Nederlands beleid te centralistisch voor Europa
De Raad van Europa vindt het Nederlands beleid te centralistisch. Het rijk heeft nog altijd te veel zeggenschap en instrumenten om de autonomie van gemeenten in te perken.
In 2013 legt de Raad van Europa Nederland langs de democratische meetlat. Het is de derde keer dat de Raad een oordeel gaat vellen over onder meer de mate van beleidsvrijheid voor gemeenten en provincies. Meer dan een tik op de vingers kan het Nederland echter niet opleveren, maar helemaal betekenisloos is het oordeel van ‘Europa’ niet.
Staat van decentrale autonomie
Om de rapporteurs alvast wat werk uit handen te nemen, heeft de Universiteit van Tilburg (UvT) in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) onderzoek gedaan naar ‘de staat van decentrale autonomie’. Er is met name gekeken naar onderdelen waar de autonomie van gemeenten en/of provincies in het geding is of in het geding dreigt te komen.
Gemeente- en provinciefonds
De conclusies zijn stevig. Gemeenten en provincies lopen steeds meer aan de leiband van de centrale overheid. Het Rijk stelt in toenemende mate paal en perk aan onder meer de bestedingsvrijheid van het gemeente- en provinciefonds en tast daarmee de beleidsvrijheid van decentrale overheden aan. De decentrale autonomie is − mede hierdoor − in gevaar. Vakdepartementen en de Tweede Kamer hebben regelmatig de neiging decentrale overheden als ondergeschikt te beschouwen en hen daarom zo gedetailleerd mogelijk voor te schrijven wat zij moeten doen en hoe. En ‘het ministerie van Binnenlandse Zaken verzaakt zijn taak als hoeder van het bestel’, stelt onderzoeker Linze Schaap van de UvT in de rapportage ‘Decentrale autonomie?’
Betaling kan opgeschort
De financiële verhoudingen tussen rijk, en gemeenten en provincies zijn in vergelijking met andere Europese landen niet best, stelt Schaap in zijn rapport. Zo heeft de minister het recht om uitbetaling van de algemene uitkering op te schorten als een gemeente of provincie zich onvoldoende verantwoordt over de besteding van een specifieke uitkering. Het afschaffen van de deelraden − waar Amsterdam en Rotterdam zich voor gesteld zien − is eveneens in strijd met het Europese Handvest inzake Lokale Autonomie. Volgens dit Handvest moeten decentrale overheden naar eigen inzicht hun gemeentebestuur bestuurlijk kunnen vormgeven. Dat Handvest − een juridisch bindend instrument dat zich richt op het beschermen van lokaal bestuur − is de meetlat waarlangs Nederland wordt gelegd.
Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 21 van vrijdag 26 oktober 2012
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.