Gevolgen van een systeemcrisis voor gemeentelijke grondexploitaties

Grappen worden soms slecht ouder. Een paar maanden geleden, bij het voorbereiden van de jaarlijkse actualisaties van gemeentelijke grondexploitaties, grapte ik tegen een collega 'we gaan een systeemcrisis doorrekenen'. Nu zitten we middenin een systeemcrisis - als gevolg van het coronavirus is alles onzeker geworden. Het is interessant om te zien hoe hier in de jaarlijkse actualisaties eigenlijk al rekening mee was gehouden.

Voor iedere gebiedsontwikkeling, of het nu woningbouw, centrumontwikkeling of bedrijventerreinen betreft, is het slim een risicoanalyse te maken. Projectgerelateerde risico's kunnen zo beter worden beheerst. Het helpt om keuzes te maken: welke risico's accepteren we als organisatie? En welke risico's willen we afdekken of vermijden?

Naast projectgerelateerde risico's zijn er ook generieke risico's. Onvoorziene gebeurtenissen die alle projecten beïnvloeden zoals beduidend hogere of lagere inflatie of een plotselinge rentestijging. Ook wet- en regelgeving kan invloed hebben op meerdere projecten tegelijk. Denk aan PFAS of stikstof.  

Was de coronacrisis dan al voorzien? Die claim kan ik niet hard maken. Wel was er bij de gemeentelijke grondexploitaties al gerekend aan de effecten van een recessie, of vraaguitval zoals we hebben gezien tijdens de financiële crisis. De combinatie van al dit soort projectoverstijgende risico's kan worden uitgedrukt in een totaalbedrag aan (negatieve) effecten. Dit totaalbedrag is de basis voor het aanhouden van een reserve door het grondbedrijf van de gemeente.

Centrale vraag tijdens de coronacrisis is: hoe diep wordt de recessie? Over die vraag zullen economische experts zich nog wel even buigen. Tot die tijd kunnen we als maatschappij blij zijn met de ruimte die gemeentelijke grondbedrijven in hun reserve hebben opgebouwd.

Hoeveel ruimte zit er in de reserves van het grondbedrijf in uw gemeente?