Advertentie

Kritiek op 'ondemocratische' waterschappen

Ook in Noord-Brabant staan komende maand initiatiefvoorstellen op de agenda van de Statencommissies om de spelregels te veranderen.

04 april 2014

Krap een jaar voor de verkiezingen voor de waterschapsbestuurders, laait de discussie over het democratisch gehalte van de waterschappen weer op. In Overijssel, Drenthe en Noord-Brabant proberen Statenfracties van PvdA en – in de eerstgenoemde provincies - ook D66 om het aantal geborgde zetels omlaag te brengen. Initiatiefvoorstellen daartoe liggen klaar voor bespreking.

Spelregels veranderen in vijf waterschappen

In Overijssel en Noord-Brabant staan komende maand initiatiefvoorstellen op de agenda van de Staten. In beide provincies willen de indienende fracties voor respectievelijk twee en drie waterschappen de spelregels veranderen. In Drenthe moet het voorstel nog worden ingediend.

Geborgde vertegenwoordigers

De samenstelling van het waterschapsbestuur moet democratischer en met meer macht voor de burger, is de strekking van de voorstellen. De Waterschapswet maakt onderscheid tussen twee verschillende soorten bestuurders: ingezetenen die direct door de burgers worden gekozen, en “categorieën van belanghebbenden”, legt indiener Peter Hermans (PvdA) uit Overijssel uit. Die belanghebbenden zijn bijvoorbeeld bedrijven of natuur- of landbouworganisaties die hun eigen ‘geborgde’ vertegenwoordigers in het waterschapsbestuur benoemen.

Helft van hoogheemraden op geborgde zetel

Die zogenoemde geborgde zetels maken een te groot deel uit van het totaal, vinden PvdA en D66. ‘In de twee Overijsselse waterschappen Reest en Wieden en Groot Salland zijn het er acht van de respectievelijk 23 en 25 zetels. Het dagelijks bestuur bestaat zelfs voor de helft uit hoogheemraden met een geborgde zetel. Daarmee hebben de geborgde zetels een onevenredig grote invloed op het beleid van de waterschappen.’

Burgers betalen steeds meer

Misplaatst, volgens Hermans, omdat de rekening van de waterschappen steeds meer naar de burgers en minder naar de boeren gaat. Dat bleek onlangs ook uit berekeningen van het onderzoeksinstituut Coelo uit Groningen. ‘Het op deze manier verankeren van de invloed van belangenorganisaties is niet meer van deze tijd’, stelt Hermans.

Schultz laat waterschappen met rust

Het liefst wil zijn partij helemaal af van de geborgde zetels, maar daarvoor zal in het parlement de wet moeten worden aangepast en dat zien Hermans’ Haagse collega’s niet gebeuren voor de komende verkiezingen, zo meldt hij. Zeker niet na het OESO-rapport van vorige maand over het waterbeheer en de reactie daarop van minister Melanie Schultz van Haegen om de waterschappen voorlopig met rust te laten.

Aantal zetels minimaliseren

Het initiatiefvoorstel van PvdA en D66 reduceert daarom het aantal geborgde zetels tot het wettelijke minimum van zeven. Hermans verwacht daarvoor voldoende steun. Vorig jaar stemden Provinciale Staten in tweede instantie unaniem voor eenzelfde voorstel over het samengevoegde Overijssels-Drents waterschap Vechtstromen. In Noord-Brabant wordt eenzelfde voorstel in mei in de Staten besproken.

Kritisch boek over waterschap Rivierenland

Bij waterschap Rivierenland wordt dezelfde discussie opgeworpen door onderzoeksjournalist Theo Dersjant, die zojuist zijn boek Oud bestuur uitbracht over het reilen en zeilen binnen dat waterschap. Dersjant woonde een jaar lang ruim dertig openbare vergaderingen bij en sprak met waterschapsbestuurders. Het waterschap is - mede door de geborgde zetels - niet erg democratisch, concludeert hij.

