Rechtse vingers

Om de beoogde bezuinigingen toch te halen, moest er daarom diep gesneden worden in andere uitgaven. Bezuinigingen op de publieke omroep, cultuur, en zelfs op Defensie doen de gemiddelde Nederlander geen pijn of interesseren hem niet. Maar nu zijn er bezuinigingen aangekondigd die hij wel gaat voelen.

De kinderopvang wordt duurder. Van alle gebruikers raakt 90 procent zijn persoonsgebonden budget kwijt. Er wordt bezuinigd in het openbaar vervoer. Het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten betekent een bezuiniging van 2 miljard euro en o.a. veel minder geld voor de sociale werkplaatsen.  Minister Schippers van Volksgezondheid snijdt in de geestelijke gezondheidszorg en ‘versobert’ het basispakket van de ziektekostenverzekering. En op Prinsjesdag zullen nog veel meer bezuinigingen worden aangekondigd. Want we zijn nog lang niet aan die 18 miljard.

Het zijn geen leuke dingen voor de mensen. Gehandicapten en (geestelijk) zieken, tram- en busbestuurders, huisartsen en fysiotherapeuten, logopedisten en verloskundigen, leraren: zij lijden pijn. De linkse oppositie plengt tranen van verdriet over de vele individuele gevallen die Cohen e.a. met retorische bewogenheid naar voren hebben gebracht. Maar de coalitie is onverbiddelijk. Om te beginnen omdat de staatsschuld dagelijks met 60 miljoen euro groeit. Vervolgens omdat ‘weeffouten’ uit het verleden moeten worden hersteld. De staat blijft ‘het schild van de zwakken’, zo citeert de premier de Bijbel. Maar de zwakken zijn zo zwak niet als degenen denken die zich opwerpen als hun beschermers. We moeten ze niet tot eeuwige afhankelijkheid van die vermaledijde overheid veroordelen, en een beroep doen op wat ze nog wel kunnen en op hun eigen omgeving.

De overheid moet zich met zo weinig mogelijk bemoeien. Burgers moeten in de eerste plaats voor zichzelf zorgen. En waarom zou iemand met psychische problemen – problemen die gewoon bij het leven horen – dure professionele hulp moeten krijgen. Kunnen die problemen niet in de eigen sociale kring worden opgelost?, vroeg Schippers zich af toen zij 600 miljoen aan bezuinigingen in de geestelijke gezondheidszorg aankondigde.

Nu de linkse oppositie in de Kamer weinig klaar maakt en de acceptatie van de bezuinigingen in de samenleving onverwacht groot is, lijkt de enige troost van links vooralsnog in enig leedvermaak te bestaan. Oké, er wordt bezuinigd, en hard en snel ook, en juist de ‘kwetsbare’ groepen worden erdoor getroffen, maar ook de rechtsmens heeft er weinig lol van. Links stond huilend aan de kant, zei Geert Wilders bij de totstandkoming van het regeerakkoord. Dat klopt. Maar Rutte zei dat rechts de vingers bij zoveel rechts beleid kon aflikken. En dat klopt niet want van rechts beleid is nauwelijks sprake. Er wordt hier en daar wat gerepareerd, maar er worden geen echte ideologische keuzes gemaakt.

Klopt dit? Het geval wilde dat ik afgelopen zaterdag een barbecue had met een groepje mensen dat zeker tot het mij zo sympathieke genus van de rechtse ideologen behoort. We hebben deze vraag ook met elkaar besproken. Voor wie geïnteresseerd is in een antwoord op de vraag of wij onze rechtse vingers dezer dagen aflikken:

• We zijn blij met dit kabinet; het alternatief, paars, was verschrikkelijk geweest.
• Hoeveel kinderen rechtse mensen ook kunnen hebben, om de bezuinigingen op de kinderopvang laten we geen traan. Het plan van gratis kinderopvang komt oorspronkelijk van Jozias van Aartsen (VVD), zo herinnerden wij ons, en dat plan – alsof anderen zouden moeten betalen voor onze kinderwens en –keuze – heeft ons destijds met meer verontwaardiging vervuld dan de bezuinigingen nu.
• Belangrijke conclusie: familiebanden behoeven geen overheidssubsidie, tenzij het de bedoeling van de politiek is ze af te zwakken.
• Die bezuinigingen op de pgb’s, ja, daar moest je toch voorzichtig mee zijn, vonden wij. Een van ons bracht het voorbeeld naar voren van een man die een eigen bedrijf had en dankzij een pgb de bedrijfsvoering kan voortzetten. We hebben amice Mark een telegram gestuurd met het verzoek het wat voorzichtiger aan te doen.
• Alhoewel we kunnen begrijpen dat een zelf verklaarde barbaar als Halbe Zijlstra de woede van artistiek Amsterdam opwekt, laten we geen traan om de aangekondigde bezuinigingen op cultuur. We moeten allemaal onze eigen broek ophouden, en er is geen reden te bedenken waarom de kunsten niet veel meer dan nu het geval is door vrije en onafhankelijke sponsorgelden zouden kunnen worden gefinancierd.
• Maar vooral: rechtse barbecuende jongens betreuren het meest het opschorten van structurele hervormingen. En dan die bezuinigingen op Defensie: die vinden wij pas echt onverantwoordelijk.

Het beeld is dus gemengd. Wat ons betreft had het wel wat duidelijker gemogen. Maar wat er nu wel gebeurt, is zo erg nog niet. We namen nog een biertje, en vonden het jammer dat we de linkse medemens ook de troost van het leedvermaak nog moesten ontnemen.