Jorritsma hekelt omgangsvormen rijk

Voorzitter Annemarie Jorritsma van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bekritiseert de manier waarop het rijk de gemeenten financieel uitkleedt.

Valse treden

Tijdens het vandaag gehouden VNG-congres in Zwolle sprak Jorritsma minister Plasterk van Binnenlandse Zaken aan op de onheuse bejegening. De gemeenten voelen zich met name financieel gepakt. Dat gemeenten minder geld krijgen van Den Haag als het kabinet bezuinigt hoort bij het afgesproken financiële stelsel ‘samen de trap op, samen de trap af.’ Dat is dan ook het probleem niet. ‘In de neergang zit echter een aantal valse treden’, aldus Jorritsma. Ze vindt het met name niet kloppen dat Plasterk de herindelingskorting laat staan. Terwijl zijn herindelingsplannen namelijk van tafel zijn, loopt deze korting van een miljard euro structureel nog jaren door. ‘Zo hoor je niet met elkaar om te gaan’, sprak een boze Jorritsma.

Storm van protest

Dat ‘samen de trap af’ niet genoeg is voor het kabinet, blijkt volgens haar verder uit de extra bezuinigingen op het btw-compensatiefonds (half miljard euro) en de onderwijshuisvesting (kwart miljard euro). Jorritsma stipte ook nog die op de huishoudelijke hulp aan. De verzachting van die bezuiniging door de minister – ‘na een storm van protest’ – legt hij volgend jaar volgens de VNG-voorzitter bij de gemeenten neer. Dat betekent voor de gemeenten nog eens 89 miljoen euro minder.

McDonald's, geen Librije

‘Maar zodra als we dan de boeken op orde willen brengen door de ozb in te zetten – het enige instrument dat we hebben – krijgen we van de minister een uitbrander. En dat terwijl de stijging van de lokale woonlasten lager is dan de inflatie en stukken lager dan de lastenverzwaringen van de kabinetten Rutte I en II.’

Jorritsma hield Plasterk voor dat er vooral ‘in partnership’ moet worden gewerkt, vooral gezien de ongekende omvang van de decentralisaties. Het rijk bouwt echter onvoldoende flexibiliteit in voor gemeenten. Veel Haagse regelgeving werkt averechts werkt voor het opvangen van bezuinigingen en het vormgeven van decentralisatie. Volgens Jorritsma maakt het rijk weinig haast met het opruimen van deze barrières. ‘Integendeel, het rijk dreigt van de overheid een soort McDonald’s te maken, waar alles is voorgeschreven volgens regels. En het wordt toch geen Librije.’

Voldongen feiten

‘Wij rekenen op steun van Den Haag om meer ruimte te nemen. Wat wij echter niet willen zijn voldongen feiten. Wij willen kritisch maar constructief meepraten over beslissingen die op het hoogste bestuursniveau in ons land worden genomen over de inrichting van de samenleving. Geen decentralisatie zonder partnership.’

Minister Plasterk bezwoer in een reactie dat het rijk de taken in het sociale domein niet over de schutting zal gooien. ‘Dat kan en moet in goede samenspraak met de gemeenten’, aldus de PvdA-bewindsman.