Advertentie

'De burgemeester van nu is een beklagenswaardige figuur'

De Eerste Kamer stemt vandaag over het uit de Grondwet halen van de Kroonbenoeming van de burgemeester (en commissaris van de koning). Burgemeesters zijn faliekant tegen het D66-wetsvoorstel, dat de gekozen burgemeester mogelijk maakt. Een nieuw soort burgemeester waar Nederland juist behoefte aan heeft, meent burgemeester Tjeerd van der Zwan (PvdA) van Heerenveen.

20 november 2018
Tjeerd-van-der-Zwan.JPG

De Eerste Kamer stemt vandaag over het uit de Grondwet halen van de Kroonbenoeming van de burgemeester (en commissaris van de koning). Burgemeesters zijn faliekant tegen het D66-wetsvoorstel, dat de gekozen burgemeester mogelijk maakt. Een nieuw soort burgemeester waar Nederland juist behoefte aan heeft, meent burgemeester Tjeerd van der Zwan (PvdA) van Heerenveen.

31 collega’s van u schreven de Eerste Kamer: houd de burgemeester in de Grondwet, want ‘onze aanstellingswijze helpt ons in ons functioneren’. Volgens de opsteller van de brief burgemeester Kolff van Dordrecht denkt 95 procent van ‘s lands burgemeesters er zo over.

‘Ik weet het niet; 95 procent lijkt mij overtrokken. Ik ken veel burgemeesters die er anders over denken en die vinden dat ze juist níet goed worden geholpen door de afstandelijke aanstellingswijze. In de burgemeesterscontreien waarin ik verkeer, wordt daarom bepleit om de burgemeester uit de Grondwet te halen. Dan kun je nog steeds alle kanten op natuurlijk. Ik ben zelf als een van de weinigen, zeg ik er meteen bij, voor de direct gekozen burgemeester.’

 

Uw collega’s vrezen dat het lokaal bestuur zonder Grondwet geregeerd gaat worden door de waan van de dag.

‘Die redenering doet mij denken aan de regenten van vroeger, die ook vonden dat je het volk niet kon vertrouwen. In die zin veranderen de tijden niet. Oud-burgemeester Rombouts van Den Bosch zei dat prins carnaval gekozen zou kunnen worden. In de kern vertrouwen bestuurders die de burgemeester in de Grondwet willen houden de mensen niet. De mensen op straat zijn kennelijk niet in staat om de juiste persoon te kiezen. Als je dat vindt, dan moeten we terug naar het vroegere kiesrecht, waarbij alleen ‘verstandige’ mensen mochten kiezen. Welke opleiding heb je gehad en mogen we de belastingaanslag even zien? Dat kan ook hoor, maar zeg het dan.’

 

Je kunt het denken, maar dat kun je anno 2018 niet maken.

‘Kun je niet maken, kun je niet maken? Dat zeggen ze nu toch ook? Ze vertrouwen het electoraat niet. Als je de mensen laat bepalen wie de burgemeester wordt, dan wordt hij een speelbal. Dus bedisselen we in achterkamertjes wie de burgemeester en de commissaris van de koning worden. En hoe we dat hebben gedaan, verstoppen we achter de geheimhoudingsplicht. Vind je het gek dat er zo weinig interesse is in de lokale democratie? De desinteresse blijkt ook uit het feit dat het in Nederland niets meer uitmaakt bij welke partij een burgemeester in spe lid hoort. Ik vind dat het wél wat moet uitmaken. We gaan ook meer in de pas lopen met wat in de rest van de wereld heel gewoon is. Het is toch raar dat wij in Nederland geen enkele invloed hebben op de boegbeelden van het bestuur?’

De burgemeester wordt toch door de raad gekozen?

‘Ja, zoals de Eerste Kamer wordt gekozen - indirect. Dat is ook iets van vroeger. Het electoraat is niet te vertrouwen, dus wat doe je? Je kiest eerst anderen, die dan weer voor jou de verstandige keuze kunnen maken. Zo komen wij in Nederland ook aan onze burgemeesters. Wat is daar mis mee, zeggen de meeste bestuurders. Welk probleem wil je nou oplossen. Het gaat toch goed zo? Maar is dat zo? Het is echt een groot probleem dat mensen zich niet betrokken voelen bij het bestuur. En dat komt volgens mij onder meer omdat niemand met een direct mandaat in het bestuur zit. Mensen herkennen zich er niet in.’

