Gezondheid en geluid: een kwestie van eerder luisteren
Gezondheid en geluid: een kwestie van eerder luisteren.
Hoe drukker het in de stad wordt, en hoe dichter mensen op elkaar zitten, hoe belangrijker de factor geluid wordt binnen het totale spectrum dat zorgt voor een gezonde stad. We zoeken de spanning dus op. Dat vraagt om slimme oplossingen, en vooral om meer aandacht voor een integrale afweging bij planontwikkeling, inclusief omgevingsgeluid. Want voorkomen is beter dan genezen. Ons advies: eerder luisteren! We leggen het aan u uit.
Aantoonbaar ongezond, maar kansrijk
Slaapverstoring, concentratieproblemen, stress, irritatie, risico op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten…. Geluidhinder is al lang niet meer alleen ‘hinderlijk’, maar leidt aantoonbaar tot gezondheidsproblemen.
Grote bronnen van overlast zijn vooral (vracht)auto’s, brommers, motoren, vliegtuigen en buren. Het voldoen aan geluidwetgeving en aanvullend geluidbeleid voorkomen veel geluidoverlast, maar niet voor alle geluidbronnen en niet altijd in voldoende mate.
Het verkeer in de stad wordt wel stiller. De zoemende elektrische brommer is aan een zegetocht bezig. Hetzelfde geldt in een minder hoog tempo voor elektrische auto’s, vrachtwagens en bestelauto’s.
Geluid is een ingewikkeld fenomeen. Niet alleen technisch en juridisch, maar ook omdat hinder erg persoonlijk is. De een heeft meer last van geluid dan de ander. Het is ook erg subjectief, van aardige buren accepteren we meer geluid dan van vervelende buren. En de complete optelsom bepaalt de kwaliteit van het woon- en leefklimaat.
Maar hoewel geluid en de beleving daarvan een uitdagend onderwerp is en zal blijven, zijn er volop kansen om een stap in de gezonde richting te zetten.
Kans 1: maatschappelijke opgaven combineren
Als gemeente ziet u zich gesteld voor een hele serie maatschappelijke opgaven, en tegelijkertijd hebt u ambities als het gaat om energie, mobiliteit, verduurzaming en woningbouw. Wij denken dat een integrale aanpak daarvan mooie kansen biedt voor modern stedenbouwkundig beleid, waarin geluid vanaf het begin wordt meegewogen. Een integrale aanpak waarbij u de verbinding legt tussen het geluidniveau bij en in woningen, het besluiten over autoluwe en zero emissie zones, het zorgen voor meer groen en het anders toepassen van de parkeernorm in samenhang met het faciliteren van fietsverkeer en openbaar vervoer. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot verrassende mogelijkheden voor woningbouwlocaties.
Kans 2: slimmer ontwerpen in vroeg stadium
Idealiter begint het beperken van geluid bij nieuwe woningen bij de keuze van de locatie, de afstand tot de geluidbron, het reduceren van de geluidbron of het afschermen ervan. En dan pas de maatregelen aan het gebouw zelf. In de praktijk ligt toch vaak de nadruk op die laatste schakel, waarbij oplossingsmogelijkheden beperkter zijn. Dat geldt zeker voor de vaak kleinere nieuwe appartementen met slechts één buitengevel, die richting een geluidbron is gesitueerd.
Neem een plan om een woontoren te bouwen op een locatie waar twee drukke wegen elkaar kruisen. Als er vervolgens een kwadrant-vorm rond een kern wordt ontworpen, dan staat één ding vast: veel mensen zullen qua geluid aan de ‘verkeerde’ kant wonen en kunnen soms nog geen raam openzetten, laat staan rustig buiten zitten.
Eerdere aandacht voor geluid, in het proces en bij de start van het ontwerp kan veel winst opleveren, ook financieel. Het gaat dan onder meer om locatiekeuze, gebouworiëntatie, gebouwvorm, geluidluwe gebouwzijden en afscherming door bijvoorbeeld winkels en kantoren.
Kans 3: de omgevingswet
De Omgevingswet die in juli 2022 in werking treedt, gaat uit van een integrale benadering en een sterker accent op gezondheid. Geluid wordt zelf óók meer in samenhang bekeken én gereguleerd, dus niet meer per geluidbron. Zo wordt het geluid van 30 km-wegen gewoon weer onderdeel van de toetsing. En de wet vraagt expliciet om een afweging te maken over de toelaatbaarheid en aanvaardbaarheid van het cumulatieve geluid en daar bijvoorbeeld het belang van een geluidluwe gevel bij te betrekken. Gemeenten zullen naar verwachting hun geluidbeleid herijken met het oog op het nieuwe stelsel. Dit biedt voor u kansen om slimme oplossingen goed én duidelijk in het beleid te verankeren en biedt houvast aan alle partijen, inclusief de ontwikkelaars.
Kans 4: lagere maatschappelijke kosten
Voor een gezond woon- en leefklimaat roepen wij op om ‘eerder te luisteren’…. Het goede nieuws is dat er nog veel mogelijkheden zijn om geluidsoverlast en gezondheidsschade te voorkomen of in ieder geval te bepreken. Wij pleiten voor het slim, vroegtijdig en samenhangend benutten van onze gereedschapskist om stiller en dus gezonder te bouwen. Dan worden ook de eventuele meerkosten beperkt en daarnaast bovendien ruimschoots goedgemaakt door de verlaging van de maatschappelijke kosten. Gaat u die rekensom met ons maken?
Annemieke Vermeulen (adviseur geluid) en Rein Bruinsma (senior adviseur milieu en ruimte) bij Royal HaskoningDHV
Rein Bruinsma, Senior adviseur milieu en ruimte
+31 6 15 09 31 14
Annemieke Vermeulen, Adviseur geluid
+31 6 13 26 09 55
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.