FNV: 'Sta 400 euro aan bijverdiensten in de bijstand toe'

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 presenteert vakbond FNV een pakket aan actiepunten voor armoedebestrijding voor de toekomstige gemeentebesturen. Zo roept de bond op om gemeentelijke belastingen voor een bredere groep kwijt te schelden, de bijzondere bijstand ruimhartiger in te zetten en meer bijverdiensten voor mensen in de bijstand toe te staan.

Miljoen mensen
Het plan werd gepresenteerd op Wereldarmoededag, zondag 17 oktober. 'Armoede wordt in Nederland bestraft', licht FNV-vicevoorzitter Kitty Jong toe, 'terwijl we juist de oorzaken aan moeten pakken. Mensen hebben recht op bestaanszekerheid.' Meer dan een miljoen mensen in Nederland leven in armoede, waaronder 300.000 kinderen, brengt de vakbond in herinnering.

Minimumloon
De FNV pleit in de landelijke politiek voor een hoger minimumloon (van 14 euro per uur) om de structurele oorzaken van armoede te bestrijden. 'Maar zolang dat nog niet geregeld is in Den Haag, zijn dit een aantal punten waar gemeenten iets aan kunnen doen', zegt Maureen van der Pligt, bestuurder bij FNV Uitkeringsgerechtigden.

Belastingen
Zo roept de bond gemeenten op om het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen voor meer inwoners mogelijk te maken. De inkomensgrens zou wat de FNV betreft op anderhalf keer het Wettelijk Sociaal Minimum (zo'n 1.200 euro per maand voor een alleenstaande) moeten liggen. Kitty Jong: ‘Door die grens te verhogen, die nu in veel gemeenten op 110 tot 130 procent van het Wettelijk Sociaal Minimum ligt, kunnen meer mensen het hoofd boven water houden. Dat geldt ook voor de zogenoemde werkende armen.’

400 euro
Ook moet werken in de bijstand meer opleveren, vindt de vakbond. De inkomsten uit werk worden in de meeste gemeenten, afgezien van tijdelijke vrijlatingsregelingen, verrekend met de bijstandsuitkering. Daardoor levert een (deeltijd)baan voor bijstandsgerechtigden financieel gezien vaak niks op (hoewel het de toekomstige baankansen wel kan vergroten). De FNV pleit ervoor dat gemeenten 400 euro per maand aan bijverdiensten toestaan.

Ongehoorzaamheid
Daarvoor zou de landelijke wetgeving wel aangepast moeten worden. Een handjevol gemeenten (waaronder Amsterdam, Rotterdam en Wageningen) maakt gebruik van een bijverdienregeling in de Participatiewet, maar daarin worden de inkomsten beperkt tot 214 euro per maand met een maximum van twee jaar. Maar de vakbond neemt het punt toch op in het plan naar aanleiding van de 'burgerlijke ongehoorzaamheid' van Amsterdams wethouder Rutger Groot Wassink, legt Van der Pligt uit. Groot Wassink heeft namelijk gepleit voor een vrijlating van bijverdiensten van 500 euro per maand.

Gratis Wmo
Daarnaast moet de bijzondere bijstand breder worden ingezet, vindt de FNV. Bijvoorbeeld om onvoorziene medische kosten of de eigen bijdrage voor de sociale advocatuur te dekken. Voor chronisch zieken en gehandicapten is er behoefte aan categoriale bijzondere bijstand. Ook zouden huishoudens met een inkomen tot 150 procent van het sociaal minimum een gratis abonnement op Wmo-voorzieningen moeten krijgen.

Begrijpelijke taal
Verder roept de FNV gemeenten op om meer aandacht te richten op de groep werkende armen. Ook is het belangrijk om bij lokale regelingen rekening te houden met de armoedeval. Een glijdende schaal in de afbouw, in plaats van een harde inkomensgrens, kan dat voorkomen. Gemeenten zouden ook menstruatiearmoede aan moeten pakken, door maandverband of tampons gratis beschikbaar te stellen. Tot slot pleit de vakbond voor de vereenvoudiging van de aanvraag van alle gemeentelijke voorzieningen. Daar zijn duidelijk vindbare, fysieke loketten nodig, en formulieren in 'begrijpelijke, niet ambtelijke taal'.