Ambtelijke samenwerking Woerden en Oudewater op de tocht

De ambtelijke samenwerking tussen Woerden en Oudewater levert in de huidige vorm te weinig op. Dat is de conclusie van een evaluatie die beide gemeenten lieten uitvoeren en die beide colleges onderschrijven. De komende maanden wordt duidelijk of de ambtelijke samenwerking wordt doorgezet.

Ambtelijke fusie

Uit het onderzoek blijkt dat de samenwerking niet zakelijk genoeg is. Afspraken over kwaliteit, financiën, capaciteit en rollen zijn niet concreet en niet scherp genoeg. Al in 2011 besloten de twee gemeenten ambtelijk te gaan samenwerken. De twee gemeenten verwachtten lagere structurele kosten, minder personele kwetsbaarheid, vergaande afstemming van processen en veel kruisbestuiving en kennisuitwisseling. In 2015 ging het ambtelijk apparaat van Oudewater op in dat van ‘grote broer’ Woerden.

Geen fusie

Die periode, tussen 2011 en 2015, werd op veel plekken in het land besloten tot (ambtelijke) fusies. Het was ook de periode waarin toenmalig Minister Plasterk wenste te komen tot 100.000+-gemeenten. Oudewater wilde graag zelfstandig blijven, maar zag wel het belang van ambtelijke samenwerking.

Slechte samenwerking

De ambtelijke samenwerking staat op dit moment echter zwaar onder druk, concluderen onderzoekers adviesbureau Van de Laar. Eerdere adviezen zijn niet doorgevoerd, en er heeft zelfs geen gesprek plaatsgevonden tussen beide gemeentebesturen over het langetermijnperspectief. Ambtenaren zeggen dat ze veel werkdruk voelen door de complexiteit van het werken voor twee autonome gemeentebesturen. Medewerkers hebben geen helder handelingsperspectief voor welke taken en voor welke gemeente hoeveel tijd te kunnen besteden.

Opties

De gemaakte afspraken tussen de twee gemeenten op het gebied van kwaliteit, maar ook financiën en personele inzet zijn niet goed genoeg, concluderen de onderzoekers. In de huidige vorm is de samenwerking niet duurzaam. De gemeenten hebben drie opties, zegt het onderzoeksbureau: doorgaan en de afspraken verscherpen, volledig fuseren, of de ambtelijke samenwerking beëindigen.

Na de zomer

De komende maanden onderzoeken de colleges met hun gemeenteraden de drie scenario’s uit het evaluatierapport. ‘Belangrijkste uitgangspunt hierbij is dat Oudewater en Woerden voor inwoners aantrekkelijke plekken blijven om in te wonen, te werken en te recreëren. Hierbij staat een hoge kwaliteit van dienstverlening centraal’, aldus de colleges in een persbericht. Na de zomer geven ze een advies aan de gemeenteraden. Daarna volgen de bestuurlijke reacties op het evaluatierapport.