FNV: haal jeugdzorg weg bij gemeenten

Gemeenten moeten zich niet meer bezighouden met de uitvoering, inkoop en controle van de jeugdzorg. Zij moeten er in de toekomst alleen nog voor zorgen dat een kind bij de juiste hulp terecht komt.

Versimpelen

Dat stelt de FNV Zorg & Welzijn in zijn plan ‘Drastisch versimpelen in de jeugdzorg’ dat recent aan een deel van de achterban in de jeugdsector is gepresenteerd. De vakbond stelt dat het sinds de decentralisatie ontbreekt aan visie en regie. ‘Dit uit zich in een voortdurende pingpongwedstrijd tussen rijk, gemeenten en werkgevers. Wie is nou waar verantwoordelijk voor? Wie is de baas?’, aldus Maaike van der Aar, bestuurder FNV Zorg & Welzijn. Het is de bond daarnaast een doorn in het oog dat een derde van het jeugdzorgbudget opgaat aan coördinatiekosten bij gemeenten. Ook moet iets worden gedaan aan de wachtlijsten, de bureaucratie, het ziekteverzuim en het grote verloop in de sector.

Toegang

Het roer moet daarom om, vindt de FNV. Anders blijft het ‘rommelen in de marge op het huidige slakkentempo’, aldus Van der Aar. Er zouden twee stichtingen moeten worden opgericht: een Stichting Jeugdzorg en een Stichting Jeugdbescherming. Alle jeugdzorgprofessionals komen daar in dienst. De ministeries van VWS en J&V betalen rechtstreeks de hulpverlening aan de stichtingen, op basis van subsidie. Voor gemeenten is nog slechts een bescheiden rol weggelegd. ‘Zij zouden zich in dit plan alleen maar bezig moeten houden met de toegang naar de jeugdzorg. Dus als er een kind in hun gemeente is die zorg nodig heeft, dan zorgt de gemeente dat het kind bij de juiste hulp terecht komt’, aldus Van der Aar.

Praktische coördinatie

De twee stichtingen worden geen onbestuurbaar moloch, stelt de bond. ‘Nog steeds wordt de zorg dichtbij in de regio en op expertise georganiseerd met praktische coördinatie in regio’s en gemeenten. Zo behouden we de couleur locale’, stelt Van der Aar. Volgens het plan moet er daarnaast een einde komen aan aanbestedingen; een punt waar de bond al geruime tijd voor pleit. Ook moet er flink gesneden worden in het aantal aanbieders. Er moet een heldere definitie komen van wat jeugdzorg is. Er moet op meetbare kwaliteit en niet op de prijs worden gestuurd.    

Het jeugdzorgplan is tot stand gekomen met FNV-leden die in de jeugdhulp en jeugdbescherming werken. De komende zes maanden gaat de bond in het hele land in gesprek met jeugdzorgwerkers, beleidsmakers en politici over het plan.

Furieus

Ministers De Jonge (VWS) en Dekker (J&V) willen ook de jeugdzorg op de schop nemen en de beleidsvrijheid van gemeenten fors inperken. Begin november lanceerden zij hun plannen. Jeugdzorg+, jeugdbescherming en jeugdreclassering, Veilig Thuis en nog te ontwikkelen expertisecentra specialistische jeugdhulp willen beide ministers op bovenregionale schaal regelen. Pleegzorg, gezinsvervangende jeugdhulp, spoedzorg overdag, behandeling en hulp aan jongeren met een beperking en logeervoorzieningen moeten regionaal wordt geregeld. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor lichtere en meer algemene taken als opvoedondersteuning, preventie en schoolmaatschappelijk werk. De uitwerking van de plannen van De Jonge en Dekker moeten er op 1 maart liggen, zo kondigde De Jonge in een debat met de Kamer aan. Voor de zomer gaat de wetswijziging in consultatie. Gemeenten reageerden destijds furieus op deze ‘overval’.