In dit UWV Kennisverslag (UKV) aandacht voor de regionale verschillen in beeld van de concentratie en arbeidsparticipatie van Wajongers en een verklaring hiervoor.
Momenteel werken veel mensen met een ziekte of handicap in de sociale werkvoorziening (SW). Met de invoering van de Participatiewet in 2015 is nieuwe instroom in de SW echter niet meer mogelijk en zijn deze mensen, als ze kunnen werken, aangewezen op werk in reguliere bedrijven. Om de participatie van mensen met een arbeidsbeperking te bevorderen, hebben kabinet en sociale partners afgesproken om per 2026 125.000 extra banen voor deze groep te creëren. Het gaat hierbij om een landelijke afspraak. De arbeidsmarkt heeft, zeker voor Wajongers, een regionaal karakter. In dit artikel brengen we regionale verschillen in de concentratie en arbeidsparticipatie van Wajongers in beeld en geven we hiervoor een verklaring.
Met name in landelijke, sociaal-economisch zwakke regio’s is de concentratie van het aantal Wajongers relatief hoog. De achterliggende oorzaak hiervan is de arbeidsmarkt:
• De teloorgang van de industrie heeft in deze regio’s geleid tot selectieve migratiepatronen waarbij het kansrijke deel van de bevolking wegtrekt.
• De achtergebleven bevolking heeft een relatief lage sociaal-economische status; dit is vervolgens weer van invloed op het aantal kinderen met een handicap.
• Vanwege de relatief ongunstige situatie op de arbeidsmarkt doen jongeren met een beperking eerder een beroep op de Wajong.
• In de landelijke regio’s, en met name in Noordoost-Groningen en Limburg, werken relatief veel Wajongers in de sociale werkvoorziening. Dit zijn veelal ook de regio’s waar het aantal Wajongers relatief hoog is.
• De arbeidsparticipatie in reguliere bedrijven is hoger in regio’s met meer banen en minder concurrentie van andere werkzoekenden.
• De sociale werkvoorziening wordt als gevolg van de Participatiewet afgebouwd. Dit betekent dat het voor sociaal-economisch zwakke regio’s moeilijker wordt om jongeren met een arbeidsbeperking aan werk te helpen.
Inhoudsopgave
Wajongers in de regio
Relatief veel Wajongers in landelijke regio’s
Kinderen met een handicap
Arbeidsparticipatie van Wajongers
Reguliere arbeidsparticipatie
Overige kenmerken
Arbeidsparticipatie in de SW-sector
Synthese