Verdeeldheid over financiering GBO

De wijze waarop de Gemeenschappelijke Beheer Organisatie van de overheid volgend jaar wordt gefinancierd, is nog altijd onzeker. Het is de vraag of daar deze maand nog helderheid over komt.

GBO.Overheid moet voor zijn diensten en producten een abonnementensysteem invoeren, vindt een ambtelijke werkgroep van de ministeries van BZK, waarvan GBO onderdeel is, en Financiën. Maar gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties zijn tegen. Besluitvorming over de financiering in de ministerraad is aangehouden omdat adviezen uiteenlopen. Betrokkenen hebben het consigne gekregen overeenstemming te bereiken alvorens het kabinet een besluit neemt. “Ik zit nu te piekeren: hoe organiseer ik een proces om iedereen voor Kerstmis op één lijn te krijgen,” zegt GBO-directeur Steven Luitjens.

GBO is begin vorig jaar opgericht voor beheer en verdere ontwikkeling van generieke voorzieningen voor de elektronische overheid, zoals DigiD, Overheidstransactiepoort, standaarden en e-formulieren. Het zou uit algemene middelen worden bekostigd, zodat overheden die voorzieningen kosteloos konden aanwenden. Maar dat gebruik groeide zodanig, dat minister Bos (Financiën) voor dit jaar 26,3 miljoen euro moest fourneren om een exploitatietekort te dekken. Hij droeg GBO op voor 2008 een nieuwe financieringssystematiek uit te werken.

Genoemde ambtelijke werkgroep heeft vier scenario’s bekeken en opteert nu voor abonnementsfinanciering. Ook CEDI, een interdepartementaal overleg van hoge ambtenaren over e-overheid, en staatssecretaris Bijleveld zouden op die lijn zitten. Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Interprovinciaal Overleg, Unie van Waterschappen en Manifestgroep (onder meer CWI, UWV, RDW en Kadaster) houden vast aan budgetfinanciering. Met betaalde abonnementen straf je ‘early adopters’ en ontmoedig je overheidsorganen om mee te doen, waardoor de verbreiding van gestandaardiseerde voorzieningen wordt afgeremd, vinden ze.

Dat genoemde koepelorganisaties tegen abonnementen zijn, meldt een verslag van een bijeenkomst van de Regiegroep Dienstverlening en Overheid. Maar volgens Luitjens loopt de scheidslijn tussen de opvattingen dwars door die organisaties. Hij durft niet te voorspellen of tijdig overeenstemming wordt bereikt. Nils Borgesius (VNG) noemt dat ‘ondenkbaar, want daarvoor is het verschil van inzicht te fundamenteel’. Hij hekelt de opstelling van CEDI. “Dat zijn de founding fathers die destijds zeiden: We gaan het zó doen. Nu geven ze niet thuis en schuiven de rekening door naar BZK.” Ook voorzitter Johan Hakkenberg van de Manifestgroep spreekt van een ‘afspraak’ die dreigt te worden geschonden.
(Peter Mom)