Reacties: 24

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Derk Jan / Medewerker Milieu
Geen gerommel met de Waterschappen. Ze bestaan niet voor niets al honderden jaren en volgens mij gaat het prima. Ze hebben maar een taak en dat is: waterbeheer. Dat moet niet gaan concurreren met andere taken wat zou gebeuren door ze op te heffen als zelfstandig orgaan. Ook het voornemen van het kabinet (staat in het regeerakkoord) om de waterschappen uit de grondwet te halen lijkt mij rampzalig. Derhalve een slecht plan wat het ook helemaal niet gaat halen.
K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
Gelet op de opkomst bij de verkiezingen voor de waterschappen in het verleden interesseert dit de inwoners geen lor. Wellicht is het beter de waterschappen onder te brengen bij Rijkswaterstaat of bij de provincie.
J. Hak
Dit is al jaren bekend. En er wordt al jaren gesproken over plannen om dit te veranderen. Maar er gebeurt nooit wat. Volgens het regeerakkoord zouden de waterschappen worden opgeheven. Maar dat voornemen is allang weer losgelaten. En zo lult bestuurlijk en politiek Nederland maar door.
Niels / Ambtenaar
Eens met Broadcaster!
Wybe Zijlstra / Afdelingshoofd
Naast het democratisch beginsel is de trits van belang, betaling, zeggenschap een groot goed in waterschapsland. Dankzij de geborgde zetels is er een bovengemiddelde zakelijkheid in het waterschapsbestuur. Ik heb liever droge voeten en schoon water tegen een scherp tarief dan dat het waterschap als een weide fungeert waar politieke stokpaardjes bereden worden. If it ain't broke, don't fix it!
Harry / beleidsmedewerker
Waterschappen met een bestuur is volkomen uit de tijd. Kost onnodig veel en is niet transparant. Daarnaast heeft het gemiddelde bestuurslid van een waterschap totaal geen verstand van waterbeheer. Waterbeheer is een technisch proces en hoort op basis van landelijk beleid uitgevoerd te worden. Eens met Broadcaster dat waterschappen makkelijk bij Rijkswaterstaat of provincies ondergebracht kunnen worden.
Jeroen Haan / waterschapsbestuurder en organisatieadviseur
Water vraagt om verdeling van ruimte, middelen (oa geld) en belangen. Daarom is het politiek. In het buitenland en in Nederland kijken velen met verbazing hoe goed het gaat mede dankzij waterschappen. In het COELO rapport staat ook duidelijk dat burgers relatief meer betalen, tijd om dat te herstellen. Dus goed initiatief van PvdA en D66.
E.Doeve / jurid. beleid. medew ro
Ik sluit mij aan bij Broadcaster en Harry. Verdeling van ruimte, middelen en belangen? Dan spreken we over ruimtelijke ordening. Zo ziende, kan de taak van de waterschappen worden uitgevoerd op (nog steeds bestaand) provinciaal niveau dan wel centraal niveau. Er is nog wel plaats in de Wro. Nederland heeft al genoeg tournooivelden waarop wordt gestreden.
Paul / projectleider
@Opmerker



De watertaak voor je lokaal uit in het lokale watersysteem, daarvoor heb je lokale binding nodig.

Je zou hooguit kunnen redeneren dat waterschappen de afgelopen jaren te ver zijn door gefuseerd.



Heel makkelijk ergens aan een ander agenschap of bestuurslaag koppeln is er ook niet bij. Dan heb je geen idee hoe groot de taak is van de waterschappen en hoe zo'n organisatie dan uit het lood schiet. Het is eerder dat dan de waterschappen de provincies over zouden nemen...



Maar goed als je het echt anders wil in Nederland zou je moeten kiezen voor twee niveaus 1 nationaal en 1 regionaal niveau.



Janneke
Waterschappen onderbrengen bij de provincies en ook de ambtenaren met kennis. Aangezien leden van de provincie gekozen worden is het ook democratisch.



Aparte verkiezingen kosten geld en dit leeft totaal niet bij bewoners van de steden die wel moeten betalen. Degenen die wel belang hebben kiezen elkaar....
Paul / projectleider
@Janneke Als ik je redenring doortrek kan ik ook zeggen:

De afgelopen gemeenteraadsverkiezingen draaiden vooral om landelijk thema's, mensen zijn lokaal minder geïnteresseerd, laten we de gemeenten bij het Rijk onderbrengen :)
John Tobben / Beleidsmedewerker Waterbeheer
Iedereen mag natuurlijk streven naar meer macht, maar moet wel begrijpen wat een functionele democratie is. Hierin zijn in principe alle zetels geborgd, ook de ingezetenenzetels. Het verschil is de wijze waarop de zetels worden ingevuld. Als er alleen nog maar ingezetenenzetels zijn wordt het waterschap een algemene democratie. De verhouding opdrachtgever (provincies) - opdrachtnemer (waterschap) komt dan onherroepelijk onder spanning te staan.



Het is ondertussen ook duidelijk dat het Coelo rapport verkeerd is uitgelegd. Landbouw is per hectare geen cent minder gaan betalen, eerder meer. En iedere stijging van de watersysteemheffing tikt voor landbouwbedrijven dubbelhard door.



Er is tot slot geen enkele indicatie dat de geborgde zetels teveel macht zouden hebben. Er wordt voor honderden miljoenen geïnvesteerd in waterveiligheid, waterkwaliteit en ecologie. De heffing voor agrarische bedrijven zijn in sommige waterschappen met tientallen procenten gestegen.



