Eerst de berichtenstroom indammen

De decentralisaties hebben veel consequenties voor de digitale informatievoorziening binnen gemeenten. Anders zou immers ‘één-gezin-één-plan’ niet mogelijk zijn. Maar vooralsnog moet eerst aan de bedrijfsvoeringskant de berichtenstroom onder controle.

Slechte afstemming
De helft van de gemeenten heeft problemen met ontvangen en betalen van declaraties voor bijvoorbeeld WMO-zorg, bleek onlangs. Onder andere slechte inhoudelijke afstemming tussen IT-systemen en een te grote verscheidenheid aan contractafspraken zouden daar debet aan zijn. Voor Hans Versteeg, projectleider informatievoorziening decentralisaties bij de VNG, is de administratieve last is 'wel echt een zorg'. 

Omgelust 
Door de strakke deadline van 1 januari 2015 ging ook in de informatievoorziening transitie voor transformatie. Versteeg over de berichtenuitwisseling rond declaraties: 'In de aanloop naar januari hebben we op hoofdlijnen het oude stelsel gekopiëerd – ook op verzoek van de aanbieders – dus we hebben de oude berichtensystematiek omgelust via VECOZO naar de gemeenten. Daar moesten we standaarden voor maken en het Gegevensknoopppunt inrichten en dat is gelukt; dat was een belangrijke mijlpaal. Maar vervolgens zie je dat we ook vooral de oude administratie hebben gekopieerd die nogal PxQ-georiënteerd is: prijs maal hoeveelheid. Voor elke individuele toewijzing moet er een apart bericht naar de aanbieder en die moet daar een aparte declaratie of verantwoording voor maken.' Versteeg wil met de gemeenten toe naar nieuwe vormen van sturing en bekostiging. De huidige werkwijze is volgens hem te arbeidsintensief én kijkt vooral naar of het prodúct is geleverd; het resultaat komt niet aan de orde.

Codes en verwijsindexen
Maar eerst moeten die declaraties gewoon kunnen worden verwerkt. Esther Hengeveld, regionaal accountmanager van KING (regio Limburg, Oost-Brabant en Rijk van Nijmegen), ziet in de praktijk waar het fout gaat. 'Een voorbeeld: zorgaanbieders zijn in het nieuwe gegevensknooppunt te herkennen aan zogenaamde AGB-codes. Nou geven zorgaanbieders soms een verkeerde code door, of de AGB-code van een hoofdvestiging als het die van een nevenvestiging moet zijn. Dan krijgt de gemeente de berichten dus niet verstuurd. Andersom is het zo dat gemeenten werken met verwijsindexen waar productcategorieën in staan die vervolgens niet goed worden gehanteerd. Een andere kwestie is dat ook de softwareleveranciers, zowel aan de kant van de zorgaanbieders als aan de gemeentekant, hun software geschikt moeten maken voor die berichtenuitwisseling.' Technisch werkt het volgens Hengeveld over het algemeen wel, maar dat is vaak niet genoeg. Inkoop, beleid, management en vooral ook bedrijfsvoering moeten goed samenwerken en elkaar begrijpen om het tussen zorgaanbieders en gemeenten te laten werken.

Keukentafelinformatie
Maar hoe zit het dan met het bij elkaar brengen van al die informatie die voor effectieve hulp aan ‘multiprobleemgevallen’ moet zorgen en de één-gezin-één-plan-gedachte? Versteeg: 'Het denken daarover gaat door en het heeft wel degelijk een plek in het ISD-veld. Maar we moeten eerst zorgen dat kinderen echt geholpen worden en die administratie op orde is en de aanbieders betaald worden, en er geen gezinnen en ouderen omvallen, dat is de eerste prioriteit. Waar we nu mee bezig zijn is die administratie vereenvoudigen. En de volgende stap is dan zorgen dat de mensen meer hun eigen informatie kunnen zien en er aan de keukentafel een aantal dingen kunnen worden geregeld.'

Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur 8.