Provincie N-Holland zit gemeenten achter de vodden

Gebrek aan kennis, capaciteit en vooral geld vormen samen de giftige mix waardoor gemeenten maatschappelijke opgaven waarvoor ze staan niet of nauwelijks aankunnen. Het dagelijks bestuur van de provincie Noord-Holland maakt zich zorgen en pleit voor sterkere gemeenten én regio’s.

Stikstofdossier

Dat stelt gedeputeerde Ilse Zaal op basis van een verkenningsonderzoek naar de lokale en regionale bestuurskracht. Daaruit is onder andere naar voren gekomen dat grote vraagstukken zoals de opvang van spoedzoekers, de energietransitie, netcongestie, stikstof en digitalisering vragen om nieuwe kennis en kunde, maar dat die er vaak niet is. En dat niet alleen: er is ook onvoldoende budget voor beschikbaar.

Personele krapte

Zowel door financiële en personele krapte blijven taken liggen. Het lukt veel gemeenten volgens Zaal niet om voldoende en goede werknemers aan te trekken. ‘Dat heeft uiteraard te maken met een schaarste op de arbeidsmarkt, maar ook met het terugbrengen van investeringen in de eigen organisatie. De uitvoering van taken vertraagt en soms is het zelfs helemaal niet mogelijk deze uit te voeren. Denk aan het afgeven van omgevingsvergunningen of handhaving’, aldus de gedeputeerde bestuur.

Bijspringen

Op inhoudelijke dossiers springt de provincie op dit moment al op verschillende manieren bij, zoals de flexibele schil voor wonen of de inzet voor de energietransitie. Maar dat is onvoldoende om de maatschappelijke opgaven die er liggen structureel goed op te pakken. Wat er volgens Gedeputeerde Staten van Noord-Holland nodig is, is in elk geval een betere samenwerking tussen gemeenten onderling, met de provincie en ook de waterschappen. Echter met alleen betere samenwerking kan niet in alle gevallen worden volstaan om meer bestuurskracht aan de dag te leggen.

Fusie

Een fusie zou soms beter kunnen zijn, maar uit de verkenning en de gesprekken die aan de hand daarvan zijn gevoerd, is duidelijk naar voren gekomen dat gemeenten vaak minder bereid zijn om ‘alle mogelijkheden’ voor het versterken van bestuurskracht te onderzoeken indien dat nodig is. Anders gezegd, de meesten gemeenten willen zelfstandig blijven en verkennen daardoor niet alle de mogelijkheden zoals een fusie niet. ‘Of zo ook het eerlijke verhaal op tafel gelegd wordt en wellicht een open gesprek daarover gevoerd wordt is dan nog maar de vraag’, schrijft Zaal in een brief aan de gemeenten. ‘De wens om zelfstandig te blijven is bovendien zo sterk aanwezig dat dit in diverse coalitieakkoorden zwart op wit staat.’