Waterschap heft per direct rekenkamercommissie op

Alle waterschappen zijn, net als de gemeenten, verplicht vanaf volgend jaar een onafhankelijke rekenkamer te hebben. Het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard heeft besloten de huidige rekenkamercommissie voortijdig op te heffen, dit tot verbijstering van de voorzitter en verbazing van de landelijke rekenkamerkoepel.

Ondeugdelijk

De brief van rekenkamercommissievoorzitter Frits Brouwer aan de leden van de Verenigde Vergadering van het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard (HHSK) om af te zien van de opheffing heeft niet mogen baten. Diens verweer dat het een onwenselijk en ondeugdelijk gemotiveerd voorstel was van het dagelijks bestuur van het hoogheemraadschap overtuigde de leden blijkbaar onvoldoende of niet. Gevolg: Brouwer is per direct van zijn functie als onafhankelijk voorzitter gehaald en de geplande onderzoeken zijn van de agenda gehaald. De thema’s daarvan – een onderzoek naar de jaarverslaglegging, onderzoek naar de opvolging van de aanbevelingen uit eerdere rekenkameronderzoeken en een onderzoek naar informatieveiligheid – zijn als ‘niet urgent’ bestempeld. Het college van dijkgraaf en hoogheemraden geeft tevens aan in het overgangsjaar 2023 geen ruimte te zien voor nieuwe rekenkamercommissie onderzoeken.

Bespaarde middelen

Volgens het college kunnen door de voortijdige opheffing de zo bespaarde middelen worden gebruikt voor advies om een ‘echte’ rekenkamer op te zetten. De verwachte installatie en start van de onafhankelijke rekenkamer daarvan is eind dit jaar dan wel begin 2024. Zowel bestuur als de nog in te richten externe rekenkamer kunnen volgens de dijkgraaf en de hoogheemraden dan altijd beslissen om de geplande onderwerpen in 2024 alsnog te onderzoeken.

Ambtelijke capaciteit

Volgens Brouwer gooit HHSK door het besluit nu oude schoenen weg voordat er nieuwe zijn. Een goede uitvoering van de controle van het algemeen bestuur op het dagelijks bestuur is in zijn ogen gediend met continuïteit van het rekenkamerwerk. Minstens zo erg vindt hij dat het per direct opheffen van zijn rekenkamercommissie onjuist is onderbouwd. Volgens het dagelijks bestuur zou het 700 uur aan ambtelijke capaciteit opleveren, terwijl het volgens Brouwer netto om slechts 75 uur gaat.

Negen maanden zonder

Verder betoogt hij dat het onwenselijk is de rekenkamercommissie op te heffen, verwijzend naar de Wet versterking decentrale rekenkamers die beoogt de positie en toegevoegde waarde van de rekenkamer voor de waterschappen te versterken. Dit door het inrichten van een volledig extern samengestelde rekenkamer, die ook nog eens meer bevoegdheden krijgt dan momenteel voor de rekenkamercommissie het geval is. Het is volgens Brouwer ‘contra-intuïtief’ als in aanloop daar naartoe een verordening op de rekenkamercommissie – die al acht jaar voldoet – helemaal in te trekken, ‘zodat er de komende negen maanden geen enkele rekenkamerfunctie aanwezig is binnen HHSK, ook niet bij mogelijk onverwachte situaties.’

Ongebruikelijke stap

Ook de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) herkent de voortijdige opheffing niet als een gebruikelijke stap richting implementatie van de Wet versterking decentrale rekenkamers. De meeste waterschappen streven volgens die koepelorganisatie naar een naadloze overgang van de bestaande verordening naar een verordening met een rekenkamer conform de nieuwe wet. Daardoor valt er geen gat in de functie die de rekenkamer vervult met betrekking tot controle op de effectiviteit, efficiëntie en rechtmatigheid van het decentrale beleid, zoals de wetgever beoogt.