Zero emissie: schoner, minder, slimmer

In tientallen Nederlandse gemeenten wordt gewerkt aan emissievrije zones in binnensteden. Dat zijn geen op zichzelf staande initiatieven; het past meer en meer in het streven naar een gezonde, schone en leefbare stad van de toekomst.

Emissievrij gaat voor veel steden verder dan het instellen van een zone, het gaat verder dan alles elektrisch én verder dan duurzaamheid. Erik Regterschot, projectmanager zero emissie zones bij Royal HaskoningDHV, ziet een verschuiving van vervoer naar verblijf – en dus meer aandacht voor leefbaarheid. Het moet en het kan schoner, minder, slimmer.

 

Wat verandert er in de uitdaging voor steden?

In een stad rijden elke dag honderden, zo niet duizenden bestelbussen en vrachtwagens rond. Voor de bevoorrading van horeca en winkels, voor het afleveren van online bestellingen, en voor het afvoeren van afval. Plus de loodgieters, de elektriciens en andere vakmensen. Meer dan 80% van het vrachtverkeer in de stad bestaat uit bestelauto’s. Stadslogistiek is als de bloedsomloop, die de energie naar alle uithoeken van je lichaam brengt. Alles hangt met alles samen, één verstopping kan ver strekkende gevolgen hebben.

 

Tegelijk willen gemeentebesturen een verblijfsvriendelijke stad.

Er ontstaat steeds meer druk op de schaarse publieke ruimte en het vizier is gericht op binnensteden die niet langer door vervoer worden gedomineerd. De auto, de vrachtwagen, de bestelbus is dan niet langer de baas, maar is te gast. En die gast mag geen overlast veroorzaken in de vorm van uitlaatgassen, hinder of geluid. Die opgave gaat vrijwel overal gepaard met het creëren van meer ruimte voor voetgangers en fietsers in de stad. Het is logisch dat het bij emissievrije zones primair om binnensteden gaat, waar de druk hoog is, en de strijd om de schaarse openbare ruimte hevig. Maar een stad is meer dan dat.

 

Dus het blijft niet bij een emissievrije zone.

Meer en meer grotere en kleinere steden ontwikkelen een mobiliteitsvisie op de schone en leefbare stad van de toekomst. Onder meer in Groningen, Zwolle, Hoorn, Assen, Haarlem, Enschede en Dordrecht werken wij mee aan een aanpak voor zero emissie stadslogistiek. Overigens: zero emissie gaat natuurlijk allereerst over uitstoot, maar door minder verkeer en meer elektrisch wordt tegelijkertijd de geluidsoverlast veel minder en neemt de overlast door voertuigen af. En dat is ook goed voor de gezonde stad.

 

“Royal HaskoningDHV heeft de gemeente Hoorn op inhoudelijk niveau echt geholpen. Met hun kennis en kunde van RHDHV zijn ondernemers overtuigd over het nut en noodzaak van de verduurzaming van stadsdistributie.“ - Roel Huisman, gemeente Hoorn

 

Is zero emissie een invuloefening die je in elke stad kunt herhalen?

Zeker niet. Het varieert enorm per stad: de structuur, de historie, de functie in de regio, de visie van het gemeentebestuur. Kijk bijvoorbeeld naar het verschil tussen steden als Zwolle en Zaanstad. De opgave is steeds anders, er zijn geen kant-en-klare vragen en antwoorden. Lokaal maatwerk is essentieel voor onze aanpak. Wel universeel is dat de coronacrisis het proces versnelt. Door de corona-maatregelen hebben we geleerd dat we de openbare ruimte flexibeler kunnen gebruiken dan we altijd dachten. Juist nu is er daarom veel draagvlak om door te pakken.

 

Wat is daarbij het belang van draagvlak?

Dat is cruciaal, maar dat is bijna een open deur. Het is meer dan steun organiseren, ik spreek liever van energie, enthousiasme, bevlogenheid. En eigenaarschap, want we komen alleen samen verder. Wij brengen natuurlijk expertise in, met de bijbehorende technologie. Maar die combineren we met onze kennis en ervaring op het gebied van participatie. Voor een gezonde omgeving moeten alle neuzen dezelfde kant op, de belangrijke stakeholders moeten overtuigd zijn dat de gekozen route de juiste route is. Onze aanpak is steeds gericht op het creëren van een enthousiaste coalitie, bestuurlijk en politiek commitment en focus op concreet resultaat.

 

Hoe verbind je de visie op de toekomst met de knelpunten van vandaag?

De zero emissie zones zijn een concrete en tastbare stap op weg naar de schone stad van de toekomst. Zo ga je van de strategie naar de straat. Zulke concrete resultaten versterken het draagvlak en de energie om volgende stappen te zetten. Royal HaskoningDHV adviseert inmiddels zo’n twintig steden om te komen tot zero emissie zones. Inmiddels ligt er in diverse steden een bestuurlijk besluit voor de invoering van een zone in 2025. En een flink aantal andere steden is al een heel eind onderweg.

 

Wat kunnen volgende stappen zijn?

Je moet bijvoorbeeld aan de randen van de stad maatregelen nemen, met hubs waar je van grofmazig naar fijnmazig gaat, en omgekeerd. Dat betekent nadenken over slimmer, vraaggestuurd vervoer, en de organisatie van de logistiek, bijvoorbeeld via het inzetten van white label lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV’s). Maar het gaat ook om het intelligent toegangsbeleid; wie laat je wel en niet naar binnen, wanneer en onder welke voorwaarden. Denk aan de inzet van camera’s bij de stadspoorten. Dat zijn opgaven waar wij ook aan werken.En in onze gereedschapskist zit Flowtack, onze dynamische adaptieve verkeersregelapplicatie. Die stemt vraag en aanbod van verkeer via intelligente verkeerslichten continu en real-time op elkaar af. Dat zorgt voor een betere doorstroming, minder wachten én schonere lucht.

 

We nemen de uitdaging aan

Wij brengen strategisch vermogen, puur vakmanschap en technologie mee om te werken aan de gezonde en leefbare stad van de toekomst. Samen met u en met alle andere stadsgebruikers!

 

Contact

Erik Regterschot, Consultant Sustainable Transport

Utrecht, NL

+31 88 348 56 19 / +31 6 52 01 86 93 / erik.regterschot@rhdhv.com

LinkedIn