Besturen in labyrint

‘Het gecompliceerde bestaan van bestuurders speelt zich af in een labyrint van politieke wedijver, uiteenlopende belangen en rituelen, in een publieke omgeving die altijd iets onveiligs heeft en vol hectiek is.’ Als bestuurders de patronen in het labyrint herkennen en onderkennen welke bestuursstijl in welke situatie wordt verlangd, is al een wereld gewonnen. Dat stellen voormalig D66-Kamerlid Gerard Schouw, hoogleraar bestuurskunde Pieter Tops en hoogleraar bestuurskunde Stavros Zouridis in hun onlangs verschenen boek ‘Stijlen voor bestuurders’.

Vijf bestuursstijlen worden onderscheiden: leiders, managers, verbinders, ambassadeurs en beheerders. Voor elk van de vijf bestuursstijlen worden de kenmerken beschreven, de plussen en minnen in kaart gebracht en aangegeven wanneer een bepaald type bestuursstijl effectief of juist ineffectief. Zo zijn leiders de ‘generaals van het bestuur’. Ze zijn zelfverzekerd en treden overtuigend op. ‘Het zijn ook krachtige bestuurders, creatief, en altijd zien ze voor problemen wel een perspectief waar anderen niet aan dachten.’ De keerzijde van de leider is dat ze ambtelijke adviezen terzijde schuiven. ‘Deze bestuursstijl is effectief in situaties waarin behoefte bestaat aan een duidelijke koers. Waar lastige dossiers liggen, situaties complex zijn en het tempo van besluitvorming hoog is’, stellen de auteurs. Als er geduld nodig is of een breed draagvlak in de samenleving, is dit type leiderschap minder effectief.

De ene stijl hoeft niet altijd beter of slechter te zijn van een andere. Alle stijlen kunnen effectief zijn, ‘afhankelijk van het moment en de persoon’, aldus de auteurs. Desondanks stellen zij dat in de Nederlandse context de combinatie van verbinder, manager en leider de meeste kans op succes heeft.

Stijlen voor bestuurders. SDU, €19,50. Alle wethouders krijgen het boek binnenkort gratis.