En nóg is de zaak-Spijkers niet opgelost

Zaak opgelost? Integendeel. Spijkers was bedrijfsmaatschappelijk werker bij Defensie en is inmiddels 25 jaar met zijn ex-werkgever in gevecht. In 1984 weigerde hij te liegen over de doodsoorzaak van een beproevingsambtenaar die bij een ongeluk met een ondeugdelijke mijn om het leven kwam. Dit kostte Spijkers zijn baan en leidde tot een conflict dat tot op heden voortduurt.

Het feit dat Spijkers nu de beschikking heeft gekregen over stukken uit zijn dossier, is niet veel minder dan een doorbraak: alle papieren over de klokkenluider zijn in 2006 immers op last van toenmalig staatssecretaris Van der Knaap (Defensie, CDA) achter slot en grendel geplaatst bij het Nationaal Archief. Op deze wijze werd in de visie van Van der Knaap voldaan aan de contractueel door de Staat met Spijkers overeengekomen ‘administratieve rectificatie’.

De afgesproken rectificatie was nodig omdat de Staat ‘ernstig nalatig en onzorgvuldig’ had gehandeld jegens de weduwe van de beproevingsambtenaar én jegens Spijkers. Ook zijn de weduwe en de klokkenluider ‘misleid’ en ‘onheus bejegend’, zo staat in de vaststellingsovereenkomst die in 2002 namens de Staat werd ondertekend door dezelfde Van der Knaap.

Maar sinds 2002 hebben de problemen zich alleen maar opgestapeld. Het opbergen van het dossier-Spijkers is daar een voorbeeld van. De klokkenluider probeerde op alle mogelijke manieren te voorkomen dat de stukken in het Nationaal Archief zouden belanden, maar Van der Knaap deed het toch. ‘De ultieme doofpot’, schamperde een woedende Spijkers.

De vaststellingsovereenkomst moest een definitief einde maken aan deze affaire. Maar zeven jaar na dato lijkt de zaak terug bij af. Spijkers wil een herziening aanvragen van het in 1997 door de Centrale Raad van Beroep gesanctioneerde ontslagbesluit. Hij voelt zich daarbij gesterkt door stukken die hem vorige week zijn overhandigd.

En dan is er ook nog de Tweede Kamer, die in mei 2008 (!) aan het kabinet vroeg om de zaak ‘ruim voor het zomerreces’ op te lossen. Voor de Kamer is Krista van Velzen (SP) in onderhandeling met Van der Knaaps opvolger en partijgenoot Jack de Vries.

Een van de discussiepunten is het feit dat De Vries weigert te verklaren dat Spijkers ‘niet meer’ als politiek-crimineel of als politiekpsychiatrisch patiënt wordt beschouwd. Uit stukken die in bezit zijn van Binnenlands Bestuur, valt op te maken dat het woordje ‘meer’ voor De Vries onacceptabel is, omdat dit een impliciete schuldbekentenis zou inhouden voor handelingen uit het verleden. Zolang De Vries op dit punt niet buigt, blijft de zaak-Spijkers zich voortslepen.

De klokkenluider beschikt over brieven waaruit blijkt dat de Staat hem wel degelijk als politiek-crimineel en als politiek-psychiatrisch patiënt heeft aangemerkt, en dat bij Defensie zelfs een plan circuleerde om Spijkers te lozen. Eén ding is nu zeker: Spijkers zal niet rusten voordat hem volledig eerherstel is verleend. Dat is de afgelopen 25 jaar wel gebleken.

Zie ook: binnenlandsbestuur.nl/spijkers