Onbedoeld en onbezonnen

Geschiedenis deelgemeenten Rotterdam

Toch is het zo, concludeert Sjef van de Poel in zijn lijvige geschiedschrijving van het Rotterdamse decentraal bestuur. Het werk maakt met een dikke 800 pagina’s niet alleen een letterlijke plof op leestafel. De auteur vertelt een treurig makende kroniek de decentrale democratie, maar brengt hij ook keurig in kaart hoe een systeem zelf de hoofdrol kan gaan spelen, ten koste van haar eigen doel.

Emancipatie
Toen er in 2014 definitief een streep door de deelgemeenten werd gezet, waren de oorspronkelijke doelstellingen van de Rotterdamse wijkraden allang geen onderwerp van discussie meer. Al in 1947 richtte Rotterdam wijkraden in, als eerste in Nederland. Om de net-geannexeerde dorpen nog enige zelfstandigheid te laten behouden, maar ook ter emancipatie van de wijkbewoners en als stimulans van het sociale leven.

Daarnaast konden de raden het echte gemeentebestuur adviseren over hoe het er in de o zo diverse stad aan toe ging. Lokale vertegenwoordiging, dus. ‘Wijkraden moesten de kloof tussen de regering en geregeerden overbruggen,’ noteert Van de Poel.

Efficiency
Dat de latere deelgemeenten naast vertegenwoordigende ook bestuurlijke verantwoordelijkheden kregen – en als kleine gemeenten gingen functioneren – was niet alleen onbedoeld, maar ook onbezonnen. De deelraden had nooit écht om de verbestuurlijking gevraagd. En op heel veel feiten waren de stelselwijzgingen óók niet gebaseerd; menig raadsbesluit werd zonder veel onderzoek of argumenten genomen. Die keren dát er werd onderzocht, lag het raadsbesluit al klaar nog voordat een evaluatierapport was opgeleverd.

De ironie wil, dat het deelgemeentebestel met dezelfde ondoordachtheid waarmee ze zich ontwikkelde ook aan haar eind is gekomen. Deelgemeenten werden als ‘verambtelijkt’ en ‘lastig’ ervaren, maar onderzocht werd het nooit. Laat staan aangetoond.

Onwelgevallig
Het enige échte onderzoek uit die tijd, dat 61 procent van de Rotterdammers het verdwijnen van de deelgemeente zou betreuren, werd gemakshalve als onwelgevallig nieuws terzijde geschoven. Het voeden van de bestuurlijke onderbuik bleek zwaarder te wegen dan het organiseren van democratisch fijnmazig stadsbestuur.

Citaten uit het boek:
 ‘Veel investeringen in burgernabij bestuur zijn overboord gezet’
‘De Rotterdamse politiek was elkaar de participatieput in aan het praten’

Betwist bestuur. Wijkraden en deelgemeenten in Rotterdam, Sjef van de Poel, Boom Geschiedenis, ISBN 9789024406517 € 35,00

Social media: Op de bres voor Argos
Halvering zendtijd
Het plan van de NPO om te snijden in het budget en de zendtijd van onderzoeksprogramma Argos, heeft tot massale boze reacties geleid op de sociale media. Het radioprogramma. Argos – bekroond met onder andere drie keer een Tegel voor beste onderzoeksjournalistiek – verliest volgens de plannen de helft van haar zendtijd en wacht een korting van dertig procent van het budget. Argos zou vanaf 1 januari nog maar eens in de twee weken te beluisteren zijn.

Als reden geeft de NPO op dat het programma te weinig vernieuwend is. ‘Meer onderzoeksjournalistiek, meer nieuws, minder grapjes en liedjes graag’, twitterde cabaretière Claudia de Breij. ‘Ongegrijpelijke beslissing in deze tijden van fake news en kwaadaardige propaganda’, aldus D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. Pieter van Vollenhove liet zich op Twitter ook niet onbetuigd: ‘#NPO onderzoeksjournalistiek is voor ons allen van ‘t allergrootste belang. Zeker als de neiging bestaat om de regels niet zo nauw te nemen.’