Fröhlich: nu of nooit en nergens anders

De bekende radio-en televisiemaker Sjors Fröhlich is begin deze maand voorgedragen als burgemeester van de Utrechtse gemeente Vijfheerenlanden. De partijloze Fröhlich (52) wordt de eerste kroonbenoemde burgemeester van de fusiegemeente. Het was voor hem nu of nooit, en nergens anders.

Fusiegevoelens

‘Mijn bekendheid heeft vast niet de doorslag gegeven in de gesprekken met de vertrouwenscommissie, maar misschien wel dat ik in Vijfheerenlanden woon en weet wat er speelt. Ik ken de gemeente op mijn duimpje. Ik heb mijn jeugd doorgebracht in Meerkerk en ik woon alweer bijna twintig jaar in Schoonrewoerd. Ik ken de fusiegevoelens’, aldus Fröhlich, nu nog hoofdredacteur van BNR Nieuwsradio.

Eén kans

Fröhlichs fascinatie voor de ‘paradijsvogels van het openbaar bestuur’ is niet van vandaag of gisteren. Zo’n twintig jaar geleden maakte hij op vrijdagmiddag op Radio 1 voor de NCRV een programma met daarin het burgemeesterspanel. Fröhlich: ‘Een half uur met drie burgemeesters praten over lokale en landelijke zaken. Dat deed ik omdat burgemeesters over het algemeen pientere en grappige mensen zijn.’ Toen hij zich realiseerde dat de post in zijn eigen Vijfheerenlanden zou vrijkomen, wist hij dat hij maar één kans had. Nu of nooit, en nergens anders.

Kijkje in de keuken

‘Ik moet wel zeggen dat de kabinetschef van de commissaris in Utrecht mij adviseerde om te onderzoeken of ik het vak van burgemeester ook zónder Vijfheerenlanden leuk vond’, aldus Fröhlich. Om daarachter te komen, nam hij een uitgebreid kijkje in de keuken bij de bevriende burgemeesters van Woerden, Alphen aan den Rijn, Amersfoort en Zaltbommel. ‘Ik vertelde ze eerlijk dat ik wilde onderzoeken of het burgemeestersvak iets voor mij was. Bij alle overleggen en raadsvergaderingen die ik bijwoonde, zei ik twee dingen: ik ben hoofdredacteur van een landelijke nieuwsorganisatie. Ik vind het belangrijk dat wij weten wat er gebeurt in het lokaal openbaar bestuur. En: ik vind het vak heel erg interessant. Spreek vrijuit, ik publiceer niets. Niemand deed moeilijk.’

Persoonlijkheid

Op stage in Woerden, Alphen aan den Rijn, Amersfoort en Zaltbommel realiseerde Fröhlich zich nog maar eens dat het burgemeesterschap is wat je ervan maakt. ‘Bij heel veel beroepen, ook bij dat van hoofdredacteur, word je geacht vastomlijnde dingen te doen. Het is toch een soort mal waarin je wordt gedrukt. Het bevalt mij enorm dat er geen vastomlijnde functieomschrijving voor een burgemeester is. Het mooie van het burgemeestersvak is dat je in verschillende rollen moet stappen en heel snel van rol moet kunnen wisselen. Je zit bij een diamanten bruidspaar en een kwartier later word je gebeld: er moet een crisisteam worden geformeerd. Jouw persoonlijkheid bepaalt daarbij wat voor burgemeester jíj bent. Dat is heel bijzonder. Je kunt je vak maken met jouw persoonlijkheid – met jouw karakter.’

Op handen zitten

Omdat hij als hoofdredacteur van BNR aan het hoofd heeft gestaan van een vliegensvlugge nieuwsorganisatie, zal de overgang naar een ambtelijke organisatie wennen zijn. Voor de ambtenaren trouwens ook. ‘Daar bereid ik mij op voor hoor. Ik heb er ook met de commissaris over gesproken. De processen zijn de processen, laat dat zo, zei hij. Ik zal af en toe op mijn handen moeten zitten.’

Beter of slimmer

Makkelijk wordt dat niet. ‘Ik ben wel erg van hands on. Als ik zie dat iets beter of slimmer kan, dan wil ik dat gelijk doen. Dat had ik ook toen ik begon bij BNR Nieuwsradio. Dan hoorde ik dingen, en dan dacht ik: dat zou ik net even anders doen. Ik belde of ik liep ik naar beneden. De hele redactie was dan ontzet. Terwijl het gewoon de mening was van een radiomaker. Ik heb best lang moeten werken om duidelijk te maken dat mensen niet alles uit hun handen moesten laten vallen omdat Sjors er anders over dacht. Het is één van de meningen waarover we het moeten hebben. Dat is straks in Vijfheerenlanden hopelijk ook zo.’

Lees het hele interview in Binnenlands Bestuur nr. 20 van deze week (inlog)