Terecht dat u niet meer gaat stemmen
‘Ik ga niet meer stemmen. Het maakt toch niks uit.’ Het is de uitroep van gedesillusioneerde kiezers. Een korte analyse van de Europese, de landelijke en de lokale politiek leert dat deze mensen een terecht punt maken. Er wordt behoorlijk spilziek omgegaan met de stem van het volk.
‘Ik ga niet meer stemmen. Het maakt toch niks uit.’ Het is de uitroep van gedesillusioneerde kiezers. Een korte analyse van de Europese, de landelijke en de lokale politiek leert dat deze mensen een terecht punt maken. Er wordt behoorlijk spilziek omgegaan met de stem van het volk.
De hoogste opkomst ooit ten aanzien van ‘Europa’ was niet voor verkiezingen voor het Europees Parlement. De hoogste opkomst, 63,3% van de mensen, was in 2005 voor het referendum over de Europese grondwet. Daarvan sprak een ruime meerderheid zich uit tégen die nieuwe grondwet. Dat was echter een uitkomst die ‘Den Haag’ niet zo goed uitkwam. En die vervolgens in de praktijk werd genegeerd. In 2007 werd namelijk alsnog een Europees Verdrag aangenomen dat inhoudelijk nagenoeg gelijk was aan de weggestemde grondwet. Om in de woorden van D66-voorman Alexander Pechtold te spreken: ‘Europa is te complex om in een referendum te proppen.’
Meer nog dan Europa spreekt het kabinet Rutte II tot de verbeelding als het gaat om de zin en de onzin van het uitbrengen van uw stem. Terwijl u als kiezer in 2012 een duidelijke keuze maakte óf voor ‘links’ (PvdA) óf voor ‘rechts’ (VVD), besloten deze partijen na de verkiezingen om samen de bedstee te delen. Daarmee bleek uw stem in de praktijk dus maar weinig waarde te hebben.
Het meest pijnlijk is echter de lokale politiek. Volgens de jaarlijkse Politieke Integriteits-index van Vrij Nederland gaat er geen week voorbij of er is ergens in een gemeente wel een politieke affaire. En volgens Binnenlands Bestuur gaat elke week wel ergens een wethouder van het pluche af vanwege een integriteitskwestie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het vertrouwen in de lokale politiek blijft dalen. De gemeenteraadsverkiezingen van 2014 kende de laagste opkomst ooit: 53,8%. Zelfs van de wel-stemmmers gelooft maar 40% dat hun stem werkelijk iets oplevert (Krouwel, 2014). Dat zou betekenen dat lokaal slechts 1 op de 5 stemgerechtigden nog werkelijk in de lokale politiek gelooft.
In meerderheid wantrouwt u de lokale politiek nog meer dan de landelijke politiek. Dat is zorgwekkend want lokale besluitvorming raakt u direct in het dagelijkse leven: zorg en welzijn, openbare orde, cultuur en woningbouw. Toch verhoogt die nabijheid de betrokkenheid niet. Misschien doet nabijheid er niet zo veel toe als u als inwoner het gevoel hebt dat u onvoldoende serieus wordt genomen.
Nu verwacht u als lezer wellicht een plottwist. Een ultiem argument om wél te gaan stemmen. Helaas, zo’n plottwist kan ik u niet geven. Als de politiek niet eerst in de spiegel kijkt, niet veel kritischer op zichzelf wordt, dan heeft het inderdaad niet zoveel zin om te gaan stemmen. Een eerlijk advies zou zijn: ga vooral niet stemmen. Helaas zal dat geen verandering brengen. Het steeds verder afkalven van het draagvlak onder de politiek heeft vooralsnog niet geleid tot politieke zelfreflectie. Het lijkt er soms eerder op dat men krampachtig vasthoudt aan wat ooit was: de regenten van de jaren ’10 serveren iedereen die anders doet of denkt op voorhand af als populist.
Al stemt tweederde van de mensen niet voor het Europese Parlement en de helft niet voor de gemeenteraad, onze ‘volksvertegenwoordigers’ vinden zichzelf heus niet minder relevant, minder democratisch of minder legitiem. De gemiddelde politicus maakt zich eerder druk over het percentage stemmen op zijn eigen partij ten opzichte van die op andere partijen, dan over een laag opkomstpercentage. Dat is namelijk in zijn persoonlijke belang; een laag opkomstpercentage doet daarom in zijn ogen geen afbreuk aan zijn mandaat.
Toch gloort er hoop aan de horizon. Want uw afnemende vertrouwen betekent niet dat u minder betrokken bent. U denkt en doet graag mee (Boogers, 2010). Er zijn gelukkig andere middelen dan stemmen om uw invloed uit te oefenen.
Gezien de meeste politici ooit lokaal begonnen zijn, ligt daar ook de bron voor verandering. In plaats van stemmen, kunt u op lokaal niveau inspreken tijdens commissievergaderingen, of kunt u rechtstreeks en open met wethouders het gesprek aangaan. Als de feiten met u zijn, kunt u de lokale pers benaderen. Mijn aanbeveling is om dit te doen en te blijven doen totdat er een generatie politici is opgestaan die in grote meerderheid wél serieus met uw stem omspringt.
