Samen aan het stuur bij de Omgevingswet

"We can't solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them", citeert Ingrid Kersten (senior adviseur BMC) de illustere Albert Einstein; het vat haar manier van denken over de opzet en invoering van de Omgevingswet samen. De uitdagingen van deze tijd vragen een andere manier van samenwerken met de samenleving. De omgevingswet ‘dwingt’ om de mogelijkheden te toetsen om deze samenwerking beter vorm te geven, waaronder de optie om het eigen stelsel van regels en procedures te veranderen. Samen met Sheila Bonte (programmamanager Omgevingswet Duivenvoorde | Wassenaar-Voorschoten) verzorgde Ingrid tijdens het congres Binnenlands Bestuur (‘Omgevingswet, op koers voor 2022’) meermalen de workshop 'Samen aan het stuur bij de Omgevingswet’, met als centrale gedachte dat transitie en transformatie hand in hand gaan.
Hieronder een korte terugblik op de dag met Ingrid Kersten.

Het roer om
De omgevingswet biedt de kans aan gemeenten om de samenwerking met de inwoners anders in te richten en de sturing via de processen en procedures binnen de gemeente aan te passen en opnieuw vorm te geven. Het is dan ook een uitdaging om alle beschikbare kennis en kunde over een gezonde en veilige leefomgeving binnen organisaties te mobiliseren en zorgvuldig af te stemmen. Enerzijds speelt de transformatie naar de toekomst: nieuwe vormen van communicatie en samenwerking met de samenleving, andere rolverdeling en verantwoordelijkheden binnen de domeinen. Anderzijds vergt de toekomstige wet een transitie: een omslag in het denken over technische uitvoering zoals de digitalisering en een herschikking van processen en systemen. In de huidige situatie gaat het om vertrouwde zaken als bestemmingsplannen, beleidsnota’s, vergunningstelsels en procedures. Voor de transitie naar het toekomstig functioneren zullen keuzes gemaakt moeten worden door de gemeente over het stelsel: welke regels blijven behouden en hoe verwerken we dit in de digitale werkelijkheid? Kortom, hoe stem je als gemeente je stelsel af op de nieuwe tijd en de bewoners.

Organiseer je eigen reflectie
Tijdens de workshop delen de dames de opgedane inzichten over de zoektocht naar manieren om de transformatie op gang te krijgen en te houden. Sheila Bonte heeft als programma-/verandermanager al stappen gezet bij de implementatie van de omgevingswet in Duivenvoorde (Wassenaar-Voorschoten). Ze benadrukt de noodzaak van een groot inlevingsvermogen in de uiteenlopende typen mensen en hun huidige rol. In welke mate zijn er al veranderingen doorgevoerd en hoe gaan medewerkers daarmee om?  Zij heeft vooral veel energie gestopt in de zoektocht naar de urgente stappen voor de korte termijn. Welke stappen zijn al gezet en welke aanpassingen kunnen nu al bestudeerd of zelfs ingevoerd worden? "Laat de medewerkers zich niet verschuilen achter bestaande beleidsnota's, ambitiedocumenten of organisatievisies, maar ga op zoek naar initiatieven die al bestaan.” Ze schetst een mooi voorbeeld van een domeinoverstijgende samenwerking: “Benader al vroeg andere domeinen, zoals bijvoorbeeld de wijkmanagers. Zij lopen nu al buiten en kunnen alvast de stemming en situatie peilen tijdens hun rondes. Uiteraard is het verstandig om zo snel mogelijk iedereen te mobiliseren die met veranderende taken te maken heeft: het digitale stelsel, de omgevingsvergunningen, het risicomanagement en de financiën.” Tenslotte benadrukt Sheila het belang om ook de Gemeenteraad te betrekken bij het denkproces en in een vroeg stadium een gezamenlijke basis van verantwoordelijkheden neer te leggen.   Lees het hele artikel op bmc.nl >