Het ontbreekt in de discussie aan feiten. Jammer.
Wottsjer
Archaïsch bestuurd pompen of democratisch besloten verzuipen. Kiezen maar.
Niels / Ambtenaar
@p. Die extrapolatie zou ik niet zomaar overnemen. Plaatselijke politieke partijen met lokale standpunten hebben veel stemmen gekregen...maar dat kan dan ook weer zijn uit onvrede over de landelijke partijen ;) En voor wat betreft de Waterschappen: het taakveld ligt toch hoofdzakelijk op het operationele vlak? Waarom zou het Waterschap dan niet, net als Rijkswaterstaat een ZBO kunnen zijn? Één ZBO voor de natte en één ZBO voor de droge infrastructuur of een combi van beiden...Wat valt er namelijk nu eigenlijk te kiezen? De meeste mensen hebben dat volgens mij heel goed door....
Paul / projectleider
@Niels



Er valt veel meer te keizen mbt. water dan wij wel eens denken. Gek genoeg zijn wij als burgers ons er niet van bewust. In dat OESO rapport dat wordt anagehaald verbazen de onderzoekrs zich vooral over het gebrek aan áwareness'onder emsnen met betrekking tot water. De waterordening in Nederland is van existentieel belang, maar drukken maken we ons er niet over. De overheid heeft het geregeld...



Overigens Rijkswaterstaat is geen ZBO, maar valt rechtstreeks onder de minister
Hans / afdelingsmanager
Waterschappen: volgens mij een special intrest group, zoals de Amerikanen zeggen. En dubbel werk doen. En hun project niet kunnen managen: zie Logica ict fiasco waar de belastingbetaler € 25 mio voor opgehoest heeft en niets voor gekregen. Kan makkelijk door provincies gedaan worden en dan binnen de huidige provincie budgetten. Dus: ook afschaffen waterschapslasten.
a.a. smits
Dat politici roepen dat waterschappen te weinig democratisch zijn is alleen maar omdat ze geld ruiken. En met beschikken over geld heb je meer macht. Meer politieke invloed of onderbrengen bij provincies wil absoluut niet zeggen dat het dan wel democratischer gaat en zeker niet dat het er in Nederland niet veiliger zal worden.

En die paar tientjes dat de burger er dan in de beginjaren beter van wordt? Peanuts bij de bedragen die het gaat kosten als we de politiek ook op dit vlak haar bekende geknoei laten botvieren.
Toon van der Klugt / dagelijks bestuurder
Zoals het OESO al terecht opmerkte:

Als her goed gaat, wil men het in Nl afschaffen.

Bedrijven betalen substantieel van alle waterschapslasten en zij in relatie daarmee verre van oververtegenwoordigd.

Zonder geborgde zetels geen enkele vertegenwoordiging bedrijven in bestuur en daarmee direct het waterschap als eigenstandige overheid en bestuur afgeschaft. Laten we toch een collectief wijs en zuinig zijn op waar we goed in zijn!
John / Adm. medewerker
Ik heb die Waterschapsverkiezingen nooit gesnapt. Daarvoor ging het veel beter. Zodra de politiek zich ermee gaat bemoeien en vriendjes gaat regelen voor in het bestuur krijg je een stelletje onbekwame lamzakken die niet weten waar ze over praten maar wel een mooi zakcentje overhouden. Besluiten worden politiek genomen, terwijl het nemen van de juiste maatregelen op technisch gebied moet liggen.
gerrie
Per direct afschaffen die gesubsidieerde geldverslindende schappen. Knoeien met belastinggeld, daar zijn ze goed in. Ze worden in leven gehouden met subsidie, die ambtenaren. Per direct een streep er doorheen
Herman Nijskens
De PvdA ziet kennelijk nog een mogelijkheid om zich te laten gelden.

Geborgde zetels zijn heel hard nodig.

Voor wie zijn de waterschappen opgericht?

Je kunt de boeren de rekening van vernatting niet eenzijdig laten betalen. Door kwalitatieve eisen van water aan de waterschappen toe te kennen worden de problemen van te veel water minder belangrijk.

Wie slaat bij te groot wateraanbod dit te veel op?

Juist ja de grondeigenaar, er is dus absoluut geen gelijkheid van belangen.

E. Eggers / zzp-er
Laat ik nou als PvdA-lid gedacht hebben dat mijn partij vol zou inzetten op een goede opkomst bij de komende verkiezingen en op een positieve beleidsinzet. Vooral na de desastreuze uitslag bij de GR-verkiezingen geen overbodige luxe. Maar nee hoor, blijkbaar hoort het inpikken van een stukje tuin van de buren tot het nieuwe sociaal-demokratische gedachtengoed. Daarbij de ijzersterke formule van het regionaal funktionele bestuur negerend. Partijgenoten, ga toch eerst eens het OESO-rapport lezen. Onze eigen kandidaten worden door een select groepje regionale bestuurders kandidaat gesteld en zijn veela grote onbekenden. Bij de geborgen worden vertegenwoordigers aangewezen die een groot draagvlak hebben bij hun achterban. Dus: eerst nadenken svp voordat je maar wat begint te roepen.
Jeroen / Strategisch adviseur
Het boek Oud Bestuur bevat nogal wat missers. Zie http://strategisch-adviseur.nl/?p=323
Robert Hoek
Waterbeheer is slecht één van de vele verantwoordelijkheden van de overheid. Waarom speciaal daarvoor dan verkiezingen? Lijkt me onzin en geldverspilling.
Advertentie