Nieuwe rechtspositie ambtenaren

Voor ambtenaren geldt straks het private arbeidsrecht, net als voor werknemers in het bedrijfsleven. Dit staat in de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Deze wet gaat in op 1 januari 2020. Wat gaat er veranderen en houdt dat een verbetering of verslechtering in?

De aanstelling voor ambtenaren verdwijnt. Ambtenaren krijgen een arbeidscontract, net als werknemers in het bedrijfsleven. Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) komen in plaats van rechtspositieregelingen. Bij onenigheid met zijn werkgever of bij ontslag moet de ambtenaar straks naar de kantonrechter. Ook zijn overheidswerkgevers dan vrij om wel of niet een cao te sluiten en met welke vakbonden ze willen onderhandelen, net als marktwerkgevers.

Wat blijft hetzelfde?

Gemeentelijke medewerkers behouden de speciale status van ambtenaar. Geheimhoudingsplicht, het verbod om giften aan te nemen en de plicht om andere functies te melden blijven van kracht. Ook materiële arbeidsvoorwaarden, zoals salaris, IKB of vakantie-uren veranderen niet. Het ABP blijft het pensioenfonds waar ambtenaren bij zijn aangesloten. Ook WW en andere wettelijke regelingen blijven van toepassing.

Wat verandert er wel

Het burgerlijk procesrecht wordt van toepassing met het private ontslagrecht. Een gang naar de kantonrechter, hoger beroep bij het gerechtshof en cassatie bij de Hoge Raad bij arbeidsconflicten en ook zaken als ‘transitievergoeding’ en ‘aanzegplicht’ horen daarbij. Ook moeten overheidsorganisaties wijzigingen in werkzaamheden of rechtspositie van de medewerker voortaan al bij indiensttreding regelen.
 
Verder krijgt een gemeenteambtenaar ontslagbescherming tijdens ziekte en kan hij in de eerste 24 of 36 maanden van ziekte of arbeidsongeschiktheid niet worden ontslagen. De griffie heeft een uitzonderingspositie. In die gevallen blijft voor griffiers bij het gerechtshof als ook bij de Hoge Raad vereist dat ze door een advocaat worden vertegenwoordigd.

Kritiek VNG

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wijst op een verslechtering van de rechtspositie van griffiers en secretarissen. Doordat ze niet meer worden ‘benoemd’ maar ‘een arbeidsovereenkomst aangaan’, kan dat problemen opleveren. Een interim-secretaris of interim-griffier die van elders bij een gemeente wordt gedetacheerd wordt niet meer benoemd. De gemeente dan altijd verplicht een arbeidsovereenkomst te sluiten, wat meestal niet wenselijk is.

Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen binnen uw vakgebied?

Volg ons dan op Twitter, LinkedIn en Facebook. Daarnaast helpen we u graag verder om uw kennis en vaardigheden als griffier ook in de toekomst op peil te houden met de Griffier-trainingen van Bestuursacademie Nederland.