Aptroot: ‘Voer kiesdrempel Tweede Kamer in’

Bij de Tweede Kamerverkiezingen moet een kiesdrempel worden ingevoerd. Met de alsmaar verdergaande versnippering wordt het land anders onbestuurbaar. Charlie Aptroot, waarnemend burgemeester van Voorschoten, gooit daarom de knuppel in het hoenderhok. Niet als burgemeester, maar op persoonlijke titel.

Versnippering

‘Ik ben geschrokken van de hoeveelheid partijen, 89, die zich bij de Kiesraad hebben ingeschreven. Zij zullen niet allemaal met de Kamerverkiezingen in maart kunnen of willen meedoen’, aldus Aptroot (VVD). Ook zullen niet alle deelnemende partijen een zetel veroveren, maar ‘verdere versnippering is heel zorgelijk. Die versnippering kan worden beteugeld door de invoering van een kiesdrempel.’ Hoe hoog die kiesdrempel moet zijn, ligt wat hem betreft niet vast. Duitsland en België kennen een kiesdrempel van vijf procent, Zweden hanteert een kiesdrempel van vier procent. Nederland kent nu officieel geen kiesdrempel. Een partij moet de kiesdeler halen om in aanmerking te komen voor een Kamerzetel. Bij de vorige Kamerverkiezingen lag die kiesdeler op 70.107 stemmen. ‘Vijf procent is misschien wat hoog; dat zou omgerekend zo’n acht zetels betekenen.’

Stevige regering

Twee redenen voert Aptroot aan als noodzaak tot de invoering van een kiesdrempel. ‘Zonder kiesdrempel is het haast onmogelijk om een stevige regering te vormen.’ Er zijn veel partijen nodig om een meerderheidscoalitie te kunnen vormen. Dat komt de stabiliteit niet ten goede. ‘Daarnaast is er een stevig parlement nodig om de regering te kunnen controleren. Met vijftien tot twintig fracties wordt het steeds gekker en doller.’

Houdgreep

Bij tijd en wijle wordt de discussie over de invoering van een kiesdrempel weer aangezwengeld, maar tot nu toe stierven die een stille dood. Dat wil Aptroot voorkomen. ‘Er moet nu echt wat gebeuren. Met weinig stemmen kun je al een van de 150 zetels binnenhalen. Welk mandaat heb je dan?’ Grote partijen durven volgens Aptroot de discussie over een kiesdrempel niet aan, uit angst dat kleine partijen hen verwijten de kleintjes de nek om te willen draaien. De kleintjes willen de discussie vaak uit lijfsbehoud niet voeren. ‘Men houdt elkaar in een houdgreep, dus gooi ik de knuppel maar in het hoenderhok.’ Naast een stevige regering en een stevig parlement denkt Aptroot dat een kiesdrempel ook afsplitsingen zal ontmoedigen. ‘De kans dat die afgesplitste partij bij een volgende verkiezing terugkeert, wordt kleiner.’

Regeldrift

Hij hoopt ook stiekem dat een kiesdrempel een einde maakt aan de regeldrift van ‘Den Haag’. Zoals de toeslagenaffaire laat zien, is de regeling voor kinderopvangtoeslag onuitvoerbaar. Ook gemeenten worstelen vaak met Haagse regels, die veel te ingewikkeld zijn. Voor zowel de gemeenten als inwoners. Door de vele amendementen die in de Kamer worden ingediend – ‘alle partijen willen een amendement op hun naam zetten en in het nieuws komen’ – wordt veel te veel dichtgeregeld zonder met de uitvoeringspraktijk rekening te houden, stelt Aptroot. ‘In de uitvoering moet meer ruimte worden gelaten. Regering en parlement moeten zich met de hoofdlijnen bezighouden.’

Burgerinitiatief

Aptroot, voormalig Kamerlid, deed zijn pleidooi voor invoering van een kiesdrempel via Twitter. ‘Tijd voor een burgerinitiatief. Wie doet mee’, twitterde hij een paar minuten voor de laatste dag van het jaar. Inmiddels heeft hij veel reacties gehad. ‘Zo’n 95 procent daarvan is positief. En ze komen vanuit alle politieke geledingen.’ Hij wil nu een groep mensen bijeenbrengen die het idee verder gaan uitwerken. Of het uiteindelijk een burgerinitiatief wordt of een petitie weet Aptroot nog niet. Het onderwerp moet in ieder geval op de agenda van de Tweede Kamer komen. ‘De wetgever moet het tenslotte regelen.’ Dat zal niet meer bij de verkiezingen in maart het geval zijn.