‘Stuur brandbrief topambtenaren naar Kamer’
Nu een brandbrief van topambtenaren van ministeries bij de krant is terechtgekomen wil SP-Kamerlid Renske Leijten die brief ook graag zien.
Hoe kwam een brandbrief van 50 topambtenaren over de verhouding tussen politiek en ambtenarij terecht bij de krant? Die vraag stelt SP-Kamerlid Renske Leijten aan premier Rutte en minister Bruins Slot van BZK. Ze wil ook weten hoe naar buiten kwam dat Rutte en Bruins Slot een gesprek met de topambtenaren hebben over de brief en wil dat de brief met een reactie van de bewindslieden naar de Kamer wordt gestuurd.
Toegenomen spanning
Leijten verwijst naar de publicatie van NRC van afgelopen woensdag, waarin de krant op basis van ‘stukken’ en uit gesprekken met ‘ingewijden’ weet te melden dat de hoogste ambtenaren van alle twaalf ministeries ‘een toegenomen spanning’ zien in de samenwerking tussen de ambtenarij en de politieke leiding van het land. Ook meldde de krant dat er die dag topoverleg zou zijn tussen Rutte, Bruins Slot en de ambtelijke top. NRC citeert topambtenaar Gert-Jan Buitendijk, secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken, vanuit een recent bericht op het intranet van de Algemene Bestuursdienst (ABD): ‘Mijn collega’s en ik zien een toegenomen politiek-ambtelijke spanning.’
Politieke profilering
Hiermee reageert hij op de brandbrief van vijftig ambtenaren aan hem, Rutte, Bruins Slot en de baas van de ABD. De brief is gedateerd op 15 november j.l., vier dagen nadat de ambtelijke top van de Tweede Kamer was opgestapt naar aanleiding van de zaak-Arib. Ambtenaren voelden zich daarin niet gesteund door de politiek. In de brandbrief staat: ‘Ambtenaren moeten hun werk kunnen doen zonder het risico te lopen in het politieke debat te worden getrokken.’ En de auteurs vinden ook dat de samenwerking met de politiek ‘gericht moet zijn op effectief beleid en niet enkel op politieke profilering’. Leijten wil graag weten welke voorbeelden de topambtenaren geven van ambtenaren die voor politieke profilering worden gebruikt.
Waarom geven de topambtenaren aanstoot aan deze training die dhr. Koolmees heeft gegeven?
Workshop
De secretarissen-generaal spreken volgens NRC in de brandbrief van een ‘verruwd’ krachtenspel wat ‘het vertrouwen in de overheid, de politiek en de instituties’ bedreigt. Vlak na het aantreden van het huidige kabinet, in januari 2022, organiseerden de ministeries van Algemene Zaken en Binnenlandse Zaken een workshop ‘politiek-ambtelijke verhoudingen’ in een poging om de nieuwe kabinetsleden voor te bereiden op de precaire samenwerking met ‘hun’ ambtenaren, weet NRC. Oud-ambtenaar, -Kamerlid en -minister Wouter Koolmees (D66) legde de kabinetsleden vijf dilemma’s voor, zoals: wat te doen met een onwelgevallig ambtelijk memo? Leijten wil weten wat de andere dilemma’s waren en waarom de topambtenaren aanstoot geven aan de training van Koolmees.
Rol ambtenaar
Het is niet uniek dat het parlement direct met de vinger wijst naar een ambtenaar, stelt de Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht, Wim Voermans woensdag bij EenVandaag, ‘maar het gebeurt nu wel vaker’. Het verleden leert dat topambtenaren die in conflict kwamen met hun minister het onderspit delven. Ben je als ambtenaar dan nog wel vrij om kritiek te uiten of gaat je kop eraf? De sleutel ligt volgens Voermans in de handen van de bewindspersonen. ‘Als die veel haast krijgen en heel jachtig en politiek te werk gaan, dan hebben ambtenaren daar grote last van. Je moet er ook tegen kunnen als minister of staatssecretaris dat ambtenaren het af en toe anders zien dan jij het ziet.’
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.