Regionale samenwerking onmisbaar voor asiel- en migratiebeleid

De asiel- en migratieplannen van het nieuwe kabinet brengen grote uitdagingen met zich mee voor gemeenten. Met de afschaffing van de Spreidingswet en de toenemende druk op de opvangstructuur, vraagt dit om creatieve oplossingen op lokaal en regionaal niveau.

Gemeenten dienen zich voor te bereiden op soberdere en grootschaligere opvanglocaties. Daarnaast gaan ze de gevolgen merken van strengere maatregelen rondom gezinshereniging. De afschaffing van de bed-bad-broodregeling leidt naar verwachting tot meer dakloosheid en mogelijk criminaliteit. Het uitsluiten van statushouders van sociale huurwoningen zorgt voor extra druk op de asielketen. Ook op een ander niveau verwachten we effecten, zoals veranderingen in Europese grensprocedures en verstoringen in de processen bij het COA en de IND.

Financiële gevolgen gemeenten

De begroting voor de komende jaren laat zien dat er op termijn fors minder middelen beschikbaar komen voor de opvang van asielzoekers. In 2025 wordt nog € 4 miljard uitgetrokken voor het COA, oplopend tot € 4,4 miljard in 2026. Vanaf 2027 neemt dit sterk af naar € 0,9 miljard en in 2028 moet het COA het met € 0,6 miljard doen. Dit dwingt gemeenten niet alleen tot het maken van keuzes over opvangcapaciteit, maar ook tot het nadenken over langetermijnoplossingen.

Mensgerichte opvang én economische ontwikkeling

Een regionale migratiestrategie kan helpen om de druk op de woningmarkt, arbeidsmarkt en het onderwijs te verlichten. Asielzoekers kunnen bijdragen aan de regionale economie door tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen en bieden kansen voor innovatieve woonoplossingen in krimpgebieden. In samenwerking met regionale partners en maatschappelijke organisaties kunnen gemeenten niet alleen mensgerichte opvang realiseren, maar ook bijdragen aan de economische en
sociale ontwikkeling van de regio.