Wat kunnen we leren van Zuidas?

                  

 

‘Een kille kantoorjungle’ en ‘Één van de weinige stukjes Amsterdam waar het na zessen nog stil is op straat’. 

 

Terecht of onterecht? Over de ontwikkeling van Zuidas is in de afgelopen jaren veel geschreven. Want waar blijft die levendige en gemengde Zuidas die de plannenmakers in 1998 voor ogen hadden?

Naar mijn mening is die de afgelopen jaren wel degelijk aan het ontstaan. Maar dan wel in z’n eigen tempo en al twintig jaar anticiperend op actuele ontwikkelingen. Het is juist déze koers die Zuidas tot een veelzijdig stukje Amsterdam maakt en gaat maken. De grootste uitdaging is denk ik, het nog levendiger maken van Zuidas en dit ook te behouden. Zeker gezien de grote bouwopgave die het gebied nog te wachten staat.

 

Werken én wonen?

Eerlijk is eerlijk, wie ’s avonds een rondje Zuidas doet, herkent de ambitie om ‘een internationaal aantrekkelijk gebied vol dynamiek’ te realiseren nog niet helemaal. Zuidas wordt steeds levendiger, maar ik kan me voorstellen dat er op veel plekken niet altijd sprake is van een grootstedelijk en dynamisch gevoel. Dat dit gebied vooralsnog veel ruimte biedt aan de functie ‘werken’ is hier onder meer debet aan. In de eerste 15 jaar van de ontwikkeling verrezen er vooral kantoorgebouwen (de vraag was groot) en was er minder aandacht voor de aanwas van woningen.

 

Masterplan

Deze wat eenzijdige groeispurt betekent niet dat het masterplan uit 1998 z’n doel (de ontwikkeling van een levendig, gemengd gebied) heeft gemist. Integendeel. Toen het plan werd opgesteld, was het idee dat Zuidas in z’n eigen tempo zou evolueren. Immers, in twintig jaar kan veel gebeuren: een crisis, de opkomst van nieuwe technologieën, veranderende woon- en werkbehoeften. Dit masterplan zou van tijd tot tijd worden ingevuld met visies die inspelen op de ontwikkelingen die plaatsvonden en de ontwikkelingen die komen gaan.

 

Een nieuwe visie

In het afgelopen jaar kreeg de allernieuwste visie z’n beslag. Hierin wordt de komende tijd nadrukkelijk ingezet op functiemenging. Zo worden er tot 2030 meer dan 7000 woningen gebouwd voor ruim 13.000 inwoners. Deze plannen komen op een uitstekend moment: de woninghonger in Amsterdam is groot. Verder is er in de visie meer aandacht voor de kwaliteit van het gebied tijdens de bouw en het stimuleren van flexibele mobiliteit, met een grotere rol van de fiets en het OV ten opzichte van de auto.

 

Een echt stukje stad

Neemt niet weg dat de opgave om van Zuidas een 'echt stukje stad' te maken behoorlijk is, al helemaal tijdens de bouw de komende jaren. Omdat niet alleen woningen voor een levendige stadswijk zorgen, maar vooral (toekomstige) bewoners en ondernemers, is het programma Leef Zuidas aan de Visie Zuidas 2016 toegevoegd. Met dit programma worden activiteiten die de levendigheid vergroten in en door het gebied gefaciliteerd, ook tijdens de bouw.

 

Geen eindbeeld

Wat ik sterk vind is dat bewoners, studenten en bedrijven in het gebied een grote stem in de visie en het programma hadden. Meer dan 800 belanghebbenden leverden in een interactief traject hun ideeën, zorgen en suggesties aan. Dit resulteerde in een visie én een programma die een actueel beeld schetsen van wat deze tijd vraagt van een dynamische wijk.

Overigens is ook de nieuwste visie geen eindbeeld, maar vooral een richting waarin ruimte is om te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Hiermee is wat mij betreft de ontwikkeling van Zuidas een voorbeeld voor andere grootschalige gebiedsontwikkelingen. Giet plannen niet in beton, maar geef ze ruimte om te evolueren. Het liefst met de inbreng van de bewoners en gebruikers zelf.