Burgemeester Noordwijk wil niet in gesprek

Burgemeester Wendy Verkleij van de gemeente Noordwijk gaat niet in gesprek met twee oud-wethouders die het met haar, de commissaris van de koning van Zuid-Holland en enkele andere oud-wethouders willen hebben over de voortdurende beïnvloeding van de lokale politiek in Noordwijk. Intussen heeft het Collectief 'Transparant Bestuur Noordwijk' de twee oud-wethouders gedaagd.

Alles onderzoeken
Het Collectief ‘Transparant Bestuur Noordwijk’, dat bestaat uit politici van CDA en VVD, vastgoed- en horecaondernemers uit Noordwijk, de Stichting Platform Initiatief Noordwijk en het Comité Noordwijk Transparant, wil de onderste steen boven krijgen rond het eerder dit jaar vrijgegeven document ‘Ondermijning van de democratie in het lokaal bestuur van Noordwijk’. Het collectief heeft een advocaat ingeschakeld die in een verzoekschrift voorlopig getuigenverhoor PUUR-fractievoorzitter Taetske Visser-Danser, oud-PUUR-wethouders Hans Bakker en Gerben van Duin en oud-D66-wethouder en thans onafhankelijk Statenlid van Zuid-Holland Ton van Rijnberk oproept om hen onder ede te horen over dit omstreden document. ‘Omdat sprake is van een wraakactie vanuit PUUR en Van Rijnberk via dit (b)roddelwerk.’ Het collectief wil dat álle zaken rond integriteit en ondermijning worden onderzocht. ‘En niet alleen het (beperkte) deel dat PUUR wil onderzoeken.’

Structurele ondermijning
Van Duin en Bakker riepen onlangs juist commissaris van de koning van Zuid-Holland Jaap Smit, de Noordwijkse burgemeester Wendy Verkleij en enkele oud-wethouders op om in gesprek te gaan over de ‘voortdurende beïnvloeding van de lokale politiek’. Volgens hen was de aanleiding voor het interne rapport ‘de structurele ondermijning van de lokale democratie door cliëntelisme, onoorbare beïnvloeding van de besluitvorming van college en raad en manipulatie van verkiezingen door onder meer nepnieuws en valse aantijgingen’, schreven zij met oud-burgemeester Jan Rijpstra op 7 juni 2021 in een brief naar het huidige college, nadat dat een Wob-verzoek dat om openbaarmaking van het document vroeg inwilligde. ‘Structureel betreft het met name wethouders ruimtelijke ordening die worden geïntimideerd en onder druk worden gezet om andere belangen te dienen dan het algemene, collectieve belang.’

Voorlopig getuigenverhoor
Het Wob-verzoek was ingediend door Victor Salman, tussen 1986 en 1998 wethouder ruimtelijke ordening (CDA) in Noordwijk en tevens ruimtelijk adviseur van projectontwikkelaars, bedrijven en grondeigenaren bij het rondkrijgen van vergunningen. Hij is ook degene die onlangs namens het Collectief ‘Transparant Bestuur Noordwijk’ een brief naar de gemeenteraad stuurde met daarin de aankondiging van het voorlopig getuigenverhoor bij de rechtbank Den Haag en het verzoek aan de gemeenteraad om ‘adequaat en integer’ te reageren op het vrijgegeven rapport en de daarop ook geopenbaarde zienswijzen van hem en andere betrokkenen en beschuldigden. Hij schrijft daarin dat ook is gevraagd om oud-burgemeester Jan Rijpstra, oud-wethouder Leon van Ast (PUUR) en een oud-ambtenaar onder ede te kunnen horen.

