Het schiet niet op met gemeentelijk woonwagenbeleid

Gemeenten maken nog steeds geen haast met het realiseren van standplaatsen voor woonwagenbewoners. Dat zegt de Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen. Hij roept minister Ollongren op om de regie te nemen.

Uitsterfbeleid 

Meer dan drie jaar geleden schreef de ombudsman al een rapport over het belang van waarborgen voor voldoende staanplaatsen, en vroeg hij gemeenten om daar meer hun best voor te doen. Nadat het woonwagenbeleid eind vorige eeuw werd gedecentraliseerd, voerden veel gemeenten een uitsterfbeleid, wat betekende dat er geen nieuwe woonwagenplaatsen meer bijkwamen, en bestaande plekken werden opgeheven na verhuizing of overlijden. Veel jonge bewoners konden daardoor alleen nog in een gewone woningen terecht.

Cultuur

Maar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in 2014 dat de eigen cultuur van woonwagenbewoners behouden moet blijven en dat overheden die culturele identiteit moeten beschermen. Ook het Nederlandse College voor de Rechten van de Mens gaf het uitsterfbeleid flinke kritiek, en in 2018 schreef minister Ollongren een nieuw beleidskader voor gemeenten over het waarborgen van de culturele identiteit van woonwagenbewoners.

Wantrouwen

Maar volgens Van Zutphen heeft zich dat nog niet vertaald in een actief beleid of het realiseren van meer standplaatsen in gemeenten. ‘De toch al complexe relatie tussen woonwagenbewoners en overheid komt verder onder druk te staan. Woonwagenbewoners weten niet wat ze van de overheid kunnen verwachten. Die onzekerheid voedt wantrouwen. Ik heb begrip voor de financiële en praktische uitdagingen voor de overheid. Maar dit kan geen reden zijn voor een trage implementatie van de mensenrechten van woonwagenbewoners.’

Regie

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten werkt op dit moment aan een handreiking voor gemeenten, maar Van Zutphen twijfelt of dat de problemen in de praktijk zal oplossen. Hij wil dat de minister meer regie neemt in het dossier, en roept haar op om met gemeenten naar concrete oplossingen te zoeken. ‘Want het Rijk is eindverantwoordelijk voor het waarborgen van mensenrechten.’