Dat verandert als de burgemeester niet meer door de Kroon wordt benoemd?

‘Met de rechtstreeks gekozen burgemeester komt er meer dynamiek in en belangstelling voor de lokale politiek. Het gaat dan ergens om. Nu heeft de burgemeester helemaal niets te vertellen over de dingen die mensen raken. De burgemeester van nú is min of meer een beklagenswaardige figuur.’

De burgemeester heeft hulp nodig?

‘De burgemeester is niet zielig, maar als hij gekozen zou worden, zou hij wél meer voor de mensen in de gemeente kunnen betekenen. In de ogen van de bevolking is hij het boegbeeld van de gemeente, maar de verwachtingen kan hij nooit echt waarmaken. Je wilt niet weten hoeveel verzoeken een burgemeester krijgt, maar over de zaken die van wezenlijk belang zijn voor de mensen in zijn gemeente gaat hij niet. In de ogen van de bevolking zou hij wel wat te zeggen moeten hebben. Natuurlijk, de burgemeester kan nu een rol spelen in het college en in de raad, maar hij kan niets beslissen.’

Uit de Grondwet of niet, uw burgemeester gaan we toch niet krijgen?

‘Ik vrees dat het een utopie is. Alles blijft bij hetzelfde; het enige verschil is dat de Koning eruit wordt gehaald en de gemeenteraad ervoor in de plaats komt.’


Gekozen of benoemde burgemeester. Wat heeft uw voorkeur?

Reacties: 12

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

criticus
Typisch. Deze burgemeester heeft twijfels bij het fundament van de democratie:

"Je kiest eerst anderen, die dan weer voor jou de verstandige keuze kunnen maken."

Op zich legt hij de vinger op de zere plek: mensen herkennen zich niet meer in het bestuur.

Vraag is echter of dat de burgemeester betreft of het incapabele gedrag dat gekozen bestuurders vertonen..

Opnieuw een bestuurder die liever aan symptoom bestrijding doet dan het échte probleem aanpakken, namelijk de kwaliteit en kunde van bestuurders.
Wobine Buijs / Burgemeester
Is het nu een drogredenering of een omkering? Beweerd wordt dat er meer mensen gaan stemmen als de burgemeester politiek wordt, Het tegenovergestelde is het geval: Een burgemeester heeft juist zoveel vertrouwen, omdat zij boven de partijen staat, kan bemiddelen, zich niet in bochten moet wringen om een politieke discussie te moeten voeren. Er was niets ondemocratisch aan de oude manier van kiezen: de gemeenteraad heeft een stevige rol. Met dit besluit is een fundamentele wijziging ingevoerd die de stabiliteit op lokaal niveau ontkracht. De bewoordingen over burgemeesters door mijn collega vind ik ronduit beschadigend.
Toeschouwer / Waarnemer
Enne...wat gaat die door de kiezer gekozen burgemeester allemaal voor zijn kiezers doen? Enne...wat te doen als de eveneens door die kiezer gekozen gemeenteraad niet bereid is om het voor de plannen van de burgemeester benodigde geld beschikbaar te stellen?

Wie pleegt dan kiezersbedrog?

Kan de raad de burgemeester naar huis sturen of stuurt de burgemeester de raad naar huis?

Voorlopig bepaalt artikel 125 lid 1 Grondwet nog steeds dat de raad aan het hoofd van de gemeente staat. Heeft D66 "vergeten" om dat ook uit de Grondwet te halen? Twee kapiteins op één gemeentelijk schip, waarvan er één het echte hoofd is. Welk probleem gaan we oplossen en welke problemen gaan we binnenboord halen?