Machtsmisbruik
Hoewel het er wel op lijkt, gaat de discussie over het document volgens Salman ‘in essentie’ niet over een strijd tussen personen of partijen. ‘Het gaat vooral om cruciale zaken als de beginselen van ‘behoorlijk bestuur’ en van onze democratische rechtsstaat, misbruik van functies, de wijze waarop bestuurders integer met burgers omgaan, etc.’ Hij durft de vergelijking aan met hoe Kamerleden Pieter Omtzigt en Renske Leijten hebben aangetoond hoe landelijk geregeld ‘de grondbeginselen van onze rechtsstaat worden geschonden’. ‘Ook op gemeentelijk niveau, in Noordwijk, is dit aan de orde. Van roddel en achterklap door enkele bestuurders jegens burgers en ondernemers die hen niet aanstaan; als wraakactie. Van machtsmisbruik.’

'Noordwijk onwaardig'
De vraag is volgens Salman en het Collectief of de raad akkoord gaat ‘met dit machtsmisbruik’. De raad vergaderde op 13 juli 2021 al over het vrijgegeven rapport, maar geen van de drie ingediende moties om er iets mee te doen kreeg voldoende steun. Volgens voormalig CDA-wethouder Salman waren het vooral PUUR en D66 die ‘gepoogd hebben om het gepleegde machtsmisbruik van hun partijgenoten in deze kwestie in de doofpot te houden’. Het college distantieerde zich wel al van het document, toen het de openbaarmaking bekendmaakte. Men was vanwege de toonzetting en totstandkoming ‘verbaasd over het document en noemde het zelfs ‘Noordwijk onwaardig’.

Interne notitie
Oud-wethouders Van Duin en Bakker schreven in augustus in een brief aan de gemeenteraad het te betreuren dat het college haar persverklaring bij het openbaar maken van de notitie niet gebaseerd heeft ‘op alle bij haar bekende zienswijzen en daarmee niet een volledig en onafhankelijk beeld heeft gedeeld met uw raad en de samenleving’. ‘Het gaat hier om een vertrouwelijke interne bestuurlijke notitie bedoeld voor de burgemeester waar hij als burgemeester en portefeuillehouder openbare orde, veiligheid en integriteit behoefte aan had.’ De oud-wethouders wijzen erop dat het de taak is van de burgemeester zijn verantwoordelijkheid te nemen ‘daar waar en wanneer hij het vermoeden heeft dat de integriteit van de lokale democratie ondermijnd wordt’. ‘Het is daarmee een notitie met een bestuurlijke status, die als onderdeel van het overdrachtsdossier aan de opvolger(s) is aangeboden. Zodoende heeft de huidige burgemeester het ook onlangs kunnen delen met BING.’

Geen gesprek
Die burgemeester Wendy Verkleij liet maandag in antwoord op het verzoek om een gezamenlijk onderhoud door de twee oud-wethouders weten niet met hen in gesprek te willen. Ze wijt het ontbreken van twee voor de oud-wethouders en oud-burgemeester Rijpstra belangrijke documenten bij de geopenbaarde stukken aan het feit dat die ‘buiten de reikwijdte van het Wob-verzoek vallen’ en niet als ‘zienswijze’ rond het rapport zijn beschouwd. Ze wijst er ook op dat de moties die bij het raadsdebat over het rapport op 13 juli j.l. waren ingediend en vroegen om een raadsonderzoek door de raad zijn verworpen. ‘In het licht van bovenstaande’ besloot Verkleij niet in te gaan op het verzoek om een gezamenlijk gesprek met de cdk. Ze heeft dit afgestemd met het college dat instemt met haar conclusies.

Meestemmen
In zijn brief aan de gemeenteraad schrijft Salman dat het college weliswaar de stukken openbaar heeft gemaakt, maar veel namen en tekstdelen ‘helaas zijn weggelakt’. In het kader van de Wob heeft hij daar bezwaar tegen ingediend en die procedure loopt nog. Hij hekelt Taetske Visser-Danser, fractievoorzitter van PUUR, die tijdens de raadsvergadering geen antwoord wilde geven op feitelijke vragen, terwijl ze wel de antwoorden zou weten, omdat zij volgens hem betrokken zou zijn bij de totstandkoming van het rapport. ‘Zij weigerde echter enig antwoord te geven, maar stemde vervolgens wel mee over de ingediende moties.’

