Bloemendaalse coalitie nu al geklapt

Het eerste naoorlogse college zonder VVD in de mondaine gemeente Bloemendaal is alweer ten einde voor het ooit kon beginnen. D66 maakte zondag bekend de stekker eruit te trekken. Aanleiding is, hoe kan het ook anders, een integriteitskwestie. Hoofdpersoon Rob Slewe spreekt echter van een 'zwartmaak-strategie'.

Onoplosbaar

‘De integriteitskwestie rond de wethouderskandidaat van Zelfstandig Bloemendaal bleek onoplosbaar’, aldus D66-fractievoorzitter Vincent Verheij in het persbericht. Op 2 juni j.l., de dag dat de beoogde wethoudersploeg zou worden geïnstalleerd, zijn vijf integriteitsrapporten op de agenda van de raad gezet (en later openbaar gemaakt) over vijf raadsleden van vijf lokale partijen. Eén ging over wethouderskandidaat Rob Slewe, jarenlang een van de hoofdrolspelers in de slepende kwestie rond het landgoed ‘Elswoutshoek, waarvan hij een van de eigenaren van is. Deze kwestie leek vorig jaar dan eindelijk beslecht, maar lijkt nu toch weer opgeld te doen.

Gedragsnorm geschonden

Volgens de integriteitscommissie van de gemeente Bloemendaal heeft Slewe een gedragsnorm geschonden, omdat hij niet zorgvuldig is omgegaan met vertrouwelijke informatie. Hij stuurde in juni 2020 als raadslid een integriteitsmelding over het raadslid Mark Doorn (VDB) niet enkel naar de griffie, zoals de procedure voorschrijft, maar ook naar een wethouder, raadsleden en een journalist. Door zijn actie heeft Slewe ‘bewust de reputatie van een mede-raadslid, en daarmee uiteindelijk ook zijn eigen reputatie, geschaad’, aldus de commissie. Ook heeft hij hiermee schade toegebracht aan de overheid en aan de gemeente Bloemendaal in het bijzonder, want het vertrouwen van de burger in het openbaar bestuur wordt immers geschaad ‘door niet te handelen conform de gedragscode’.

Niet bewust

Tijdens het hoorgesprek met de commissie heeft Slewe aangegeven de e-mail met de melding jegens het mede-raadslid ‘niet bewust’ te hebben doorgestuurd aan een journalist. De commissie schrijft geen reden te hebben om aan deze verklaring te twijfelen. Niettemin oordeelt de commissie dat Slewe niet integer heeft gehandeld door de integriteitsmelding te versturen ‘aan een brede en deels publieke groep mensen alsook door het bij deze melding meesturen van een e-mailbericht van een mede-raadslid waarin (een deel van) hetgeen besproken is in het Seniorenconvent (wat toen onder geheimhouding viel, omdat het over een mogelijke integriteitskwestie ging, WB) wordt beschreven’.

Zorgen

Slewe deed melding van mogelijk niet-integer gedrag van een ander raadslid, maar handelt daarna op eenzelfde wijze, aldus de commissie. ‘Hij was zich bewust van de vertrouwelijkheid van het Seniorenconvent, blijkt immers uit zijn melding. Hij heeft hiermee een gedragsnorm overschreden.’ Hij had ook zorgvuldiger om moeten gaan met de informatie en de geadresseerden van zijn e-mail hebben moeten nagaan. Het feit dat het delen van vertrouwelijke informatie door meer raadsleden gebeurt, baart de commissie zorgen.

Politieke commissie

Saillant is dat Slewe in zijn reactie op het conceptrapport met de bevindingen van de commissie laat weten de commissie en het protocol ‘niet te erkennen’. Hij noemt de commissie integriteit daarnaast een ‘politieke’ commissie, maar onderbouwt dit verder niet. Over het rapport schrijft Slewe dat hij ‘selectief’ wordt ‘vervolgd’. De integriteitscommissie noemt Slewe’s opmerking over dat zij een ‘politieke commissie’ zou zijn ‘ondemocratisch’ en een ‘poging tot ondermijning’. De commissie is ‘ingesteld door de gemeenteraad, opereert onafhankelijk en conform het protocol’. De commissie vraagt Slewe zich voortaan te onthouden van ‘dergelijke niet-onderbouwde uitingen’. Ook zegt de commissie niet te ‘vervolgen’ en behandelt het de melding over het andere raadslid separaat.

