Groen licht voor digitale besluitvorming

De Eerste Kamer heeft dinsdagmiddag ingestemd met de tijdelijke wet die digitale beraadslagingen en digitale besluitvorming in gemeenteraden en Staten mogelijk maakt. Minister Knops van Binnenlandse Zaken benadrukte dat fysiek vergaderen uitgangspunt blijft, maar als dat niet mogelijk is er tot digitaal vergaderen kan worden overgegaan.

RIVM leidend

De wet digitale beraadslaging treedt in werking zodra het in het Staatsblad is gepubliceerd en blijft tot 1 september van kracht. Decentrale overheden krijgen hierover bericht, meldt het ministerie. De wet kan telkens met twee maanden worden verlengd. ‘Dat gebeurt niet om politieke redenen, maar na advies van de RIVM. De adviezen van het RIVM zijn leidend’, benadrukte Knops. Alle gemeenteraden die digitaal willen vergaderen, moeten hun reglement van orde aanpassen. Daarvoor komt een model reglement, die samen met de VNG en de Vereniging voor Griffiers wordt opgesteld, zo liet Knops tijdens het debat in de Eerste Kamer weten. Er komt een evaluatie van de spoedwet. Die zal er op zijn vroegst medio september liggen. Als decentrale overheden de komende tijd tegen knelpunten aanlopen, zullen die waar mogelijk meteen worden opgelost, benadrukte de minister.

Verwateren

De Eerste Kamer stemde in tegenstelling tot de Tweede Kamer niet unaniem in met de spoedwet. De Partij voor de Dieren (3 van de 75 zetels) stemde tegen. De fractie heeft grote moeite met het digitaal vergaderen, waarmee volgens Peter Nicolaï het politieke debat gaat verwateren. ‘Het voeren van een politiek debat is wezenlijk voor de democratische controle.’ Ook de PVV had veel bedenkingen bij het wetvoorstel, maar stemde wel voor. Jeroen de Vries van de Fractie Otten wilde de wet tot uiterlijk 1 juni van kracht laten zijn, en indien nodig telkens met vier weken verlengen. Een motie daartoe werd verworpen.

Uitzonderlijke maatregel

‘Een uitzonderlijke situatie vraagt om een uitzonderlijke maatregel’, stelde Knops in de senaat. ‘De wet biedt de mogelijkheid tot digitaal vergaderen, maar het is aan het bestuursorgaan zelf om dat te bepalen. De voorkeur gaat uit naar fysiek vergaderen, maar daar zijn veel vergaderruimten in gemeenten en provincies niet voor geschikt.’ In veel raads- en Statenzalen kunnen de volksvertegenwoordigers niet op 1,5 meter afstand van elkaar zitten. Vrijwel alle senaatsfracties gaven aan dat hun voorkeur ook ligt bij fysieke raads- en Statenvergaderingen, maar vonden met de minister dat de decentrale overheden daar het beste zelf een besluit over kunnen nemen. ‘Met de wet wordt hen de mogelijkheid tot digitaal vergaderen gegeven’, aldus Knops. ‘Zodra het weer kan, en er geen noodzaak is tot digitaal vergaderen, ga dan weer fysiek vergaderen.’

De wet geldt niet alleen voor voor gemeenteraden en Provinciale Staten, maar ook voor algemeen besturen van waterschappen, besturen van gemeenschappelijke regelingen en de eilandsraden van Bonaire en Saba.