Werknemers die na 2 jaar ziekte door hun beperkingen 35% of meer loonverlies hebben, krijgen een WIA-uitkering. Is het loonverlies minder dan 35%, dan krijgen ze geen WIA-uitkering (WIA 35-minners). Uit onderzoek blijkt dat het krijgen van een uitkering de motivatie om werk te zoeken bij sommigen vermindert. In de WIA zijn daarom financiële prikkels ingebouwd om werken te stimuleren. Hoe pakt dit in de praktijk uit voor de arbeidsparticipatie? We onderzochten de verschillen in werk en inkomen tussen mensen die net boven de drempel van 35% arbeidsongeschiktheid bleven en mensen die net onder die drempel vielen. De veronderstelling daarbij is dat deze 2 groepen verschillen in het wel of niet hebben van een WIA-uitkering, maar op gezondheidsbeperkingen en alle overige belangrijke kenmerken goed vergelijkbaar zijn. Zo kan op zuivere wijze het effect van het wel of niet krijgen van een WIA-uitkering op de arbeidsparticipatie worden vastgesteld. De belangrijkste conclusies zijn:
- Heeft de WIA-aanvrager geen werkgever op het moment van de claimbeoordeling (vangnetter), dan maakt het na 1 jaar voor diens arbeidsparticipatie niet uit of hij wel of niet een WIA-uitkering toegekend kreeg (in beide groepen werkt ruim 30%).
- Heeft de WIA-aanvrager op dat moment wel een werkgever (werknemer), dan leidt de uitkering na 1 jaar tot een verminderde arbeidsparticipatie (63% versus 68%).
- De werknemers werken na 1 jaar nog ruim 2 keer zo veel als de vangnetters. Voor de arbeidsparticipatie is het dus veel belangrijker of de WIA-aanvrager nog een werkgever heeft na 2 jaar ziekte, dan of hij wel of niet een uitkering toegekend krijgt.
- De vangnetters met een WIA-uitkering hebben aanvankelijk een hoger persoonlijk inkomen dan vangnetters die geen WIA-uitkering kregen, maar na 3 jaar gaat dit niet langer op. Het inkomen uit werk verschilt niet. Bij werknemers is in die eerste 3 jaar geen significant verschil zichtbaar.
Inhoudsopgave
WIA-uitkering en werken
Methode van onderzoek
Prikkels tot werken in de WGA
Prikkels tot werken voor WIA 35-minners
Verondersteld verschil tussen vangnetters en werknemers
Bij vangnetters heeft de uitkering geen effect op werken
Werknemers met uitkering werken minder
Uitkering leidt bij werknemers tot minder inkomen uit werk
Langetermijneffecten op werken
Langetermijneffecten op het inkomen
Betekenis voor het beleid