Integriteit
In weer een andere brief van de VVD-politici Henk Hoogervorst en Paul Taverne, mede namens het Collectief ‘Transparant Bestuur Noordwijk’, schrijven deze over Visser: ‘Het is de wereld op z'n kop: Taetske Visser-Danser heeft ons en andere politici geregeld de maat genomen, weigert zelf als een van de betrokkenen bij de totstandkoming van een zeer dubieus document antwoorden te geven op vragen vanuit de raad, maar stemt vervolgens wel mee ondanks haar eigen persoonlijk belang! Is dit integer gedrag?’

Verwerpelijk
Visser-Danser reageert zelf als volgt op deze beschuldiging: ‘Ik heb op geen enkele wijze bijgedragen aan de realisatie of de inhoud van deze notitie Ondermijning.’ Waarom zij per mail deelgenoot is gemaakt van het concept en de definitieve versie van deze notitie ‘is mij onbekend’. ‘Omdat ik niet had meegewerkt aan de notitie of bij de totstandkoming betrokken was geweest, was er voor mij geen reden het concept te lezen en/of van commentaar te voorzien en heb ik ook de definitieve versie niet gelezen.’ Ze vindt het ter discussie stellen van haar integriteit op grond van een onjuiste hypothese ‘verwerpelijk’. Ze benadrukte dat ze vóór de motie heeft gestemd die opriep tot een raadsenquête onder ede, ‘zodat het proces, de status en de inhoud van de notitie Ondermijning onderzocht en geverifieerd had kunnen worden’.

'Harde bewijzen'
In zijn brief aan de raad gaat Salman ook dieper in op de ‘niet-integere gedragingen’ van huidig Statenlid Ton van Rijnberk. Salman en VVD-raadslid Gerard Duijndam hebben die op een rijtje gezet in een brief van 6 april 2021. D66 Zuid-Holland maakte drie weken later bekend dat Van Rijnberk geen deel meer uitmaakt van de fractie wegens ‘frictie in de samenwerking’. Salman en Duijndam zijn verbolgen dat de gemeenteraad van Noordwijk hun brief niet openbaar wil maken, terwijl er volgens hen ‘met harde bewijzen wordt aangetoond dat sprake is van de schijn van belangenverstrengeling en divers niet-integer gedrag van Van Rijnberk’ toen die bestuurder in Noordwijk was. Salman wil de samenvatting van het rapport die Van Rijnberk aan diverse provinciale bestuurders zou hebben gestuurd nog via de rechtbank of via een Wob-verzoek boven water krijgen.

Dubieuze zaken
Het Collectief vindt dat alles onderzocht moet worden: ‘de beschuldigingen door Puur jegens ons allen, hoe een en ander tot stand is gekomen, eventueel machtsmisbruik daarbij en ook alle eerder bij de gemeente Noordwijk ingediende dubieuze zaken over het handelen van diverse bestuurders uit de voorgaande perioden’. Daarover zal op korte termijn ‘een zo compleet mogelijk overzicht’ worden opgesteld en aan de raad worden toegestuurd. Burgemeester Verkleij schrijf in haar brief aan de oud-wethouders dat de raad in mei heeft besloten het gemeentelijk integriteitsbeleid over te nemen en de bijbehorende routekaart uit te voeren. Voor haar en het college is het belangrijk 'mét de wetenschap van het verleden naar de toekomst te kijken'. 'De blik is naar voren gericht, daar ligt de prioriteit.'

UPDATE

In een reactie sluit de Zuid-Hollandse commissaris van de koning Jaap Smit zich daarbij aan. Volgens hem is deze 'oude koe' in de afgelopen 30 jaar regelmatig uit de sloot gehaald en onderzocht. 'Ook de gemeenteraad van Noordwijk heeft het onderwerp meerdere keren besproken. Ik zie geen reden tot intervenieren en daag Noordwijk uit zich nu te richten op de toekomst.'