Basile Lemaire is bestuurskundige en auteur van het TOP 100 managementboek ‘Heren, Hoeren, Heiligen. Over publiek leiderschap en vertrouwen‘.
Reacties: 13
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Voor dat je de deur achter je dicht trekt hebben ze je al verraden.
De mening van de burger raakt hun niet.
We trappen er maar beter niet meer in.
Ze trekken hun eigen plan.
Ook zijn de decentralisaties niet in goede handen bij de gemeente.
Want de kiezers van deze partijen laten zich het NIET-stemmen niet aanpraten, zij gaan wél trouw stemmen. Ach ja, hun kiezers zwalken bij de verkiezingen wel eens heen en weer tussen 'de grote vier'.
Máár, ze zorgen er toch telkens weer voor dat minstens één van deze partijen in de regering terecht komt!
Zodra de coalitiebesprekingen na de verkiezingen beginnen, trekken ze elkaar het liefst onmiddellijk weer op het pluche. Andere partijen maken niet tot nauwelijks kans om er tussen te komen en dát... willen ze graag zo houden!
Dat er steeds meer mensen wegblijven van de stembus, is niet minder dan een zegen voor de gevestigde partijen.
Door partijen als D66 wordt het de gemiddelde burger te moede om nog te gaan stemmen. Zonder D66 had de huidige regering allang haar meerderheid verspeeld en hadden wij nieuwe verkiezingen gehad. In plaats van de burger de kans te geven zich uit te spreken, heeft Pechtold de kans gegrepen om mederegeringsmacht te grijpen, zonder verkiezingen. Hoe democratisch. het eerder door hem verfoeide gedoogbeleid van de PVV heeft ij nu zelf in de praktijk gebracht. Het kan zo verkeren.
Ga stemmen, maar stem blanco.
Niet stemmen kan van alles betekenen, ook desinteresse. Een blanco stem getuigt wel van interesse, maar tevens van afkeuring/wantrouwen in de politiek/politici. Een blanco stem is een proteststem!
Stem dus blanco als de democratie je interesseert!
En om misverstanden uit de weg te ruimen: ene blanco stem gaat niet naar de grootste partij, maar is een ongeldige stem, die apart genoteerd wordt.
Hij telt alleen mee bij bepaling van het opkomstpercentage.
Echte leiders met hoogwaardige normen en waarden. Die vanuit hun poriën staan voor een zaak. Hiervoor door het vuur gaan en indien nodig ook 'nee' durven zeggen, soms pijnlijke zaken moeten doorvoeren, maar wel eerlijk zijn, geen dubbele agenda's hebben, niet bang zijn voor anderen en Europa en die van nature een intense hekel hebben aan ongerechtigheid en politiek gedraai.
We hebben robuuste stevige mannen of vrouwen nodig als Churchill, Thatcher, Lincoln. Gek trouwens dat mij geen Nederlandse leiders te binnen schieten. Nederland lijkt wat dat betreft een gebrek te hebben aan échte leiders die de opofferingsgezindheid kunnen opbrengen om dit leiderschap te benutten in de politieke arena's. De écht goede mensen vind je in Nederland niet (meer) in de politiek. Zowel landelijk als regionaal.
De vraag is dus: hoe haal je de écht goede en integere leiders weer terug naar het centrum van de macht?
Ze moeten het volk indoctrineren manipuleren om te gaan gaan stemmen om het vorm van gobernatie te behouden
Een vorm van gobernatie dat een lopendekassa van mij maakt ,Als ik wakker wordt een nieuwe dag waar ik btw en belastingen moet betalen ik ga een douche nemen ja hoor voor warm water moet ik betalen ik ga met auto of openbaar vervoer ja hoor accijns of btw inkloken op mijn werk ja hoor loonbelasting wat kopen voor lunch ja hoor btw ,en zo gaat het door totdat ik weer gaan slapen en morgen weer een nieuwe dag .
dus er is ook een andere conclusie mogelijk, wat je stemt maakt eigenlijk niet zoveel uit. want laten we wel zijn, kun u de verschillen tussen lokale partijen benoemen? Zit er een verschil tussen onderhoud groen, uitgifte paspoorten bij pvda en vvd? Volgens mij niet. Zelf de belastingen gaan juist bij vvd omhoog en sociale voorzieningen worden juist onder pvda afgebroken. Ik denk dat de kiezer het prima ziet, als er weinig te kiezen valt ga je niet stemmen en vertrouwen in de politiek, dat is een fabeltje. Politici staan als sinds mensenheugenis in de lijst met minst betrouwbare mensen (samen met autoverkopers), waarom zou je die plotseling vertrouwen?
Volgens mij is er sprake van een non-probleem. De politieke tegenstellingen zijn aan het verdwijnen en de invloed van de politiek op de samenleving is marginaal. Mijn advies: als je iets wil veranderen ga het dan vooral doen en stoor je niet teveel aan de politiek. dat is vooral hindermacht en vaak vooral veel verloren energie. Inspreken van een raadsvergadering? Doe het een keer en je bent weer een illusie rijker. je krijgt 5 minuten en men gaat over tot orde van de dag.