Lute Berends één jaar CEO op Fiji-eilanden

Voormalig loco-gemeentesecretaris van Heerhugowaard Lute Berends is deze week precies een jaar directeur van de grootste stad van de Fiji-eilanden, Nasinu. ‘Jakkeren en jagen heeft geen zin.’

Als er een Ik Vertrek voor bestuurders bestond, dan zou de uitzending met Lute en Nicole Berends uit Broek op Langedijk een kijkcijferhit zijn. Voordat Lute Berends (55) eind 2016 uit Fiji de mail had ontvangen dat hij directeur kon worden van de 120.000 zielen tellende stad Nasinu, had hij al zijn baan opgezegd en huis verkocht. ‘Het pakte goed uit; we hadden er ook alle vertrouwen in dat het goed zou komen’, zegt Lute Berends opgewekt, 16.000 kilometer verderop, elf uur later en twintig graden warmer.

Fiji-time
‘Je belt precies op tijd. Ik zit hier nu een jaar, maar dat heb ik hier nog niet meegemaakt. Als ze hier een vergadering plannen om half tien, dan weet je één ding zeker: die begint niet om half tien. Waarschijnlijk is er die ochtend een vergadering, vermoedelijk zo tegen half elf, maar niemand weet wanneer.’

De Fijiërs hebben het volgens Berends zelf in de gaten. ‘Ze noemen het hier Fiji time. Het is wennen, maar ik word er niet gek van. Je hebt geen keuze. Als je je er niet aan overgeeft, word je gek. Jakkeren en jagen heeft geen zin. Laat maar gebeuren zoals het gebeurt. Ook dan kun je dingen tot stand brengen en veranderen.’

Sollicitatie via Skype
Hoe raakt de loco-gemeentesecretaris van Heerhugowaard in hemelsnaam op de Fiij-eilanden verzeild? ‘Ik heb gewoon gesolliciteerd’, antwoordt de CEO van de Nasinu Town Council nuchter. ‘Eind juni zag ik op een vrijdag
in de nieuwsflits van de Vereniging van Gemeentesecretarissen dat de Commonwealth Local Government Forum twee stadsdirecteuren op Fiji zocht: één voor Nadi en één voor Nasinu. Drie weken later krijgt Berends bericht uit Fiji dat ze via Skype met hem willen praten. ‘Zat ik om zeven uur ‘s ochtends thuis in pak op de bank.’ Het eerste gesprek tussen Noord-Holland en Fiji verloopt erg goed. Zo goed, dat vijf weken later een tweede gesprek volgt.

Onbetaalbaar avontuur
Lute en Nicole Berends verkopen half december hun huis twee weken later ploft de conceptaanbieding uit Fiji in de mailbox. ‘”Okay, dit is het”, was ons antwoord. Ik ga 40 procent verdienen van wat ik in Heerhugowaard verdiende en de prijzen op Fiji liggen zo’n beetje op Nederlands niveau, dus sparen en pensioen­opbouw is er niet bij, maar zo’n avontuur is toch onbetaalbaar.’

Ze stappen op 10 maart in het vliegtuig en op 21 maart begint Berends als CEO van de Nasinu Town Council. De informele en directe aanpak van de Hollandse CEO is wennen voor de Fijiërs. ‘Ze zijn heel vriendelijk en beleefd en zeggen moeilijk nee tegen de baas. Fiji is hiërarchisch ingesteld. Ik ben hier chief of sir. Toen ik hier kwam, had ik met de special administrator een apart toilet en een eigen parkeerplaats. Dat wil ik niet, heb ik gezegd. “Ik pas mij aan Fiji aan, maar je hoeft mij niet chief of sir te noemen. Je kunt ook Lute zeggen.” Dat is erg moeilijk voor ze. Ik balanceer op het randje. Met mijn visie dat hun ideeën net zoveel waard zijn als die van mij en dat ze beslissingen moeten durven nemen, kom ik echt van de andere kant van de wereld.’

Twee jaar
Lute Berends blijft contractueel tot maart volgend jaar. ‘Ik weet niet of ik langer wil blijven. Ik heb vorig jaar meegemaakt dat we onze rekeningen bijna niet konden betalen. Als dat het patroon blijft, dan moeten ze een andere CEO zoeken. Maar misschien dat het ministerie Nasinu te hulp schiet. Het contract is voor twee jaar en daarna zien we weer.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week (inlog)