Geen rol gemeenten in inkomensbeleid chronisch zieken

Het CDA vindt dat gemeenten geen rol moeten krijgen in het inkomensbeleid voor chronisch zieken en gehandicapten, zoals de regering wil. CDA-Kamerlid Eddy van Hijum zal tijdens de financiële beschouwingen van vandaag en morgen een motie indienen waarin hij ervoor pleit de gemeentelijke maatwerkvoorzieningen tot een minimum te beperken ten gunste van een omvangrijker landelijke regeling.

Begrotingsakkoord

In de oorspronkelijke decentralisatieplannen uit het regeerakkoord zou voor gemeenten een bedrag van 700 miljoen euro beschikbaar komen om chronisch zieken en gehandicapten te compenseren voor extra uitgaven in verband met hun aandoening. Dat geld kwam in de plaats van bestaande landelijke regelingen zoals onder meer de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg, samen goed voor 1,3 miljard). Het begrotingsakkoord kortte het budget voor gemeenten met 400 miljoen, door dat bedrag over te hevelen naar de huidige landelijke fiscale regeling. Er blijft nu nog 300 miljoen over voor de gemeentelijke maatwerkvoorziening. Als het aan Van Hijum ligt, blijft daar ten hoogste 100 miljoen van over, ‘alleen om te voorkomen dat schrijnende gevallen door het ijs zakken’.

Inkomensbeleid

‘Inkomensbeleid is bij uitstek een taak voor de rijksoverheid, en geen taak van gemeenten,’ zegt Van Hijum. ‘De huidige plannen zijn een soort fifty-fifty-beleid waarbij niet duidelijk is wie nu echt verantwoordelijk is voor de inkomenssteun van chronisch zieken en gehandicapten, met het gevaar dat mensen tussen wal en schip gaan vallen omdat gemeenten en het rijk verantwoordelijkheden op elkaar afwentelen. Dit gaat tot brokken leiden.’

In de kou

De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland kan zich vinden in de motie van het CDA. ‘Omdat het geld voor gemeenten niet geoormerkt, maar vrij te besteden is in het sociale domein, achten wij de kans groot dat het niet bij de goede groep terecht komt. Een gemeente kan ervoor kiezen om het geld bijvoorbeeld voor de Wsw te gebruiken, en dan staat onze achterban in de kou,’ aldus een woordvoerder van de CG-raad.

Schot hagel

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) meent juist dat de enige manier om de middelen voor inkomensondersteuning wél terecht te laten komen bij de beoogde doelgroep, is om gemeenten ermee te belasten. ‘Die kunnen immers naar de individuele omstandigheden kijken en maatwerk leveren, in plaats van het huidige "schot hagel",’ aldus de VNG in een brief aan haar leden naar aanleiding van het begrotingsakkoord.

Maatwerk

Hoe de gemeenten precies dat maatwerk zouden kunnen gaan leveren, is nog onduidelijk. Voor Van Hijum een extra reden om ervoor te pleiten meer tijd te nemen voor de invoering van een nieuwe landelijke regeling. ‘Er is niet goed nagedacht over de regeling; de consequenties zijn nog helemaal niet in beeld,  terwijl het wel gaat om een bezuinigingsoperatie van 750 miljoen euro. Wij zullen er alles aan doen om te voorkomen dat de regering de wet door de Tweede Kamer jaagt en daarmee grote problemen neerlegt op het bordje van gemeenten en zieken en gehandicapten.’ Volgende week stemt de Tweede Kamer over de motie.