Van Ark: gemeenten moeten moratorium vaker aanvragen

Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD) vindt het nog te vroeg om het breed moratorium op schuldeninning een dode letter te noemen. Dat schrijft de staatssecretaris in een reactie op Kamervragen van Gijs van Dijk (PvdA). Van Ark vindt dat gemeenten vaker een moratorium bij de rechter moeten aanvragen.

Te bewerkelijk, alle aanvragen afgewezen

Van Dijk stelde de vragen naar aanleiding van een online nieuwsbericht van Binnenlands Bestuur waarin Corinne Berhitu (adviseur schuldhulpverlening bij Stimulansz) en de NVVK aangeven dat het breed moratorium niet werkt. Het instrument had ervoor moeten zorgen dat schuldenaars een half jaar met rust worden gelaten door schuldeisers zodat er schuldstabilisatie kan plaatsvinden en een dossier regelingsrijp gemaakt kan worden. Gemeenten vinden het instrument echter te bewerkelijk, en in de zeldzame gevallen dat het al tot een aanvraag bij de rechter kwam, werden die zonder uitzondering afgewezen.    

‘Jammer’

Van Ark laat weten het jammer te vinden dat er sinds 2017 – toen het instrument werd ingevoerd – nauwelijks moratoria zijn aangevraagd. Conclusies wil zij daar echter nog niet aan verbinden. Op de vraag of mensen met schulden in diepere problemen komen doordat het breed moratorium niet functioneert, geeft de staatssecretaris aan dat schuldenaars ook geholpen kunnen worden met minnelijke oplossingen, dwangakkoorden en het zogeheten smal moratorium. Dat laatste instrument maakt mogelijk dat schuldeisers ‘in een aantal crisissituaties’ geen openstaande vorderingen kunnen innen ‘voor een bepaalde periode’.

Sterke voorkeur voor minnelijke oplossingen

Van Ark wil pas op evaluatie van het breed moratorium overgaan als daar meer ervaring mee is opgedaan. Zodoende roept zij gemeenten op om vaker een breed moratorium bij de rechter aan te vragen, daarbij de knelpunten te identificeren en oplossingen aan te dragen. Op de vraag of Van Ark van plan is het aantal voorwaarden voor een aanvraag (22 volgens de NVVK) terug te brengen, antwoordt zij dat die voorwaarden sowieso gelden voor het doorlopen van een schuldhulpverleningstraject.

Geen aanvraag vóór toelating

De staatssecretaris is het er ook niet mee eens dat gemeenten al een breed moratorium moeten kunnen aanvragen als iemand nog niet is toegelaten tot de schuldhulpverlening. ‘Voorwaarde voor gemeentelijke schuldhulpverlening, waaronder ook het breed wettelijk moratorium valt, is een besluit over toelating’, antwoordt Van Ark. ‘Vaak is een breed wettelijk moratorium niet nodig. Het heeft mijn sterke voorkeur minnelijke oplossingen tussen mensen en schuldeisers te vinden.’

Afspraken afwachten

De NVVK gaf eerder te kennen dat zij vindt dat gemeenten prima zelf – dus zonder tussenkomst van de rechter -  kunnen besluiten om schuldeisers een breed moratorium op te leggen, en stelde voor om alvast een begin daaraan te maken met betrekking tot overheidsschuldeisers. Van Ark laat daarover weten dat zij eerst de afspraken tussen gemeenten en grote overheidsorganisaties over de toegankelijkheid van de schuldhulpverlening wil afwachten. Daaraan wordt momenteel gewerkt. ‘Mijn beeld is dat overheidsschuldeisers indien nodig bereid zijn pas op de plaats te maken en dat zij daarover ook reeds afspraken maken met de gemeentelijke schuldhulpverlening’, aldus de staatssecretaris.