Zicht op stemgedrag raadsleden

Eén gemeente en een waterschap lopen ver voor de troepen uit. Tytsjerksteradiel en Wetterskip Fryslân. Wie het weten wil, kan bijvoorbeeld precies nagaan hoe de politieke verhoudingen lagen bij de behandeling in april van het voorstel ‘Tytsjerksteradiel Millennium Gemeente’. Per agendapunt is op www.t-diel.nl/ raadsmonitor bovendien de discussie in volle omvang te beluisteren, voor wie de bijeenkomst zelf heeft gemist. Nijvere griffiemedewerkers hebben de informatie ingevoerd, terugkijken kan tot november 2005.

Navolging ligt in het verschiet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken komt binnenkort met de website watstemtmijnraad. nl. Daar moet iedere burger straks kunnen nagaan hoe lokale volksvertegenwoordigers hun mandaat invullen. Maandag 16 juni is de feestelijke aftrap van een experiment met Almere, Enschede, Groningen en Woerden. Op landelijk niveau bestaat iets dergelijke al met het registreren van het stemgedrag van Tweede Kamerleden, dat ooit begon als het afstudeerproject www.politix.nl. De handmatige invoer ligt momenteel stil wegens technische vernieuwing. Op www.brusselstemt.nl houdt het Instituut voor Publiek en Politiek het individuele stemgedrag bij van de Nederlandse vertegenwoordigers in het Europees Parlement.

Verschillende andere Friese gemeenten staan op het punt het systeem van de digitale raadsmonitor over te nemen van het waterschap en de gemeente Tytsjerksteradiel. Of zijn daarover volgens monitorleverancier Vincis in gesprek. Maar het pakket is de provinciegrens nog niet over.

Een fel pleitbezorger van inzicht in politiek stemgedrag is Remco Kouwenhoven, voormalige VVD-fractievoorzitter in de raad van Groningen. Hij probeerde op zijn weblog een tijdje de stand in zijn stad bij te houden en ontdekte dat daar een hoop werk in gaat zitten. De poging van Vincis en Tytsjerksteradiel vindt hij prijzenswaardig, maar het resultaat is nog niet wat het moet zijn: ‘Als ik wil weten wat een bepaald raadslid gestemd heeft, moet ik alle afzonderlijke raadsbesluiten langs om het stemgedrag te achterhalen. Ik zie geen functie om dat te downloaden en zelf te bewerken. Dat laatste vind ik een groot gemis, want daarmee ontneem je belangengroepen of ‘politiek-volgers’ de mogelijkheid om zelf analyses op het stemgedrag los te laten.’

Ambities

De pilot-ploeg van BZK prijst het Friese initiatief maar wist er tot voor kort niks van, zegt woordvoerster Mireille Beentjes: ‘Goed dat ze het hebben ontwikkeld. Het zou mooi zijn als de gegevens kunnen aansluiten op watstemtmijnraad.nl.’ De ambities van het ministerie rijken ver: straks kunnen belangstellenden ook zien of landelijke partijen lokaal samenhangend stemmen, of dat coalitiebelangen voorrang krijgen. Josta de Hoog, een van de bedenkers van politix.nl, is daar in elk geval benieuwd naar. ‘In de Tweede Kamer merkten we dat Kamerleden vrijwel altijd volgens de partijlijn stemmen. Er was hooguit twee procent afwijking.’