10 gemeenten verspreiden retoursticker moeilijke brieven

De retoursticker voor moeilijke brieven is in trek. Ruim 150.000 bestellingen kreeg initiator Steffie binnen. De bestellingen komen van individuen, zorgorganisaties en bibliotheken, maar ook steeds vaker van gemeenten. Zij verspreiden de stickers bijvoorbeeld in buurtcentra. Een enkele durfal voegt de sticker toe aan de eigen overheidscommunicatie.

Landelijke belangstelling

De sticker is bedoeld om de afzender van een moeilijke brief te laten weten dat de tekst te ingewikkeld is. Nadat Binnenlands Bestuur berichtte over de lancering van de retoursticker, volgde overweldigende landelijke belangstelling. Diverse media interviewden ervaringsdeskundigen over hun worsteling met ingewikkelde post. CDA-kamerlid Inge van Dijk stelde Kamervragen.

Sticker bij overheidsbrief

Behalve zorgorganisaties en bibliotheken bestelden ook tien gemeenten retourstickers, waaronder Hardenberg, Heusden, Brunssum, Landgraaf en Waalwijk. In de Nijmeegse gemeenteraad werd onlangs een voorstel aangenomen om de retoursticker in wijkcentra te verspreiden. Een andere gemeente is van plan om de sticker toe te voegen bij brieven. ‘Deze gemeente heeft 25.000 stickers besteld om proactief mee te sturen met overheidsbrieven,’ vertelt Jacques de Wit van Stichting Leer Zelf Online, initiatiefnemer van de sticker en van de tool Steffie. ‘Bij de sticker komt een begeleidende brief. Die moet alleen nog worden beoordeeld door juristen van de gemeente.’

Extra aandacht voor begrijpelijke taal

In de beantwoording van de Kamervragen op 9 juni laat staatssecretaris digitalisering Alexandra van Huffelen weten blij te zijn met de extra aandacht voor begrijpelijke taal. ‘Vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stimuleer ik het gebruik van begrijpelijke taal,’ schrijft ze. ‘Overheidsorganisaties moeten er namelijk voor zorgen dat degene voor wie zij schrijven de brief kan lezen. Daar is ook voor nodig dat mensen aangeven welke brieven zij lastig vinden.’

Testen met ervaringsdeskundigen

De staatssecretaris verwijst naar de community Gebruikers Centraal, waar overheidsorganisaties en gemeenten brieven kunnen testen met de doelgroep. Ze stelt dat verschillende uitvoeringsorganisaties, waaronder de Belastingdienst, al veel werk verrichten om hun communicatie te verbeteren met behulp van klantpanels. 'Het is ook mogelijk om brieven te laten testen door onze ervaringsdeskundigen in het kader van de dagbesteding, zegt De Wit. ‘Ze doen het graag en het kost de organisaties alleen een onkostenvergoeding.' Daarnaast organiseert de stichting workshops eenvoudig taalgebruik voor ambtenaren, gegeven door trainers met een verstandelijke beperking.

Extra stress

Ervaringsdeskundige Lieke Derksen hielp gemeente Overbetuwe als vrijwilliger om de website te voorzien van duidelijke taal. Nu buigt ze zich over de brieven van de gemeente. Ze zegt: ‘Duidelijkheid is heel belangrijk. Omdat ik autisme heb, weet ik goed wanneer een brief extra vragen oplevert en dus extra stress bezorgt.’ Als voorbeeld noemt ze een brief die een vriend van haar ontving toen hij zich aanmeldde voor een regeling voor mensen met een laag inkomen. ‘Hij kreeg bericht dat de inkomenstoets niet correct was en dat hij binnen 20 dagen een bezwaar kon indienen. Maar of dat nou betekende dat hij te veel verdiende of dat hij iets verkeerd had ingevuld, stond er niet bij. Hoe weet je dan waar je bezwaar tegen moet maken?’

Kortstondige aandacht

De staatssecretaris benadrukt dat iedereen moet kunnen meedoen in het digitale tijdperk, zoals dat ook is benoemd als een van de ambities van de werkagenda Waardengedreven Digitaliseren. Het ministerie van BZK subsidieert de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) om actief om aandacht te vragen bij gemeenten voor begrijpelijke taal en digitale toegankelijkheid. De VNG publiceerde onder meer een handleiding Duidelijke Communicatie voor Gemeenten en geeft workshops over dit onderwerp. Derksen heeft er vooralsnog niet zo veel vertrouwen in. ‘Veel gemeente zijn wel bezig met duidelijke taal, maar je ziet vaak dat het eventjes opvliegt en dan zakt het weer in.’

Scherper in de wet

Verder laat Van Huffelen weten dat het gebruik van begrijpelijke taal in de nabije toekomst nadrukkelijker in de wet wordt opgenomen. Ze verwijst naar de voorgenomen wijziging van de algemene wet bestuursrecht (awb) in voorbereiding. ‘Het voornemen is om het gebruik van begrijpelijke taal in de motivering van besluiten van de overheid scherper op te nemen in de wet.’