In de jaarlijkse Museumcijfers publiceert de Museumvereniging de belangrijkste museumstatistieken, over bijvoorbeeld bezoeken, tentoonstellingen en financiën. Atlas Research analyseerde de museumcijfers voor 2022. Hoe staat de sector ervoor? En wat zijn de opvallende trends van de laatste jaren? De cijfers van 2022 laten zien dat de museumsector op weg is naar herstel na een moeilijke periode tijdens de coronamaatregelen, en dat de overheidssubsidies die musea ontvangen de stijgende lasten en inflatie niet bijhouden.
De sector laat herstel zien na coronajaren
Ten opzichte van coronajaar 2021 zien de museumcijfers er voor 2022 weer veel rooskleuriger uit. Het totale aantal museumbezoeken in 2022 was met 23,5 miljoen bijna een verdubbeling ten opzichte van 2021. Door het aantrekken van toerisme uit het buitenland is museumbezoek uit het buitenland in 2022 zelfs bijna vier keer zo hoog ten opzichte van een jaar eerder. Ook de schoolbezoeken klimmen weer omhoog, al herstellen de basisschoolbezoeken sneller dan de bezoeken vanuit het voortgezet onderwijs. Over het algemeen zien we verbetering ten opzichte van 2021, maar is de sector in 2022 nog niet terug op het niveau van 2019.
Door het herstel van museumbezoek zijn de eigen inkomsten van musea in 2022 gestegen naar 501 miljoen euro, 191 miljoen euro meer dan in 2021. De gehele omzet neemt toe, maar de kosten stijgen harder. De inkomsten van de musea bestaan in 2022 voor 43% uit eigen inkomsten, voor 52% uit overheidssubsidies en voor 5% uit coronasteun. Terwijl de eigen inkomsten een flinke stijging laten zien, nemen de overheidssubsidies in 2022 slechts met 1% toe ten opzichte van een jaar eerder.
Overheidssubsidies houden de inflatie niet bij
De uitgaven van musea nemen toe en de samenstelling van de kostenposten verandert. De uitgaven van musea bestaan in 2022 ondertussen voor 70% uit huisvestingskosten (inclusief energie en water) en personeelskosten, terwijl dit in 2019 nog 66% was. Het aandeel van de kosten die naar tentoonstellingen en overige bedrijfsvoering gaat is juist gezakt, van 27% in 2019 naar 23% in 2022.
De inflatie waar de museumsector mee t maken heeft gehad in de periode 2015 t/m 2022 is ingeschat op 25%. De overheidssubsidies aan musea die lid zijn van de Museumvereniging zijn in dezelfde periode toegenomen met 11%. Bij de berekening van de museumspecifieke inflatie is rekening gehouden met de lasten die musea hebben wat betreft huisvesting (inclusief energie en water), personeelskosten en andere algemene uitgaven.
De Museumvereniging is zelf tevreden met de stijgende bezoekcijfers, maar maakt zich zorgen over de stijgende lasten voor musea en het achterblijven van de overheidssubsidies. Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging: ‘De stijgende bezoekcijfers laten ons zien dat musea in trek zijn bij een breed publiek. Er zijn meer museumkaarthouders en bezoekers dan ooit. Alleen zijn de eigen inkomsten van musea niet voldoende om de stijgende lasten mee te compenseren. Als we willen dat musea toegankelijk blijven voor een breed publiek, moeten we voorkomen dat musea hun toegangsprijzen verder moeten verhogen. We roepen de overheid daarom op om subsidies mee te laten stijgen met de inflatie om verdere verschraling te voorkomen. Zo kan de sector zich blijven innoveren, een goed aanbod aanbieden en bijdragen aan verbinding in onze samenleving.’