‘Trots en eerherstel voor publieke dienst’

Dat concludeert de Commissie Van de Donk in het advies ‘Onverschilligheid is geen optie. De rechtstaat maken we samen’. De commissie kreeg vorig jaar juni de opdracht van ministers Ernst Hirsch Ballin (Justitie) en Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) aanbevelingen te doen die het begrip van de rechtsstaat bij burgers zouden vergroten.

Een andere aanbeveling is het herstel van 'klassieke methoden' van toezicht zoals de conciërge op school en de tramcontroleur. Bij inburgeringscursussen, sport en in de media moet er aandacht zijn voor de ontwikkeling van burgerschap. De overheid moet actief steun bieden aan jeugdwerkers, onderwijzers en sportleiders die 'dagelijks verantwoordelijkheid' nemen voor de overdracht van de kernwaarden. Dat betekent niet dat er nieuwe lespakketten moeten komen, maar volgens de commissie moet de overheid met hen overleggen welke kansen zij zien hun taak sterker dan nu te vervullen.

De commissie adviseert ook te leren van gemaakte fouten. Door een mondiger burger en veel media-aandacht is er grotere aandacht voor het functioneren van rechters en bijvoorbeeld de politie. De commissie vindt dat zij zelf moeten kunnen leren van fouten en dat er geen overijld overheidsingrijpen moet volgen. Burgers moeten bovendien meer bij de rechtspraak worden betrokken. Een onafhankelijke instantie voor de herziening van strafzaken kan hiertoe bijdragen. Er is al een tijdelijke commissie die de herziening van afgesloten strafzaken onderzoekt.

De commissie stond onder leiding van de voorzitter van de Wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid (WRR) en bestond uit mensen met verschillende achtergronden, zoals islamoloog Abdelilah Ljamai, voormalig tennisser Richard Krajicek en de Tilburgse burgemeester Ruud Vreeman.

Zie ook: Blijvende vooroordelen over ambtenaren (21/12/2007)