Fusie Noordwijk en Noordwijkerhout beste optie

De gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout doen er goed aan om te fuseren. Dat adviseert Twynstra en Gudde na een verkenningsstudie naar intensievere samenwerking, dat op verzoek van beide gemeenten is gemaakt.

Toekomstige opgaven

Bij herindeling krijgt de nieuwe gemeente onder meer een krachtiger positie in de regio, waardoor zij beter in staat is de belangen van de inwoners te behartigen. In de beleving van regionale partners zal er door samenvoeging van beide gemeenten een daadkrachtigere en meer stabiele samenwerkingspartner ontstaan. Ook voor de realisatie van (toekomstige) opgaven is een fusie van beide gemeenten de beste optie.

Onder druk

Er is gekeken naar de plussen en minnen van zelfstandigheid, intensievere (vormen van) samenwerking, ambtelijke en/of bestuurlijke fusie. Beide gemeenten werken, in onder meer het sociaal domein, nauw samen met Lisse, Hillegom en Teylingen. Na een ambtelijke fusie tussen deze drie gemeenten, voelt Noordwijk haar positie wat verzwakt. Ook de ambtelijke capaciteit voor andere grote opgaven, in bijvoorbeeld het ruimtelijk domein, is kwetsbaar. In Noordwijkerhout leven onder andere zorgen over de druk op de organisatie door de nieuwe taken die rondom de Omgevingswet op de gemeente afkomen. Ook op andere fronten staat de ambtelijke capaciteit onder druk. In alle gremia van de gemeente wordt de urgentie gevoeld om iets te doen aan die kwetsbaarheid van het ambtelijk apparaat.

Complexiteit

Zelfstandigheid is, gezien de positie van beide gemeenten in de regio, geen reële optie, zo stelt Twynstra en Gudde. ‘De complexiteit van de boven-lokale opgaven is toegenomen door de voortgaande decentralisatie van taken van rijk en provincies naar de gemeenten’, concludeert Twynstra en Gudde. Zij doelt daarbij op het sociaal domein en de Omgevingswet. ‘Meerdere opgaven worden regionaal opgepakt en we zien daarin de tendens dat, door schaalvergroting van omliggende gemeenten, de gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout meer volgend zijn en beperkt invloed kunnen uitoefenen op de aansluiting van regionaal beleid op de lokale uitvoering.’

Beperkte winst

Aan intensivering van de samenwerking kleven nadelen en levert te weinig winst op. ‘Enerzijds omdat het managen van zwaardere vormen van samenwerking om capaciteiten vraagt die op dit moment beperkt in de organisaties aanwezig zijn. Anderzijds leidt het dienen van ‘twee heren’ ertoe dat de te behalen winst beperkt is’, aldus het rapport. Voor een ambtelijke fusie liggen de prioriteiten en ambities (te ver) uiteen. ‘Om de verwachte/beoogde winst van een ambtelijke fusie te behalen, is het naar onze mening van belang dat de opgaven en/of ambities vergelijkbaar zijn.’ Een bestuurlijke fusie (herindeling) is volgens Twynstra Gudde de beste optie ‘om op duurzame wijze de ambities en opgaven te realiseren’.

De beide gemeenteraden nemen op 20 april een besluit over de conclusie van het rapport.