Provincies zuinig met gebruik Bibob

De Wet Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) geeft een bestuursorgaan de mogelijkheid de integriteit en het strafrechtelijk verleden te screenen van een vergunning- of subsidieaanvrager, of van een inschrijver op een aanbesteding. Als openbare bronnen te weinig inzicht geven in eventuele criminele connecties biedt het Landelijk Bureau Bibob (LBB) uitkomst. Die organisatie heeft toegang tot gesloten (justitiële) bronnen, tenzij het lopend strafrechtelijk onderzoek doorkruist, en kan dieper graven in iemands antecedenten.

In 2010 verstrekte het LBB slechts zeven van die adviezen aan provincies, een jaar eerder waren dat er veertien, zo blijkt uit de jaarverslagen. Ter vergelijking: gemeenten kregen vorig jaar 197 keer advies, tegen 216 keer in 2009. Overigens blijven niet alleen de provincies achter: organen van de rijksoverheid kregen slechts driemaal (2010) en viermaal (2009) advies. Opvallend is ook de verdeling over de sectoren. Van de 212 adviezen die het LBB in 2010 leverde, hadden er 207 betrekking op vergunningen, slechts drie op aanbestedingen en twee op subsidies.

De PVV-fractie in de Brabantse Provinciale Staten heeft GS gevraagd om uitleg. De fractie wil weten hoe vaak de provincie de Wet Bibob heeft ingezet, en op welke terreinen. Ook vraagt de PVV of GS bereid is de werking van de wet uit te breiden naar andere terreinen, met name subsidies, aanbestedingen en omgevings vergunningen.

Bibobabel

Andere provincies doen reeds onderzoek naar de mogelijkheden op dit terrein, meldt de PVV. Zo doet Noord-Holland onderzoek naar de werking van de wet bij subsidies, en bekijkt Overijssel de mogelijkheden op het terrein inkoop. PVV’er Martijn Kap, medeindiener van de vragen: ‘Ik werk bij een gemeente en zie hoe ze daar met de wet omgaan. In onze ogen loopt de provincie Noord-Brabant op dit gebied achter. De provincie wil een integere organisatie zijn, ons inziens dient de Wet Bibob dan méér te worden ingezet. Dit is een gemiste kans, ook voor de burgers’.

Provinciewoordvoerder Arnoud Reijnen: ‘Wij zetten de wet wel degelijk in. Sinds 1 januari 2010 hebben wij 65 integriteitsbeoordelingen gedaan. In vier gevallen heeft dat geleid tot een adviesaanvraag van ons bij het LBB. Wij doen zelf geen Bibob-onderzoek, we wenden ons meteen tot het LBB’.

De Brabantse adviesaanvragen betreffen de vuurwerkbranche en afvalbedrijven. In één geval, vuurwerkbedrijf Cafferata in Uden, heeft het advies van het LBB geleid tot het voornemen de vergunning in te trekken. De andere drie adviesaanvragen lopen nog, aldus Reijnen. De provincie heeft inmiddels ook een ‘kwartiermaker Bibob’ aangesteld, die bekijkt hoe de provincie de wet het beste kan inzetten. Reijnen: ‘De vraag is: waar ligt je ambitie? Wil je alle subsidieaanvragen ‘Bibobabel’ maken? Dan ben je wel even bezig. Over die vraag moet het college van GS zich nog uitspreken’.

Uit jaarcijfers van het LBB blijkt dat de bulk van de uitgebrachte adviezen (117 van 212) gaan over de horeca, en dan vooral coffeeshops. Negentien keer werd gerapporteerd over een seksinrichting, vijftien keer over een bouwbedrijf en negenmaal in de milieusector. In 43 procent van de gevallen (92 keer) oordeelde het LBB dat ‘ernstig gevaar’ bestond dat de vergunning werd gebruikt om criminele activiteiten te faciliteren. Bijna even vaak (42 procent ofwel 89 keer) luidde het oordeel: ‘geen gevaar’. De tussencategorie (‘enig gevaar’) diende zich 31 maal aan.

‘Geen gevaar’ kán betekenen dat de betrokken ondernemer schoon is. Het kan echter ook betekenen dat de persoon toch criminele connecties heeft, maar dat er geen relatie is met de vergunningaanvraag.