Tweede Kamerverkiezingen in coronatijd, hoe werkt dat?

Vooralsnog gaan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 gewoon door. Natuurlijk wel met de nodige aanpassingen. In dit artikel lees je welke maatregelen er genomen worden om te zorgen dat de verkiezingen veilig kunnen doorgaan.

Uitstel van verkiezingen niet gewenst

Minister Ollongren heeft meer dan eens benadrukt hoe belangrijk het is dat kiezers zich kunnen uitspreken over het te voeren beleid. Zeker nu, in tijden van crisis. Daarom wordt alles op alles gezet om de Tweede Kamerverkiezingen door te laten gaan. Eind februari komt Ollongren met een nieuwe stand van zaken. Mocht het uitstellen van verkiezingen toch noodzakelijk blijken, dan moet de regering een uitstelwet voorleggen aan het parlement. Het parlement moet dit uiterlijk begin maart behandelen. Bij uitstel vinden de verkiezingen niet eerder dan eind juni plaats. Dat is niet prettig voor de kiezers, maar ook zeker niet voor gemeenten, want alle voorbereidingen moeten dan opnieuw getroffen worden. 
 

Risicogroepen hoeven op 17 maart niet naar het stemlokaal

Om te zorgen dat minder mensen tegelijk naar de stemlokalen komen en mensen met een kwetsbare gezondheid niet te veel risico lopen, is het voor de risicogroepen mogelijk om op maandag 15 of dinsdag 16 maart vervroegd te stemmen. In elke gemeente worden hier stemlocaties voor geopend. Ook in een kleine gemeente moet er die dagen minimaal 1 locatie open zijn. 

Voor 70-plussers is het mogelijk om per brief een stem uit te brengen. Zo hoeven zij zelf niet naar het stemlokaal en is het ook niet nodig om een andere kiezer volmacht te geven. De brieven kunnen per post verstuurd worden naar het stembureau van de gemeente of afgegeven worden op de daarvoor aangewezen locaties. Daarnaast zijn er een aantal zorginstellingen waar het voor (alleen) de personen die in de zorginstelling verblijven en het personeel mogelijk is om op locatie te stemmen.
 

Gezondheidscheck

Uiteraard mogen personen met coronasymptomen niet naar de stemlocaties komen. Daarom wordt er een gezondheidscheck gedaan bij stembureauleden voor zij aan het werk gaan. Wil een lid hier niet aan meewerken, dan mag hij of zij de functie niet vervullen. Of de check telefonisch of in persoon gedaan wordt, bepaalt de gemeente zelf. Ook kiezers ontvangen bij hun stempas een gezondheidscheck in de vorm van een vragenlijst die zij voor zichzelf moeten beantwoorden. Kunnen niet alle vragen met ‘nee’ beantwoord worden, dan mag de kiezer niet zelf naar het stemlokaal komen. In dat geval kan er een volmacht gegeven worden. Een kiezer mag voor maximaal 3 personen een volmachtstem uitbrengen.
 

Coronamaatregelen op de stemlocaties

De stemlokalen moeten zo worden ingericht dat kiezers en stembureauleden altijd 1,5 meter afstand van elkaar kunnen houden. In elk stemlokaal is een extra stembureaulid aanwezig die ervoor waakt dat het niet te druk wordt op de locatie, iedereen bij binnenkomst de handen reinigt en een mondkapje draagt en dat zowel leden als kiezers continu 1,5 meter afstand houden. Tussen de kiezers en leden van het stembureau worden kuchschermen geplaatst. Vanachter het scherm toont de kiezer zijn of haar identiteitsdocument aan het stembureaulid. Regelmatig worden de potloden, stemhokjes en tafels gereinigd. In sommige gemeenten ontvangen de kiezers een eigen potlood dat zij na het stemmen mee naar huis mogen nemen.

Al deze aanpassingen vragen om de nodige voorbereidingen. Gelukkig hebben gemeenten in september een financiële compensatie van 30 miljoen euro ontvangen en worden nieuwe aanvullende maatregelen ook gecompenseerd. Daarnaast hebben verschillende gemeenten al slimme oplossingen bedacht om de maatregelen te kunnen hanteren. Zo zijn er gemeenten die tenten inzetten als stemlocaties en gemeenten waar je vanuit de auto je stem kunt uitbrengen in een drive-in stembureau. 
 

Inlichten van de kiezers

Van begin februari tot en met 17 maart worden de kiezers op de hoogte gebracht van alle maatregelen met een publiekscampagne. De ouderen die per brief mogen stemmen ontvangen deze brief van de gemeente. Ook ontvangen zij een instructiefilmpje en een telefoonnummer dat ze kunnen benaderen bij vragen. 

Een actueel overzicht van alle maatregelen vind je op de website van Rijksoverheid.