Open bestuurscultuur

Terug naar D66. Die partij was erin geslaagd samen met GroenLinks, PvdA, CDA en Zelfstandig Bloemendaal een coalitieakkoord te sluiten en een college te vormen zonder de VVD, met 5 zetels nog wel steeds de grootste partij in Bloemendaal. De beoogde coalitiepartijen wilden ‘een nieuwe start maken met de verhoudingen in de raad van Bloemendaal en de houding richting inwoners’. ‘Vanaf de start van de onderhandelingen hebben we veel tijd en energie geïnvesteerd om tot goede afspraken te komen. We hebben samen een zeer goed coalitieakkoord bereikt, waarin het belang van de inwoners van Bloemendaal en een open bestuurscultuur voorop staan’, schijft Verheij.

Geen steun

Maar de partij heeft zich tijdens de gemeenteraadsvergadering van 2 juni j.l. ook aangesloten bij de conclusies van de integriteitscommissie. De vijf rapporten zijn toen door de gemeenteraad vastgesteld. ‘D66 staat voor een open en solide bestuurscultuur. Voor ons staat buiten kijf dat bestuurders en volksvertegenwoordigers ten alle tijde integer moeten handelen’, gaat Verheij verder. ‘De conclusies van de Commissie Integriteit, in combinatie met de negatieve wijze waarop de fractie van Zelfstandig Bloemendaal op deze conclusies reageert, leiden ertoe dat de raadsfractie van D66 de kandidatuur van de door Zelfstandig Bloemendaal voorgestelde wethouder niet kan ondersteunen.’ 

Geen reflectie

Volgens D66 past een wethouder ‘die zich schuldig heeft gemaakt aan schending van de bestuurlijke integriteit én daar niet op reflecteert’ niet bij de bestuurscultuur en de bestuurlijke vernieuwing die de partij voorstaat. Omdat Zelfstandig Bloemendaal inmiddels ‘ondubbelzinnig’ heeft aangegeven vast te houden aan Slewe als wethouderskandidaat rest voor D66 daarom ‘geen andere conclusie dan dat we ons losmaken van de vorming van de beoogde coalitie’. De partij streeft er nog wel steeds naar een ‘stabiele coalitie en een open bestuurscultuur voor de gemeente en haar inwoners’.

Georkestreerde actie

‘Het is diep en diep triest dat dit kan in het Nederlandse openbaar bestuur en het laatste woord is er niet over gesproken’, reageert een boze, maar vooral aangeslagen Slewe in een video op Facebook. Hij vindt het vooral ‘ontzettend zonde’ dat D66 de stekker eruit trekt. Volgens hem is er sprake van een georkestreerd actie om te voorkomen dat hij wethouder zou worden. ‘Zij willen mij niet als wethouder, omdat ik te kritisch ben op de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en omdat ik me als wethouder zou verzetten tegen de vernatting van de binnenduinrand’, citeert het Haarlems Dagblad hem.

Zwartmaak-strategie

Slewe, die overigens wel door de integriteitsscreening van Necker van Naem kwam, spreekt van een bewuste ‘zwartmaak-strategie’. ‘Mijn vrouw had me nog gewaarschuwd: ze zullen nooit accepteren dat je wethouder wordt. Had ik maar beter naar haar geluisterd. Omdat ik zo erg door de mangel gehaald ben, maakt ook dat ik me niet kan terugtrekken als wethouder. Als ik me terugtrek, beken ik schuld en ik heb geen schuld.’ PvdA en GroenLinks hebben aangegeven er anders in te staan dan D66 en wel verder te willen met Slewe. Het standpunt van het CDA is onbekend. Hoe de collegevorming verder moet is ongewis. Twee eerdere pogingen zijn al mislukt. De partijen willen nu eerst een adempauze.