'Ambtenaren verbazen zich over onze snelheid'

Gemeenten Eindhoven en Amsterdam hebben sinds enige tijd te maken met 'Code for NL Fellows'; jonge mensen met een technologische achtergrond. Zij werken via het Code for NL project van Waag Society negen maanden lang bij een grote gemeente. De Fellows ontwikkelen niet alleen technische oplossingen voor problemen van de burgers, ze proberen met hun werkwijze ook een cultuurshock teweeg te brengen bij ambtenaren. Fellow Milo van der Linden trapt af in een serie portretten. 

Hoe ben jij als Fellow bij gemeente Eindhoven terechtgekomen?
Ik werkte eerder als technisch applicatiebeheerder bij Rijkswaterstaat. Sinds november 2015 ben ik Fellow van Code for NL in Eindhoven. Werken voor de overheid was ik dus al wel gewend, al deed ik dit eerder in een vast stramien met dezelfde werkzaamheden. Als Fellow ligt dat iets anders. Toen ik voor het eerst hoorde van het Code for NL-project werd ik gelijk enthousiast en dat is sindsdien niet verminderd. Inmiddels werk ik er met twee andere Fellows aan allerlei verschillende oplossingen.

Welke oplossingen zijn dat?
Bijvoorbeeld het bedenken en ontwikkelen van een app voor het WOZ-loket binnen de gemeente. De WOZ-waarde van een woning roept veel vragen op bij burgers. Zij hebben niet duidelijk voor ogen hoe het precies werkt en hoe ze bij de juiste informatie komen. Daarom zijn we aan de slag gegaan met een ‘gamification’ van de WOZ. Het resultaat is een ‘WOZ-game’: in het kort een huis waaraan burgers zaken kunnen toevoegen, zoals een dakkapel of een windmolen. Daarmee kunnen ze al spelende zien welk gevolg deze hebben voor de WOZ-waarde. Momenteel werken we aan negen projecten, waaronder een app waarmee je kunt bepalen welke wijk de meest gezonde is en een app om looproutes te plannen voor buurtpreventie. Een collega-Fellow werkt voornamelijk als programmeur, een ander houdt zich bezig met de user interface. Mijn eigen rol hierbij is multifunctioneel; ik houd me met beide werelden bezig.

Hoe ziet een werkdag van een Fellow eruit?
We trekken met z'n drieën op binnen de gemeente, omdat het als eenling wel erg lastig is om producten tot aan de eindfase te realiseren. Ik ben aanwezig bij diverse vergaderingen waarbij ik mijn oren spits als het over problemen gaat die burgers ervaren met de gemeentelijke dienstverlening. Voor deze problemen zoek ik – met open vizier- een oplossing. Vervolgens bekijken we met de Fellows hoe we een product kunnen leveren dat als oplossing kan dienen. Deze ontwikkelen we vervolgens zelf. Fellows werken dus onafhankelijk van de gemeente. 

Wat houdt dat open vizier precies in?
Een wat naïeve maar enthousiaste houding. We maken geen uitgebreide plannen en visies om eerst alle mogelijke obstakels uit te sluiten, maar bouwen gelijk prototypes van technische oplossingen. Gaandeweg kijken welke hindernissen we daarbij tegenkomen. Korte en risicovolle trajecten zijn voor gemeenteambtenaren niet de gebruikelijke manier. Deze denkwijze proberen wij bij ze te introduceren. We zijn dan ook niet te vergelijken met een gemeentelijke ICT-afdeling, die werkt met een vast stramien en vaste werkzaamheden, in opdracht van anderen.
 

Hoe reageren ambtenaren op jullie werkwijze?
Ik merk dat zij erg voor onze visie openstaan, al is mij wel ingefluisterd dat gemeenteambtenaren vaak werken met lange trajecten en dat zaken moeilijk te realiseren zijn. Ambtenaren verbazen zich tot nu toe over de snelheid van ons handelen. De looptijd van onze functie, die negen maanden bedraagt, draagt natuurlijk ook bij aan die snelheid. We willen in die tijd toch ook een mooi aantal producten geleverd hebben. Het heeft door die beperkte tijd bovendien weinig zin om lange of grote projecten te beginnen. De ambtenaren dragen bij ons ondertussen veel ideeën aan. Er zijn zelfs burgers die problemen aan ons voorleggen via Twitter. In deze vrije rol kun je dus van alles verwachten. Dat bevalt uitstekend.
 

Wat hoop je te bereiken bij gemeente Eindhoven?
Een mooie stip op de horizon zou één algemene app zijn waarmee je direct in verbinding staat met de gemeente. Een app die je voor alle burgerzaken kan inzetten en die het contact tussen burger en gemeente dus veel eenvoudiger en sneller maakt. Hoe mooi zou dat zijn?
 

Is dat in slechts negen maanden te doen?
Nee. Maar door middel van open source-software proberen we wel daar naartoe te werken. Alles wat we doen moet geschikt zijn om op verder te borduren. Het is belangrijk om je bewust te zijn van je eigen tijdelijkheid. Het zou zonde zijn als je bezig bent met iets moois, vervolgens door omstandigheden niet meer verder kunt en waardoor het hele project stilvalt omdat één persoon wegvalt. Veel apps kunnen we nu niet zelf doorontwikkelen, omdat het gaat om gesloten software van bedrijven. Oplossingen met open source realiseren is daarom een belangrijke doelstelling voor ons. Bovendien willen we uiteindelijk niet alleen iets voor Eindhoven betekenen, maar voor alle gemeenten.