Gemeenten hanteren ‘zwarte lijst’ met woonwagenbewoners

Bij veel gemeenten staan woonwagenbewoners op een zwarte lijst. Ze worden eerder in verband gebracht met zware criminaliteit dan andere inwoners als er tips binnenkomen over verdachte situaties. Dat blijkt uit onderzoek van de Stentor.

'Stigmatiserend en discriminerend'

Naar schatting telt Nederland 60.000 tot 70.000 woonwagenbewoners. Het feit dat ze expliciet worden genoemd op een controlelijst ligt gevoelig en voor het Bureau Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) is het aanleiding om onderzoek te doen. ‘Deze lijst kennen we nog niet, maar daar zullen we zeker ook goed naar kijken’, reageert woordvoerder Maarten Hagg in de krant. Volgens advocaat Sjoerd Jaasma, gespecialiseerd in woonwagenzaken, is dit ‘natuurlijk stigmatiserend en zelfs discriminerend’. ‘Gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden en dat lijkt hier dus niet te gebeuren.’

Waarde signaal toetsen

De lijst waarmee veel gemeenten werken, zoals Putten en Zwolle, blijkt te zijn opgesteld door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dat ziet het echter niet als een probleem. De krant citeert een woordvoerder die stelt dat de werkwijze ‘een eerste stap is om de waarde van een signaal te toetsen’. Een speciale ambtenaar beoordeelt met de controlelijst in de hand of een signaal dat bij een gemeentelijk meldpunt binnenkomt onder ondermijning valt. Speciale aandacht gaat uit naar Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s) en woonwagencentra, waarbij eigenaren van woonwagens, huurders en bewoners expliciet worden genoemd.

Aanpassen

De gemeente Putten kan zich echter ‘zonder meer voorstellen dat de tekst in de controlelijst als stigmatiserend wordt ervaren’, zegt een woordvoerder tegen De Stentor. ‘Wij zijn voornemens dit aan te passen.’ Net als Putten en Zwolle maken de gemeenten* Eijsden-Margraten, Schiedam en Leudal gebruik van de ‘checklist ten behoeve van de signaalanalyse’. De gemeenten Duiven, Westervoort en Venray hebben echter de specifieke verwijzing naar woonwagenbewoners geschrapt, weet De Stentor.

Artikel 1

Het bureau NCDR oordeelde vorige week nog keihard over de manier waarop de Belastingdienst profileerde en kondigt aan de komende tijd goed te kijken op welke plekken bij de overheid nog meer gebruik wordt gemaakt van vergelijkbare lijsten. Het bureau wil deze tegen het licht te houden ‘om te bezien of er sprake is van uitsluiting en stigmatisering op basis van gronden zoals bedoeld in Artikel 1’.

* In de vorige versie van dit artikel stond de gemeente Nederweert genoemd in het rijtje gemeenten dat gebruikmaakt van de 'checklist ten behoeve van de signaalanalyse'. De gemeente Nederweert laat echter weten hun werkwijze inmiddels te hebben aangepast. 'Een nieuwe versie van het privacy protocol dient alleen nog formeel vastgesteld te worden', aldus een woordvoerder.