Te weinig aandacht voor burger in grote databases

Digitale autonomie
In het rapport ‘Databases - Over ICT-beloftes, informatiehonger en digitale autonomie’ heeft het Rathenau Instituut zes case-studies uitgewerkt: de OV-chipkaart en de kilometerheffing, het Elektronisch Kinddossier, het Elektronisch Patiëntendossier, klantenprofielen op internet, het Schengen Informatie Systeem, en de gemeentelijke basisadministratie (GBA). Alles bij elkaar ontstaat 'een vrij onthutsend beeld van wat er in de praktijk mis kan gaan met het gebruik van databases', aldus het rapport.

Autoriteit
"Als je die zes op een rijtje zet", zegt mede-samensteller Geert Munnichs van het Rathenau Instituut, "dan valt op dat er weinig aandacht is voor de burger. het correctierecht is bijvoorbeeld vaak een papieren maatregel." Ook vindt hij technische maatregelen nodig, "om minder afhankelijk te worden van de zorgvuldigheid van bepaalde mensen". Een derde conclusie die hij uit de cases trekt is dat de doelstelling van databases helder moet worden ingeperkt. Een onafhankelijke ICT-autoriteit zou erop kunnen toezien dat de belangen van de burger al in de ontwerpfase van een grootschalige database gewaarborgd worden. 

Probleemkinderen
Tijdens een discussie naar aanleiding van het verschijnen van het rapport, in de Balie in Amsterdam, werd onder andere het Elektronisch Kind Dossier besproken. Inleider Geert Munnichs van het Rathenau Instituut, tevens een van de samenstellers van het rapport, waarschuwt dat de grote steden meer gegevens in het EKD willen vastleggen dan aanvankelijk bedoeld en het dossier ook met meer instanties delen. "Het is ook niet altijd duidelijk wie er toegang krijgt." Daarnaast ziet hij het gebruik van risicoprofielen als een riskante zaak. In de regio Rotterdam hebben op die manier 30.000 kinderen tot 'probleemkind' bestempeld.
 
Ongelukken
Directeur Jos Lamé van de RIAGG Rijnmond herhaalde zijn bezwaren tegen dat EKD en ziet het systeem in Rotterdam een verlengstuk worden van de opsporing, in plaats van dat het de hulpverlening verbetert. VVD-kamerlid Brigitte van der Burg vindt het grootste bezwaar de hoeveelheid gegevens die er worden opgeslagen, zoals de vele zaken die in het EKD komen vast te liggen. "Het is wachten op ongelukken."