Cybersecurity prominent in troonrede

Met het benoemen van ´cyberspionage, cybersabotage en cybercriminaliteit’ is het belang van een goede digitale veiligheid in de troonrede flink onderstreept. Het kabinet maakt 26 miljoen euro extra vrij voor cybersecurity, zo blijkt uit de begroting voor 2018. Er wordt daarnaast 122 miljoen uitgegeven aan een ‘dienstverlenende en innovatieve overheid’.

Inzicht verkrijgen in cyberdreiging

Het kabinet reserveert voor 2018 in totaal 116 miljoen extra voor de ‘veiligheid van Nederland’. Van dit bedrag wordt 26 miljoen naar de AIVD, de MIVD, de politie en het Openbaar Ministerie overgemaakt om cybersecurity op een hoger niveau te krijgen. ‘Digitale aanvallen zijn gericht op de aantasting en ondermijning van politiek-bestuurlijke en democratische besluitvorming en ontvreemding van strategische bedrijfsinformatie of hoogwaardige technologische kennis’, zo schrijft het kabinet. De AIVD gaat nauw samenwerken met de MIVD en de NCTV om de overheid ‘inzicht te kunnen geven over het cyberdreigingsbeeld en concrete digitale aanvallen’ en ‘om adviezen te geven op het gebied van informatiebeveiliging en schadeherstel.’ Er worden structureel extra middelen vrijgemaakt om cyberspionage en –sabotage tegen te gaan. Deze dienen ter ondersteuning van detectie, onderzoek en preventie.

Digitale dienstverlening verbeteren
Digitale dienstverlening staat voor 2018 wederom groot op de agenda. Betrouwbaarheid en veiligheid garanderen bij digitaal zaken doen lijken daarbij het belangrijkste thema’s. Dienstverlening wordt ‘georganiseerd rond behoeften en gedifferentieerd naar omstandigheden.’ Er zijn momenteel diverse pilots gaande in de publieke dienstverlening. Daarnaast wordt het gewerkt aan de Wet Generieke Digitale Infrastructuur (GDI), die onder meer regels stelt over het gebruik van DigiD en het toelaten van andere manieren om elektronisch te identificeren. Het kabinet krijgt daarnaast bevoegdheid om gebruik van bepaalde open standaarden, waaronder bijvoorbeeld e-mailbeveiliging, te verplichten voor overheidsinstanties. Voor het komende jaar krijgt de ‘Dienstverlenende en innovatieve overheid’  al met al 122 miljoen euro.  

Open data en fraudebestrijding
Open overheidsdata stimuleren is ook een belangrijk doel van het kabinet. De minister van BZK stelt aan een open databeleid te werken dat zich richt op ‘optimale openbare beschikbaarheid en hergebruik van overheidsdata.’ Daarnaast wordt, ten behoeve van de toegankelijkheid van overheidsinformatie, gestart met het samenvoegen van de overheidsportalen Overheid.nl, Rijksoverheid.nl en Ondernemersplein. Fraudebestrijding wordt in de begroting ook genoemd: de kwaliteit van de Basisregistratie Personen (BRP) en van identiteitsproducten spelen hierbij een belangrijke rol. Gemeenten vervullen een grote rol met het opsporen van fraude, adresbezoeken en gegevensuitwisseling met ketenpartners. De uitgaven aan open data en fraudebestrijding vallen ook onder de ‘dienstverlenende en innovatieve overheid.’

‘Hoe zinvol is die 26 miljoen?’
Kamerlid Kees Verhoeven twitterde vlak na de troonrede dat de nadruk met het noemen van cyberspionage, cybersabotage en cybercriminaliteit lag op digitalisering. Dat viel ook oud-Kamerlid Astrid Oosenbrug, voorheen woordvoerder ICT en Privacy van de PvdA, op, zo laat ze weten aan Binnenlands Bestuur. De politie gaat met het extra geld onder meer personeel werven om de aanpak van cybercrime te verbeteren. Oosenbrug vraagt zich af hoe zinvol dat is, aangezien er diverse particuliere organisaties al heel ver zijn op het gebied van cybercrime bestrijden. Ze verwijst onder meer naar Meldpunt Kinderporno op Internet en de Nationale Beheersorganisatie Internet Providers (NBIP), die DDos-aanvallen bestrijden. ‘De politie loopt zwaar achter op dit gebied en kan zichzelf nog niet eens digitaal goed wapenen. Het lijkt mij belangrijker dat ze eerst zelf weerbaarder worden’, aldus Oosenbrug.

Het wiel opnieuw uitvinden
De digitale dreiging is toegenomen, aldus Oosenbrug. ‘Alle middelen die vrij worden gemaakt voor de bestrijding ervan zijn mooi, maar ik denk dat deze in betere handen zijn bij partijen waar meer expertise is. Ik vrees dat het kabinet met cybersecurity opnieuw het wiel probeert uit te vinden. Ik zou liever investeringen zien in samenwerking met private partijen die deze kennis al in huis hebben.’ Oosenbrug vindt de aandacht in de troonrede voor cybersecurity desondanks prettig. ‘Maar dit had eigenlijk vijf jaar geleden al geroepen moeten worden. We lopen achter de feiten aan in de strijd tegen cybercrime.’

‘Blij met aandacht voor cybersecurity’
De FME, Ondernemersorganisatie voor de technologische industrie reageert opgetogen op de vrijgemaakte miljoenen voor cybersecurity. Voorzitter Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink laat in een persbericht weten dat het belang van digitalisering is voor Nederland groot is. ‘Daarom ben ik blij met deze aandacht voor cybersecurity. FME is verheugd dat de overheid 26 miljoen euro vrijmaakt om een begin te maken met de aanpak van de toenemende risico's en dreigingen in de digitale wereld. FME maakt zich daarom al lange tijd sterk voor concrete maatregelen gericht op kennis- en informatiedeling over cybersecurity. Daarom zijn we ook blij met de oprichting van een Digital Trust Centre (DTC), waarvoor 2,5 miljoen euro is gereserveerd.’

De begroting voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor 2018 is hier te vinden.