Onrechtmatig geweld gebruikt tegen asielzoekers op speciale locatie

Medewerkers van de speciale opvanglocatie voor asielzoekers die veel overlast veroorzaken, gebruiken geweld terwijl dat helemaal niet mag. Ook zijn de voorzieningen op de zogenoemde handhaving en toezichtlocatie (htl) in Hoogeveen niet goed genoeg. Dat concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid. Die heeft deze zomer onaangekondigde bezoeken afgelegd en camerabeelden bestudeerd naar aanleiding van signalen dat het misging.

Woonbegeleiders

De inspectie heeft moeite met het ingrijpen van de zogenoemde woonbegeleiders die daar werken. Zij mogen zich wel verweren als ze bijvoorbeeld worden aangevallen, maar zijn verder niet bevoegd om geweld of dwang te gebruiken. Toch heeft de inspectie vastgesteld dat er 'talrijke voorbeelden' zijn waarbij 'disproportioneel geweld' is gebruikt. Meerdere medewerkers staan op non-actief vanwege integriteitsonderzoek.

Omver geduwd

Het gaat bijvoorbeeld om duwen, slaan, schoppen en 'het niet geautoriseerd gebruik van hulpmiddelen'. Tijdens een van de bezoeken heeft de inspectie zelf gezien dat een asielzoeker omver werd geduwd. Die was niet agressief, maar liep een ruimte in waar die niet hoorde te zijn. Op de locatie werken ook boa's, die meer bevoegdheden hebben en in de praktijk ook geweld en handboeien gebruiken. In hoeverre hun werkwijze wel aan de regels voldoet, gaat de inspectie nog uitzoeken.

Vernielingen

De mensen die in Hoogeveen zitten, mogen tijdelijk niet meer in een normaal asielzoekerscentrum wonen. 'Daarmee laten we zien dat we hun gedrag niet tolereren en zorgen we voor veiligheid en leefbaarheid in de azc’s', schrijft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) daar zelf over op de website. Er zijn vijftig plekken, onder meer voor mensen die vernielingen hebben gepleegd of geweld hebben gebruikt. Op het moment dat de inspectie langskwam, zaten er zo'n 25 asielzoekers.

Advocaten

Het is ook de bedoeling dat mensen begeleid worden zodat ze in het vervolg wel weer in de normale opvangketen terechtkunnen. Ook dat werkt niet goed genoeg, stelt de inspectie. Het dagprogramma wordt omschreven als 'gebrekkig'. De bewoners zijn bovendien te veel afhankelijk van de medewerkers voor zorg en ondersteuning van advocaten, aldus de inspectie.

'Niet voor opgeleid'

Veel van de bewoners kampen met verslavingen, psychische problemen of bijvoorbeeld een verstandelijke beperking. De medewerkers zijn daar 'niet voor opgeleid en beschikken bovendien niet over passende maatregelen om consequenties te verbinden aan afwijkend gedrag'. De inspectie erkent dat het werk op de locatie 'zeker niet gemakkelijk' is, dus dat het voor het personeel ook lastig is.