Deze bijdrage geeft verslag van een onderzoek naar het toezicht, zoals de Belastingdienst dat uitoefent op Nederlandse gemeenten. Daartoe zijn 24 gemeenten onderzocht, waarvan dertien gemeenten onder horizontaal toezicht stonden en elf gemeenten onder klassiek toezicht. Voor deze gemeenten is in beeld gebracht, welke vorm van toezicht daadwerkelijk wordt toegepast en of de Vpb-aangifte voor het jaar 2017 compliant is (getraceerd aan de hand van de afgesloten dienstverleningsovereenkomsten).
Tevens is voor iedere gemeente bezien welke fiscale strategie wordt gehanteerd, hoe het tax control framework (TCF) wordt beoordeeld, of behoefte is aan zekerheid, hoe transparant de gemeente is, wat de basis voor samenwerking is en hoe hoog het vertrouwen is in de Belastingdienst.
Op basis van het onderzoek kan worden geconstateerd, dat de Vpb-aangiften over het jaar 2017 van vijftien van de 24 onderzochte gemeenten onjuist of onvolledig zijn. Het toezicht in de praktijk van gemeenten wijkt op sommige punten af van het toezicht zoals de Belastingdienst dat voorstaat. Zo wordt het klantbeeld niet altijd geactualiseerd en de strategie niet altijd juist getraceerd, met als gevolg, dat soms te snel een strategie wordt aangenomen die gericht is op compliance. HT wordt dan ingezet bij gemeenten die feitelijk een agressieve fiscale strategie hanteren. In deze situatie is de inzet van HT minder effectief en kan zelfs leiden tot een lagere compliance. Aan de andere kant ervaren gemeenten die onder klassiek toezicht staan, soms niet de dreiging die van deze toezichtsvorm verondersteld mag worden. Ook dit kan leiden tot een lagere compliance.
Inhoudsopgave
Inleiding
Theoretische verkenning en hypothesevorming
Methoden en technieken en operationalisatie
Analyse van de resultaten
Hypothesetoetsing
Conclusie en discussie
Lijst van bestudeerde literatuur