Pareltjes

In de abstracte discussies over uitvoerbaarheid en digitalisering, vergeten we wel eens dat er in de praktijk heel veel kleine dingen gebeuren die het werk van de overheid of het leven van mensen iets beter maken.

Als bestuurder geef je veelal richting op hoofdlijnen. Over belangrijke, overkoepelende onderwerpen zoals het borgen van publieke waarden en een goede samenwerking tussen rijksoverheid en gemeenten. Tegelijkertijd vind ik het belangrijk om regelmatig contact te hebben met professionals in de praktijk, die elke dag het werk een beetje beter proberen te maken. Dan ontdek ik telkens opnieuw nieuwe dingen, pareltjes die impact hebben op het werk van gemeenten of het leven van burgers. Daar kan niet genoeg aandacht voor zijn. Ook omdat je op die manier van elkaar kunt leren.

Op mijn werkbezoeken aan gemeenten kom ik regelmatig pareltjes tegen. Zo krijgt de gemeente Purmerend inzicht in de bevolkingsopbouw en ziet ze daardoor per wijk welke voorzieningen nodig zijn. Ze gebruiken hiervoor ook tools en expertise van de VNG. In Vlaardingen hoorde ik hoe de gemeente in haar afspraken met leveranciers vastlegt dat het de data uit haar applicaties vrij mag gebruiken. Dat is belangrijk, omdat je dan data kunt gebruiken in meerdere systemen en processen. Zoals we nastreven met Common Ground.

Ook op ons Uitvoeringscongres, begin november, kwam ik een aantal pareltjes tegen. Ik wist wel dat we met de collectieve inkoop van onder meer telecommunicatiediensten voor gemeenten veel geld besparen. Maar wat ik nog niet wist, is dat we met GT Vaste Communicatie ook 800 kilometer glasvezel in Nederland hebben gelegd, onder meer naar opvanglocaties. Zodat de mensen die daar wonen, makkelijker en goedkoper contact met de buitenwereld kunnen hebben. Dat is een direct maatschappelijk resultaat van samen organiseren.

Andere pareltjes die ik tegenkwam op ons congres, gingen over hoe gemeenten kunnen bijdragen aan goede huisvesting van arbeidsmigranten, door dit onderwerp bij de vestiging van nieuwe bedrijven al in beeld te brengen. Hiervoor ontwikkelt de VNG het instrument Effectrapportage bij nieuwe bedrijvigheid, dat nu bij zes gemeenten wordt getest. Over de verwerkersovereenkomst, een standaard overeenkomst met afspraken over de verwerking van persoonsgegevens. Deze neemt zowel gemeenten als leveranciers werk uit handen, omdat ze nu zelf geen overeenkomst hoeven op te stellen. We krijgen regelmatig vragen van gemeenten en leveranciers of we dit voor meer onderwerpen kunnen doen. Wat ik ook wil noemen, zijn alle grote en kleine acties die gemeenten, leveranciers en het team vanuit de VNG ondernemen om ervoor te zorgen dat alle software voor de uitvoering van de Omgevingswet straks op 1 januari voldoet aan de standaarden. En aansluit op het Digitaal Stelsel Omgevingswet.

Met initiatieven zoals de competitie Gemeentedelers zetten we dit soort mooie innovaties in het zonnetje. Ook op ons Uitvoeringscongres kwamen vele ervan aan bod. Het zijn allemaal dingen die ertoe doen voor professionals in gemeenten. Het is belangrijk dat we dat van elkaar weten en van elkaar leren. Zodat uiteindelijk zoveel mogelijk mensen er baat bij hebben. Er komen nog veel uitdagingen aan, denk maar aan de warmtetransitie, de uitdagingen die gemeenten hebben in hun eigen bedrijfsvoering en wat er vanuit Europa in het kader van de digital decade komt. We hebben dit soort pareltjes dus hard nodig. We maken het vaak groot, wij als bestuurders binnen de overheid. Maar het is ook goed om aandacht te hebben voor de kleinere initiatieven, want al die dingen samen doen ertoe. Zeker als we ze opschalen en van elkaar gebruiken.

Nathan Ducastel is directeur VNG Realisatie