Stoepje schoonvegen

Het een lijkt op het eerste gezicht niets met elkaar te maken te hebben, maar hier bedriegt de schijn toch echt. De effecten van deze, door veel gezagsdragers en wetenschappers beschreven trend – een burgemeester van een buurgemeente omschreef het treffend met de woorden: 'De hardwerkende Nederlander eist dat alle narigheden die hem overkomen, door de overheid worden opgelost' – worden juist in deze tijden bij uitstek zichtbaar.

Tientallen van mijn buitendienstcollega’s hebben de afgelopen twee weken dag en nacht gewerkt om de doorgaande en secundaire wegen in mijn gemeente nog enigszins begaanbaar te houden. Gelukkig doen ze dat niet op goed geluk, maar aan de hand van een ongetwijfeld ISO-gecertificeerd strooiplan. Het betekent dat sommigen al om drie uur ’s nachts de weg op moeten om te gaan 'voorstrooien', wanneer in de ochtendspits sneeuw wordt verwacht. En de laatste collega zal om even na twaalven ’s nachts de deur van de gemeentelijke garage achter zich dichttrekken.

Ieder weldenkend mens zal inzien dat het een onmogelijke opgave is om alle wegen en straten op ieder moment ijs- en sneeuwvrij te houden. Een probleem hoeft dat helemaal niet te zijn, want in negentig procent van de straten mag je onder normale omstandigheden toch niet harder dan dertig kilometer per uur; een forse sneeuwbui kan op deze plekken dus buitengewoon handhavend werken.

Toch is zelfs in mijn eigen stad niet iedereen even weldenkend. Zo is er de ondernemer die op hoge toon eist dat het sneeuwvrij maken van de toegang tot zijn nering absolute prioriteit zou moeten hebben. Hij, het prototype van de hardwerkende ondernemer, moest immers het geld verdienen waarvan wij ambtenaren betaald werden. Dat de ondernemer-in-kwestie de oplossing voor zijn eigen probleem letterlijk binnen handbereik heeft – op voorwaarde dat hij een harde bezem in de gangkast heeft staan – is kennelijk te veel 'out of the box' gedacht.

Of neem die inwoonster die boos opbelde met de mededeling dat de stoep aan de andere kant van de straat wèl geveegd was. En dat dit wel heel toevallig was, aangezien de overbuurman een zwager had die bij de gemeente werkte. De gedachte dat hier de gemeente helemaal niet aan te pas was gekomen en de schone stoep een gevolg was van burgerzelfwerkzaamheid, was te revolutionair om überhaupt maar enige kans op een landing te maken.

In het nog niet eens zo grijze verleden kenden de meeste Algemeen Plaatselijke Verordening nog een bepaling die het burgers verplichtte om in tijden van winterweer de stoep voor de woning sneeuw- en ijsvrij te houden. Wie zich daaraan onttrok, kon daarop niet alleen worden aangesproken, maar riskeerde, zeker bij recidive, tevens een aanzienlijke boete. Met name dit laatste bleek de juiste 'incentive' tot burgerzin. Burgers willen dus best hun verantwoordelijkheid nemen, je moet ze soms alleen een handje op weg helpen, zeker als die glad is.

Ad Burger