Waarom gaat deze discussie niet eens vaker daarover?
MK - fulltime werkende vrouw / Accountmanager Werkgeversbenadering
Geen vertrouwen in het electoraat is veel te kort door de bocht. Bepaalde mensen (bedrijven/landen, met grote belangen en de beschikking over veel geld) kunnen niet te vertrouwen zijn. Denk aan de Russische invloed op de Amerikaanse verkiezingen. Daar moet wel heel goed over nagedacht worden. Een gelikte mediacampagne optuigen rondom één of ander mediageniek figuur, is niet zo moeilijk. De burgemeester de nieuwe BN-er, bestuur op RTL boulevard (of Al Jazeera) niveau. Het draait om beeldvorming, het verwerven van invloed en macht, korte termijn successen… Ik denk dat we daar niet beter van worden. Als de gekozen burgemeester er komt, mogen daar wel strakke voorwaarden aan verbonden worden.
Jan R. Lunsing / Referendum bestuurskundige
Geen vertrouwen in het electoraat, is een vaak gehoord argument. Op dit moment wordt de burgemeester aangesteld door de koning op voordracht van de raad. De raad is momenteel het enige door de kiezer gekozen deel van het gemeentebestuur. Als u vertrouwen in het electoraat heeft, moet u ook qualitate qua vertrouwen in de door het electoraat gekozen raad hebben.

Als u dat niet heeft, kan de kiezer ook de burgemeester niet kiezen.

Mijn argumenten tegen een direct gekozen burgemeester is dat een direct gekozen burgemeester fraudegevoeliger is en naast de raad een tweede kapitein op de wagen wordt. Liever één verdeelde kapitein, de raad, dan een sterke kapitein en één verdeelde kapitein.

Redt de raad! Laat de raad de burgemeester kiezen.



Of kies voor het Amerikaanse systeem inclusief corrupte politieke partijen, corrupte burgemeesters, gepolariseerde verkiezingen en een verlamd publiek bestel.
Henk Donkers / medewerker
Ik heb in de hele discussie nog niemand gehoord die uitlegt welke problemen zich voordoen in de huidige situatie. In de praktijk zie je dat vrijwel alle burgemeesters veel draagvlak onder de bevolking hebben, juist omdat ze niet zo politiek zijn maar vooral boven de partijen staan en in hun functie als burgervader/moeder betrokken zijn bij alle burgers.

De democratische inbreng van de bevolking is volgens mij heel goed geregeld via de gekozen gemeenteraad die per saldo altijs de beslissingen neemt maar vaak wel na heel veel polarisatie en discussie. Goed om dan een uitvoerder te hebben die los staat van de politieke emotie.

Ik ben dus voor de huidige regeling want dat gaat nog steeds erg goed.
K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
Waarom de burgemeester niet door de raad te laten benoemen? De premier wordt toch ook niet rechtstreeks gekozen.
Karel van Klaveren
De burgemeester van nu is vooral een narcistische ijdeltuit.
Frank Zuylen / adviseur
Het merendeel van de commentaren onderschrijf ik van harte. Ik zie werkelijk geen enkele meerwaarde voor de gekozen burgemeester. Nederland heeft een representatieve democratie, in de vorm van een gemeenteraad en een Tweede Kamer, terwijl andere belangen behartigd worden door Provinciale Staten en de Eerste Kamer. Die beide organen werken complementair en houden elkaar in balans. Al heb ik daar wat betreft de Tweede Kamer wel mijn bedenkingen bij, vanwege de oncontroleerbare invloed van allerlei lobbyisten uit het bedrijfsleven en andere machtige instituties uit de samenleving. De gemeenteraad is het juiste orgaan om de burgemeester te kiezen.
John Bijl
Even wachten.



De 31 burgmeesters schreven dat je de (vrij gezegd) gedepolitiseerde rol van de burgmeester niet met verkiezingen moet politiseren.



Op dat punt gaat Van der Zwan niet in -- en kiest iets wat niet tot de kritiek behoorde.



In vaktermen heet deze drogreden een stropop. Het is een... beklagenswaardige manier van debatteren.
Bart
Het gekozen parlement besluit tot een boerkaverbod.



De niet-gekozen burgemeesters zeggen: Fuck you tegen het boerkaverbod.



Zie hier de democratie in Nederland.
Bernard
Kijk eens aan, een burgemeester die voor de gekozen burgemeester is. Chapeau. Ik ben het helemaal met deze man eens. Het is een democratisch tekort om geen gekozen burgemeester te hebben.
Advertentie